Сарапшылар қауымдастығы түтінсіз темекі өнімдерін қорғауға кірісті

Сарапшылардың пікірінше, Қазақстан нарығында ұсынылған қыздырылатын темекі, электрондық темекі, вейп және басқа да құрамында никотин бар өнімдер бұйымдардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптарды белгілеу қажеттігі әлдеқашан пісіп-жетілді. Жәмилә Садыкованың «Темекі түтінінен бос Қазақстан үшін» Ұлттық коалициясының басшысы ашық хаты жолдаудың себебі болды, онда темекіге қарсы күрескер бұл өнімдерді дәстүрлі темекімен теңестіруге шақырады, бұл әлемнің көптеген елдерінде өзінің тиімділігін дәлелдеген зиянды азайту Тұжырымдамасына қайшы келеді.

«Темекі шегу арқылы никотинді тұтыну өкпенің қатерлі ісігі, ӨСОА және эмфизема дамуының негізгі қауіптерінің бірі болып табылады. Бірақ біз темекі шегудің никотинге тәуелділікке байланысты екенін түсінеміз, сондықтан кез келген темекі шегуші темекі шегуден бас тарта алмайды.  Бұл жағдайда темекі шегуден басқа жолмен тұтынылатын никотин бар өнімдер адам денсаулығына зиянды азайтудың қолайлы құралы болып табылады. Біздің ойымызша, құрамында никотин бар өнімдер темекі шегуден болатын зиянды азайтудың ғылыми негізделген әлеуетіне ие. Алайда, зиянды азайту мүмкіндігі темекіге қарағанда қатаң техникалық талаптарды қабылдау арқылы ғана қамтамасыз етілуі мүмкін», – делінген сарапшы тобының мәлімдемесінде.

Техникалық регламент жобасында ДДҰ тізіміндегі тоғыз зиянды затқа талаптар қойылады, ал темекіге тек үшеуі – шайыр, никотин және көміртегі тотығы. Бұл дегеніміз, техрегламентсіз басқа да ықтимал қауіпті заттардың құрамын, сондай-ақ электрондық құрылғылардың қауіпсіздігін бақылау мүмкін емес.

«ДДҰ тізімі бойынша құрамында никотин бар өнімдердің аэрозолындағы басым зиянды заттардың құрамы дәстүрлі темекінің түтінінен едәуір аз. Алайда, шын мәнінде, барлық өндірушілер зиянды заттардың аз мөлшерін қалыптастыруды қамтамасыз ете алмайды, өйткені бұл қымбат ғылыми зерттеулер мен инновациялық шешімдерді қажет етеді. Сондықтан техникалық регламенттің міндеті өнімнің өндірісі мен құрамын реттеу, сол арқылы тұтынушының денсаулығын қорғауды қамтамасыз ету болып табылады», – дейді сарапшылар.

Сарапшылардың пікірінше, жылытылатын темекі мен электронды темекі өнімдері дәстүрлі темекіден ағзаға әсер ету деңгейі бойынша да, қолдану тәсілі бойынша да айтарлықтай ерекшеленеді: «Біз жастар арасында темекі шегудің таралуын азайту, жарнама мен маркетингтік іс-шараларға тыйым салу мақсатында алдын-алуды қолдаймыз, алайда қыздырылған темекісі бар өнімдер жеке санатқа жататынын атап өтеміз».

Ашық хатқа қол қойған сарапшылар арасында – «Денсаулық» адам денсаулығы үшін қауіп факторларының зиянын азайту жөніндегі қауымдастығының төрайымы Түменова Бақыт, «Primary Health Care» Ұлттық Қауымдастығының президенті, м.ғ. д., профессор, Рахыпбеков Төлебай және ҚР Үкіметінің кәсіпкерлікті дамыту мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия жанындағы кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі сараптамалық топ жетекшісінің орынбасары Құрбанбаева Гүлнар бар.