Түркімен хабарлары: халық аш отыр, дәрігерлер дұрыс тамақтанудың пайдасы туралы айтуда — БАҚ-қа шолу

Түрікменстанда азық-түлікпен қамтамасыз ету мәселесі шешілмей отыр, деп хабарлайды  Азатлык. Азық-түліктің коммерциялық бағасы тұрақты түрде көтеріліп жатқанда, мемлекеттік дүкендерде бағасы бекітілген өнімдерге қатысты дүрлігу күшеюде. Азық-түліктің белгілі бір мөлшермен босатылуына және халыққа ай сайын берілетін азық-түліктің нормасының шектеулігіне қарамастан, мемлекеттік дүкендерде ұзын-сонар кезек қалыптасуда. Ел билігі не болып жатқанын байқамайды да.

Кезектің соңы төбелеске ұласуда

Ашхабадта мемлекеттік дүкендердің алдында тәулік бойы үлкен кезек болады. Кешкі уақыттан бастап тізім жасалады. Жұмыртқаны таңертең, күн шықпай тұрып сатып алады,  оларға қосымша мерзімі өткен кәмпит сатылады.

— Мемлекеттік дүкендерде азық-түлікті белгіленген бағамен сатып алуға қатысты дүрлікпе жалғасуда. Қазір кезекке кешкі сағат 11-ден бастап тұрады, түнгі 1-ге дейін тұрып  тізім жасайды. Таңғы 4 немесе 5-те келгендер өзара жанжалдасады. Сондай-ақ таңертең Ауған соғысының мүгедектері мен ардагерлері де келеді. Төбелеске дейін барады, — деді портал.

Ең сұранысқа ие өнімдер — жұмыртқа, қант, өсімдік майы және тауық жамбастары.

Кезекті азайту үшін сатушылар қулыққа барады.

— Кейде сатушылар жұмыртқа жоқ деп жазып қойып, кейбір адамдар кетіп қалған соң ғана жұмыртқаны сата бастайды. Бір жерде оларды жүктемесіз, бір жерде қант пен тауық жамбастары сияқты жүктемемен сатып алуға болады. Бұрындары жұмыртқа, қант, тауықтың жамбасынан тұратын  оралған жиынтықты бірден беретін. Оған қосымша 10 манатқа күріш салынатын, деп хабарлайды портал.

Мемлекеттік дүкендерде қосымша берілетін тауарларды сату тәжірибесі сақталуда.

Түркіменстандағы азық-түлік дағдарысы жаңа деңгейге шықты — БАҚ-қа шолу

— Қазір көптеген жерде барлығы өнімге қандай да бір қосымша тауар беріледі. Әркім ойына келгенін қосады. Жүктеме құны да артады. Негізінен 5 манатқа 11 жұмыртқа сатады. Мысалы, «Пайтагт» сауда орталығында таңертең 15 манатқа 30 жұмыртқа алуға болады. Бірақ бұл ерекше жағдай. Кейбір жерлерде, мысалы, «оптовкада»  адамдар сынған жұмыртқаны сатып алуға дайын. Жақында 30 сынған жұмыртқаның торы 10 манатқа сатылды, қазір 20-ға жетті, — деп хабарлайды портал.

Билік назар аударар емес

Бұл уақытта кейбір дүкендерде  өсімдік майына қосымша кір жуғыш ұнтақ беріледі, оның құны сатып алынған өнімнің құнынан да қымбат.

— Бүгін №32 дүкенде өсімдік майы қолмен жууға арналған кір жуғыш ұнтақпен сатылады. Бір литр май — 13 манат, кір жуғыш ұнтақтың бір пакеті 14 манат. Барлығын 27 манатқа сатып аласың. Көбісі өте қымбатқа шығатындықтан, келісе бермейді, —дейді дереккөз.

Барлығы қымбаттауда. Жақында 150 Вт қарапайым шам 3 манат болған еді,  қазір 10 манатқа қымбаттады. Энергия үнемдейтін шамдардың бағасы 2-2, 5 есе көтерілді.

Халық арасында тауарлар мен қызметтерге, оның ішінде коммуналдық қызметтердің ақысының қымбаттауы наразылық тудыруда

Жақында Марий велаяттың Қарақұм этрабының ондаған тұрғыны жергілікті әкімшілікке мемлекеттік дүкендерде ұнның жоқтығын айтып, шағымданды.

Билік өкілдерімен болған қысқа және нәтижесіз кездесуден кейін полиция тұрғындарды таратып жіберді

Азық-түлік дағдарысы елде үш жылдан астам уақытқа созылғанына қарамастан, билік бұл мәселені байқамайтын сияқты. Осы уақытта дағдарысқа қарсы шаралар ретінде

азық-түлік үлесі, сатып алу сомасына шектеулер, анықтамаларға қойылатын талаптар енгізілді,

сондай-ақ оқушыларға сатуға, кезекке тұруға және артқы есіктен азық-түлік сатып алуға тыйым салынды.

Бюджет қызметкерлерінің жалақысы тамаққа әзер жетеді

Лебап уәлаятында дәрігерлер аудандар мен ауылдарды аралап, дұрыс тамақтануды насихаттауда.

Базарлардағы азық-түлік бағасы өсіп келе жатқанын және мемлекеттік дүкендерде негізгі азық-түлік тапшылығы артып келе жатқанын ескерсек, бұл науқан жергілікті тұрғындарды қатты таңдандырды.

—Қазіргі жағдайда дұрыс тамақтану туралы айту адамдарды мазақ ету секілді көрінеді сияқты, — деді тұрғындардың бірі жергілікті нарықтардағы бағаның көтерілгенін атап өтіп.

— Бүгінгі таңда ең жоғары жалақы алатындар да базардан қалағанын сатып ала алмайды

— деді тағы бір тұрғын.

Бюджеттегілердің  жалақысы тамаққа әрең жетеді.

Түрікменстандағы экономикалық дағдарыс үш жылдан астам уақытқа созылды. Пандемия басталғаннан бері коронавирустың барын мойындамайтын елде мемлекеттік шекаралар жабылып, ішкі сапарлар шектелді. Шектеу шаралары экономикалық проблемаларды ушықтырды, оның ішінде азық-түлікпен қамтамасыз ету нашарлады.

Ресми тұлғалар Түрікменстанда кедейлік деңгейі туралы нақты статистикалық мәліметтерді ұсынбайды

Қорғаныс күштері де наразы

Елде коронавирустың бірде-бір жағдайы ресми түрде тіркелмегенімен, маска режимінің сақталуын бақылау әлі де күшейтілді. Құқық қорғау органдары тұрғындарға заң бұзғаны үшін жаппай айыппұл сала бастады. Сонымен қатар, азаматтар арасында да, қадағалау органдарының қызметкерлері арасында да қатаң талаптарға наразылық білдірушілер артып келеді.

Түрікменабадтың мемлекеттік мекемелерінде маска режимін сақтауды тексеру үшін арнайы құрылған топтар рейд жүргізеді. Бұл топқа әкімдік өкілдері, полиция қызметкерлері және санитарлық-эпидемиологиялық қызмет қызметкерлері кіреді. Масканы дұрыс кимеген немесе маскасы болған адамдарға бірден айыппұл салынады. Оны жұмыстан кейін бірден,  қалалық санитарлық-эпидемиологиялық қызметте  барып төлеуі керек.

— Көшеде 10 манат пара беріп, ресми айыппұл төлеуден құтылуға болады.

Мемлекеттік мекемелерде рейдтер жүргізетін топ жазып берілген айыппұлдардың толық төленуін қатаң қадағалайды,

— деді агенттік тілшісі.

Күн сайын ондаған тұрғын айыппұл төлеу үшін Түркменабад СЭС-іне келеді. Ал Мары уәлаятында жергілікті билік маскасыз адамдарды анықтауды күшейтті.

Полиция мен басқа да қадағалау органдарында айыппұлдар бойынша күндізгі жоспар белгіленген. Алайда, қызметкерлер арасында бұл талапқа наразылық білдірушілер артып келеді.

Жоспарды орындау үшін олар тіпті таныстарына айыппұл төлетуге мәжбүр,

бұл қарым-қатынастың нашарлауына әкеледі, деп хабарлайды портал, полицейлердің біріне сілтеме жасап.

Мары уәлаятында полиция қызметкерлерімен бірге рейдке шығатын мемлекеттік қызметкерлер мен мұғалімдер бұл әрекеттін «өте ұят нәрсе» деп санайды.