Нұр-Сұлтан
Қазір
-5
Ертең
-2
USD
450
+0.72
EUR
490
+1.14
RUB
4.89
+0.01

“Солтүстік ағын-2”: тағдыр алдын ала шешілген ба?

133

Жалпы өткізу қуаты 55 млрд текше метр болатын газ құбырының құрылысы 2018 жылы басталған. Жобаның операторы Nord Stream 2 AG компаниясы болды, ол 100% ресейлік газ алыбы “Газпром”компаниясына тиесілі.

Экономикалық ынталандыру

Құбыр жобасын іске асыру компанияға Еуропадағы табиғи газды тұтынудағы жеткізу үлесін ұстап тұруға ғана емес, ұлғайтуға да мүмкіндік беруі тиіс. Осылайша, сұйытылған табиғи газ (СТГ) өндірушілерінен шикізат сатып алудың өсуіне байланысты Еуропа елдерінің табиғи газды тұтынудағы “Газпром” үлесі 33%-ға дейін төмендеді. Бұл ретте газ жеткізудің нақты көлемі 2019 жылмен салыстырғанда 7,9%-ға төмендеп, 177,3 млрд текше метрді құрады.

Мәскеудің Еуропаға экспортты арттыруға деген ұмтылысы Берлиннің энергетикалық стратегиясының қажеттіліктерімен сәйкес келеді.

Германия ресейлік “көгілдір отынның” ең ірі импорттаушысы болып қала береді

Тек 2020 жылы Ресей елге шамамен 45,8 млрдтекше метр газ жеткізді.

Неміс басшылығы “Солтүстік ағын-2” іске қосылғаннан кейін ел АЭС және көмір ЖЭС пайдаланудан шығарылуына байланысты өндіруші қуаттардың шығындарын өтеп қана қоймай, сонымен қатар Еуропадағы ең ірі энергетикалықхабқа айналады деп есептейді.

ЕО-дағы жетекші газ тарату орталығы болу перспективасы Германияның жобаны іске асыру жұмыстарын тоқтатқысы келмейтінін түсіндіреді. Сонымен, 2021 жылдың сәуір айының басында Eugal құбырының екінші желісі іске қосылды, ол болашақта Солтүстік ағын-2-ден газ қабылдайды.

Мұндай жағдайларда Ресей-Германия тандемі АҚШ-тың санкциялар режимінен туындаған құқықтық және логистикалық қиындықтарды жеңу үшін барынша күш салуды жалғастыруда. Алайда,

Ақ үй “Солтүстік ағын-2” мәселесін өзінің экономикалық мүдделеріне сүйене отырып шешуге ниетті екені анық

Шын мәнінде, АҚШ ЕО елдерін америкалық СТГ импортына мәжбүрлеп бағыттауға тырысуда. 2020 жылдың қорытындысы бойынша Еуропаға америкалық СТГ жеткізу 20 млн тоннаға дейін ұлғайды, бұл бүкіл еуропалық импорттың 24%-ын құрады.

Болжамдарға сәйкес, 2040 жылға дейін Еуропада СТГ-ға сұраныс өседі, оны АҚШ өзі үшін нарықтың айтарлықтай үлесін “брондап” пайдаланғысы келеді.

Саяси маневр

“Солтүстік ағын-2” жобасының проблемасының геосаяси астары да бар екенін мойындау керек. Ресей газ құбыры Украинаны айналып өтіп, еуропалық тұтынушыларға ресейлік газды жеткізу бағыты болуы керек екенін жасырмады. Мұндай стратегия бастапқыда Украинаның импорт бағытын сақтауды жақтаған ЕО елдеріне ұнамады.

Мәселенің балама шешімі “Газпром” мен “Нафтогаз” арасында 5 жылдық келісімге қол қою болды, оған сәйкес ресейлік газ алыбы 2021-2024жылдары  40 млрд текше метр мөлшерінде украиндық газ тасымалдау жүйесі (ГТЖ) бойынша газ транзитін сақтап қалды.

Алайда Вашингтон, Киев сияқты, қол жеткізілген келісімдерге наразы болып қала береді

Украина билігі ұсынылған транзит көлемі ГТС жұмысының төменгі деңгейіне жақын деп сендіреді.

Тиісінше, “Солтүстік ағын-2” газ құбырын іске қосу елдің ұлттық қауіпсіздігіне тікелей қауіп төндіреді, өйткені ресейлік шикізат ағындары келісімшарт талаптарын бұза отырып қайта бағытталады.

Украинаның экономикалық тұрақсыздануы, АҚШ-тың пікірінше, Ресейге аймақтағы әскери белсенділікті арттыруға мүмкіндік береді. Біріншіден, шиеленістің күшеюі Украинаның оңтүстік-шығысында болады, оны НАТО-ға мүше елдер тікелей әскери қауіп ретінде қарастырады.

Джо Байден әкімшілігі Ресейді тежеу мәселесіне қандай көңіл бөлетінін ескере отырып,

“Солтүстік ағын-2” іске қосылуына жол бермеу ниеті елдің Ресей бағытындағы сыртқы саясатының негізінде жатыр

Жаңа санкциялық соққы

“Солтүстік ағын-2” газ құбырына салынған санкциялық шектеулер жобаның іске асырылу мерзіміне айтарлықтай әсер еткенін мойындау керек. 2021 жылдың басында құбырдың айналасындағы жағдай Мәскеудің пайдасына анық емес болып көрінді. Барлық құрылыс жұмысы тоқтатылды, жобадан бірқатар компания шықты.

Алайда, пессимистік болжамдарға қарамастан, 2021 жылдың ақпан айының басында “Фортуна” баржа құбырдың теңіз учаскесінде жұмыс істей бастады.

Жұмыстар қайта басталған сәттен бастап екі ай ішінде Дания суларында шамамен 31 км газ құбыры төселді немесе В желісінің аяқталмаған бөлігінің 63%-ның ауа-райының қолайсыздығына байланысты тоқтап қалуды ескере отырып, баржа Дания суларындағы жұмыстарды 2021 жылдың мамыр айының соңында аяқтайды деп күтілуде, ал қалған 13,9 км неміс суларында 2021 жылдың маусым айының соңына дейін төселеді.

А жіппен жұмысты 68 км құбыр төсейтін “Академик Черский” құбыр төсеушісі жүргізуі керек. Бұл жұмыстарды аяқтаудың болжамды мерзімі 2021 жылдың қыркүйегіне белгіленді.

Бірақ егер Вашингтонның “Солтүстік ағын-2”-геқарсы санкциялар пакеті АҚШ Конгресіне 2021 жылдың мамыр айында ұсынылатынын ескерсек, Мәскеу теңіз түбіндегі барлық жұмыстарды аяқтауға жеткілікті уақыт ала алмайды.

Сондай-ақ, “Солтүстік ағын-2”-ге қарсы қосымша экстерриториялық шаралар шектеулі көлемде қабылданса да, жобаның тағдыры көбіне “Солтүстік ағын-2”-ні тоқтату туралы келіссөздер жүргізу үшін АҚШ-тың арнайы елшісінің қызметі қаншалықты нәтижелі болатынына байланысты болады.

Президент Джо Байден Барак Обаманыңәкімшілігінде арнайы өкіл және халықаралық энергетикалық мәселелер жөніндегі үйлестіруші қызметін атқарған Амос Хохштейнді тағайындауды жоспарлап отыр.

Донбасс факторы

“Солтүстік ағын-2” бойынша АҚШ-тың арнайы өкілі лауазымының пайда болуы АҚШ пен Германия арасындағы бейресми саяси консультацияларды институционализациялауғамүмкіндік береді. Осындай сценарийді іске асыру кезінде

неғұрлым қатаң шектеу шараларын енгізу кешірек мерзімге ауыстырылуы мүмкін

Бұл жағдай Ресейге уақытша артта қалған құбырдың құрылысын аяқтау үшін қажет.

Алайда, тәжірибе көрсеткендей, екі жұмыс істейтін кеме болса да, Балтық теңізінің түбінде құбырларды төсеу жылдамдығы максимумнан алыс болуы мүмкін.

Сонымен қатар, Мәскеудің Вашингтонның кеңейтілген санкциялар қысымына ұшырауға моральдық дайындығы “Солтүстік ағын-2″жобасының өмір сүруіне кепілдік бермейді.

Сондықтан Ресей басқа әсер ету тетіктерін қолдануға мәжбүр,

соның ішінде Донбасс картасы.

Сонымен, көп нәрсе Берлиннің Джо Байденәкімшілігімен екі жақтың мүдделері мен алаңдаушылықтарын ескере отырып, қолайлы ымыраға келу қабілетіне байланысты болады.

Авторы: Лидия Пархомчик, Әлемдік экономика және саясат институтының сарапшысы (ӘЭСИ)

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз