«Доллардың түбіне жету» — цифрлық юань америкалық валютаны ығыстыра ала ма? — экономист

16 қазан 2020, 10:55

374

Бейжің ең болмағанда «америкалық санкциялар ықпалынан шығу» америкалық долларды халықаралық есеп айырысудың негізгі құралы мәртебесінен айыруға ниетті. «Сандық юань» осыған арналған, екі жылдан бері құпия жұмыс жүргізіліп келеді. Қытайлықтар тіпті оны елдің кейбір аймақтарында сынай бастады. Бірақ олардың ойға алғандары іске аса ма, жоқ па, даулы мәселе. Себебі барлық маңызды ойыншылардың «сандық валюта жарысына» қатысатынын ескеру керек.

Ресейлік экономист Валентин Катасонов әлемдік аренада долларды өзгерту мүмкін болмаса да, цифрлық юань аймақтық валютаға айналуы мүмкін дейді. Тіпті болмағанда ұжымдық елдер тобы (БРИКС түрі бойынша) қолданылуы мүмкін.

Ол бұл туралы «Цифрлық юань әлемдік валюта тәртібін өзгерте ала ма?» деген жұмысында жазды. Толық мәтіні Стратегиялық мәдениет қорының ресми порталында жарияланған.

Жаңа әлемдік бәйге басталды

Автор «әлемнің жетекші орталық банктері ресми (ұлттық) цифрлық валюталарды құру бойынша бәйгеге қосылды» деп атап өтті.

Оларды кейде орталық банктердің крипто-валюталары деп атайды, бірақ Катасоновтың айтуынша бұл қате термин.

— Жеке сандық валюталарда Blockchain технологиясы мәмілеге қатысушылардың анонимділігін қамтамасыз етеді. Ресми цифрлық валюталар жағдайында орталық банктер қаржылық реттеуші ретінде барлық транзакцияларды және олардың барлық қатысушыларын бақылауға ниетті. Сондықтан ресми цифрлық ақшаға қатысты «cryptocurrency» термині де қате.

Оларды «крипто» префиксі жоқ сандық ақша деп атаған дұрысырақ», —

деп жазды ол.

Негізгі Орталық банктердің арасында соңғысы болып ФРЖ «ресми цифрлық валюталар бәйгесіне» қосылды. Алайда 2020 жылдың басында ФРЖ да, АҚШ Қазынашылығы да қатты қарсы болған еді.

Кейбір сарапшылар

Вашингтон қытайлық цифрлық юань жобасынан долларға қауіп төніп тұрғанын түсінгендіктен

пікірлерінен бас тартты дейді. Қытай билігі бұл жобаны ресми түрде 2018 жылы жариялады, бірақ жұмыс ертерек басталып, құпия жүргізілгені анықталды

Әзірге юаньның мақтанатын жетістігі жоқ

Катасоновтың айтуынша, юанның халықаралық мәртебесін көтеруде жетістіктер бар, бірақ олар мардымсыз. 2015 жылы ХВҚ юанды АҚҚ себетіне енгізді (Арнайы қарыз алу құқықтарының бағамын анықтайтын валюта қоржыны). Оған әлемдік резервтік валюталар кіреді. 2016 жылдан бастап бұл шешім күшіне енді.

—Юань резервтік валютаға айналды, бірақ іс жүзінде емес, әзірге бұл туралы тек айтылып жүр. Осы уақытқа дейін Ресей Банкін қоспағанда, әлемнің бірде-бір орталық банкінде халықаралық резервтерінің құрамында юань мөлшері төмен, —дейді экономист.

ХВҚ мәліметтері бойынша, 2020 жылдың бірінші тоқсанының соңында

бүкіл әлемнің халықаралық резервтеріндегі жекелеген валюталардың үлесін пайызбен есептегенде: АҚШ доллары – 61,99; Еуро – 20,05; Қытай юаны – 2,02

Халықаралық есеп айырысу құралы ретінде юань ерекше жетістіктерге қол жеткізе алмады. 2018 жылдан бастап оның үлесі тіпті 0,18 пунктке төмендеді және бар болғаны 1,86%-ды құрайды.

Сонымен бірге, сарапшылардың бір бөлігі Пекин сандық юаннан халықаралық есеп айырысудың негізгі құралын жасағысы келеді деп санайды. Бұл «америкалық санкциялардың ықпалынан шығуға» көмектеседі.

— Қазірдің өзінде Вашингтонның экономикалық санкцияларына ұшыраған Ресей, Иран және КХДР цифрлық юаньға ерекше қызығушылық танытып отыр

Қытай Халық банкі жобасының толық атауы – Digital Currency / Electronic Payment (цифрлық валюта / валюталық төлемдер), — деп атап өтті Катасонов.

АҚШ vs Қытай — Қазақстан қандай пайда көре алады?

2020 жылдың шілдесінде Sino Global Capital инвестициялық компаниясының басшысы (Бейжіңде орналасқан) Мэтью Грэм тіпті былай деді

Қытай Орталық банкінің сандық валютасы доллармен бәсекелесе алады,

бұл соңғысының гегемониясын бұзады.

Интернет те қытайлық болуы керек

Жоба аясында Қытай Халық банкі төрт мемлекеттік банкпен келісім жасасты. Олар: Қытайдың Өнеркәсіптік және коммерциялық банкі, Қытай құрылыс банкі, Қытай ауылшаруашылық банкі және Қытай Банкі. Сондай-ақ, үш телекоммуникациялық компания жұмысқа тартылды: China Telecom, China Mobile, China Unicom және Huawei IT корпорациясы.

АҚШ пен Қытайдың қарсыластығы Қазақстанға қалай әсер етуі мүмкін? — Сұлтанов

Мемлекеттік банктер орталық банктегі депозиттерінің бір бөлігін цифрлық валюталарға айырбастады және оны экономиканың қандай салаларында жылжытуға болатын анықтады. Сондай-ақ, олар сандық валютаны сақтауға арналған әмияндарды сынақтан өткізуде.

2020 жылғы мамырында Қытай Халық банкі пилоттық бағдарлама шеңберінде елдің төрт өңірінде ұлттық цифрлық валютаны енгізді. Қытайлық БАҚ пилоттық жобғана 19 бөлшек сауда компаниясы қатысады деп мәлімдейді.

Оларға Starbucks, McDonald’s, Subway және JD интернет-дүкені кіреді

Сандық юаньның пилоттық жобасы 2022 жылы Пекинде өтпетін Қысқы Олимпиада ойындарында да сыналады.

Дегенмен кейбір сарапшылар жақын арады юаньнің америкалық долларды ығыстырып шығара алатынына күмән келтіреді.

— Бейжің интернет негізінде әлемде цифрлық юаньді ілгерілетуді жоспарлап отыр, ал

интернет әуел бастан америкалық жоба, оны әлі күнге дейін жетекші америкалық it-корпорациялар бақылайды, —

деп жазды Катасонов.

АҚШ Қытайға қарсы «мақта» соғысын дайындап жатыр

Ол сонымен қатар АҚШ-тың юрисдикциясында 18 әлемдік желі операторларының 11-і бар екенін айтты.

Сандық юань шынымен әлемдік валютаға айналуы үшін Қытайдың интернеті болуы керек

Немесе қазіргі уақытта бүкіл планетаны қамтитын параллель Қытай интернеті пайда болар еді.

Доллардың әлі де уақыты бар

Алайда,

сандық юань елдер тобының аймақтық немесе ұжымдық валютасына айналуы мүмкін

— Ол үшін аймақтық немесе ұжымдық интернет құру қажет (елдер тобы аясында, мысалы, БРИКС тобы). Қытайдың бұған қажетті барлық мүмкіндігі бар, өйткені ҚХР — да 2003 жылдан бастап «Алтын қалқан» («Қытай Файерволы» ) тәуелсіз (әлемдік автономды) интернет жұмыс істейді, — деді ол.