Қосшыда куә мен жәбірленушінің құқығы неге толыққанды қорғалмайтындығы талқыланды

Форумның модераторы, Академия бірінші проректорының міндетін атқарушы Наиль Ахметзакиров атап өткендей, Криминологиялық форумның диалог алаңында құқық қолдану практикасының, қылмыстық және қылмыстық-процестік заңнаманы жетілдірудің өзекті мәселелері бойынша нысаналы пікір алмасу сериясы жалғасын табады. Кезекті пікірлесу тақырыбы – куәлар мен жәбірленушілердің құқықтарын іске асыру кезінде туындап отырған проблемалар.

«Қылмыс құрбандарын толыққанды қолдау құқық қорғау органдарына деген сенім деңгейі мен қоғамның қорғалу сезімін қамтамасыз етеді»,-деді Еуропа Одағының «Қазақстандағы қылмыстық сот төрелігін жетілдіру» жобасының ұлттық сарапшысы Назгүл Ерғалиева өзінің кіріспе сөзінде.

Бас Прокурордың ерекше тапсырмалар жөніндегі аға көмекшісі Серік Темірболатов өз баяндамасында құқық қорғау органдары қызметінде қылмыстық құқық бұзушылықтан зардап шеккен адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғаудың басымдылығын атап өтті. Ол құқық қолдану практикасын талдаудың жекелеген нәтижелерін, жәбірленушілердің, куәлардың құқықтары мен міндеттерін іске асыру бөлігінде заңнамалық шаралар қабылдауды қажет ететін проблемалы мәселелерді айтты.

Куәлардың құқықтары мен міндеттерін жеткілікті қамтамасыз етпеу салдарынан көптеген азаматтар қылмыстық процеске тартылғысы келмейді және өзінің азаматтық борышын іске асырудан қашқақтайды.

Сондай-ақ баяндамашы қылмыстық процестің жарыспалылығы, процесте адвокаттың рөлін арттыру, жәбірленушілердің құқықтары мен міндеттерін қозғайтын аса маңызды сұрақтар бойынша жауап алу кезінде жәбірленушілердің пікірлерін міндетті түрде есепке алу, жәбірленушінің немесе куәның құқықтары мен заңды мүдделерін, оның ішінде олардың жеке өмірін сақтау тақырыптарын қозғады.

Диалог барысында халықаралық сарапшылар Еуропа Одағы елдерінің куә мен жәбірленушінің құқықтық мәртебесіне қатысты тәжірибесімен бөлісті. Талқылау қорытындысы бойынша халықаралық тәжірибені, сарапшылардың, ғалымдардың, адвокаттардың ұстанымдарын есепке ала отырып құқық қолдану практикасының тиімділігін арттыруға бағытталған ұсынымдар жасап шығарылды, олар заңнамалық бастамалар дайындау кезінде пайдаланылатын болады.

Естеріңізге сала кетейік, 2016 жылдың 9-қарашасында ҚР Бас прокуроры Жақып Асанов «Қосшыдағы пікір алмасу – Дискуссии в Косшы» атты криминологиялық форумының алғашқы отырысын ашып, онда қылмыстық айыппұлдар тағайындау мәселелері, оларды орындау және осы институтты жетілдіру проблемалары талқыланған болатын.