Көптеген миелома: қазақстандық медициналық қызметкерлер емдеудің жаңа әдістерін белсенді енгізуде

Соңғы жылдардағы инновациялар науқастар үшін болжамды да, олардың өмір сүру сапасын да айтарлықтай өзгертті. Сондықтан жаңа прогрессивті тәсілдер мен технологиялар қазақстандық дәрігерлердің белсенді зерттеуінің мәніне айналды. Бүгінде бұл инновациялар біздің елімізде ойдағыдай енгізілуде.

“Қазақстандық онкогематологтардың кәсіби қоғамы” қоғамдық қоры атап өткендей, көптеген миелома – болжамы қолайсыз гематологиялық аурулардың бірі. Мүгедектікке, содан кейін науқастың өліміне жылдам алып келетін бұл ауру сүйек майының, жалпақ сүйектер мен ішкі мүшелердің жүйелі зақымдалуынан басталады екен. Қатерлі ісікті зерттеу жөніндегі халықаралық агенттіктің (International Agency for Research of Cancer) деректері бойынша 2020 жылы КМ ауруы бойынша 141 жаңа жағдай тіркелсе, 126 адам қайтыс болған және 376 адам 5 және одан да көп жыл осы диагнозбен өмір сүріп жатыр. Бірақ соңғы уақытта осы ауруды емдеудің қарқынды дамып келе жатқан инновациялық тәсілдері бүкіл әлемдегі гематологтардың үлкен қызығушылығының мәні болды.

Клиникалық практикаға гемопоэтикалық жасушаларды, сондай-ақ, инновациялық препараттарды – иммуномодуляторлар мен протеаз ингибиторларын трансплантациялаудың әдістерін кеңінен енгізу арқасында көптеген миеломамен ауырған пациенттердің өмір сүру сапасын жақсарту, сондай-ақ, орташа өмір сүру ұзақтығын 6-7 жасқа дейін, кей жағдайларда, тиімді емдеген кезде 15-20 жылға дейін арттыру мүмкін болды. Әлемдік статистика 1992 жылы сол кездегі хаттамалармен емделген КМ бар пациенттердің бес жылдық өмір сүру деңгейінің 29% – ға жеткенін, 2012 жылға қарай бұл көрсеткіш 51% – ға дейін өскенін көрсетіп жақсы көрсеткішке ие болды. Осылайша, жаңа препараттар мен әдістердің пайда болуымен өмір сүру деңгейі 75% жақсарды.

– Бұл үлкен жетістік, себебі, осы аурумен ауыратын адамдарға көп дегенде бірнеше ай өмір сүретіні болжанатын еді. Міне, сондықтан да осы әдістерді қазақстандық медицинаға енгізудің маңыздылығы осында, – деп атап өтті Қор президенті, медицина ғылымдарының докторы Райгүл Рамазанова.

Қазақстанда 2010 жылдан бастап сүйек кемігін трансплантациялау қолданылып келеді. Бүгінгі күнге дейін гемопоэтикалық жасушалардың 280 трансплантациялауы жүргізілді. Медициналық қызметкерлер жаңа әдістерді белсенді түрде қолданып жүргеніне қарамастан, соңғы жылдары Қазақстанда көптеген миелома ауруына шалдығу саны артып кетті. Бүгінгі таңда лимфоидты және гемопоэтикалық тіндердің қатерлі ісіктері онкологиялық науқастардың 4%-да диагностикаланды. Жыл сайын бір жарым мыңға жуық қазақстандық осындай аурулармен ауырып, 2017 жылы елімізде 1 443 жаңа гемобластоз жағдайы және осындай патологиядан 754 өлім жағдайы тіркелді.

– Бүгінде көптеген миеломаларды емдеудің клиникалық хаттамасына сүйек кемігін трансплантациялаумен бірге заманауи дәрілік заттарды, соның ішінде инновациялық және таргетті әрекеттерді қолданумен схемалар енгізілген. Алайда, емдеудің қазіргі заманғы схемаларын күнделікті практикада кеңінен қолдану, КМ уақытылы және дәл диагностикалау талап етіледі – деп атап өтті медицина ғылымдарының кандидаты, ҚазОРҒЗИ Басқарма Төрағасының ғылыми-стратегиялық жұмыс жөніндегі орынбасары Зәуре Душимова.

– Ол үшін дәрігерлердің білім деңгейін үздіксіз арттырып, оларды үнемі оқыту қажет. Осы үшін біз белсенді түрде жұмыс істеудеміз. Осындай науқастарды трансплантациядан кейін де терапиялау қолдаушы, ұзақ уақыттық сипатқа ие болуы керек, себебі, біздің мақсатымыз – өмір сүру ұзақтығын арттырып, пациенттің өмір сүру сапасын сақтау болмақ. Сондықтан бұндай ауру науқасты өмірден, күнделікті белсенділіктен, жақын адамдарымен қарым-қатынастан бас тартуына әкелмеуі керек. Себебі, ғылым миеломаны емдеуде айтарлықтай серпіліс жасап, көптеген науқастарға қосымша жылдар бере отырып, өмір сүру ұзақтығын едәуір арттыратын жаңа препараттарды шығаруда.