Қысқа қарай нанның бір бөлкесі 90-95 теңгеге қымбаттайды — сарапшы болжамы

Күзде картоп тапшы болады. Бұл АШМ-нің көктемгі жұмысының нәтижесі — сарапшы

9 қыркүйекте аграрлық кеңесші Кирилл Павлов маусым қорытындысы бойынша көңілсіз болжам жасады. Ол елде не себепті картопқа қатысты проблема басталатынын түсіндірді.

Бұл жыл соңында болатын жалғыз тосынсый емес екен. Сарапшы жақында ауыл шаруашылығы министрі Сапархан Омаровпен  болған жеке кездесуде біршама күрделі мәселелерді талқылады.

Қателікті мойындау

— Сіз министрмен не туралы сөйлестіңіз? Көктемде егістікде шіріген қырыққабат туралы айтыңыз ба?

— Әрине.

«Қырыққабатқа қатысты ТЖ-ға» ведомствоның қолында сенімді деректердің болмауы себеп болды

деген қорытындыға келіп тоқтадық.

Тіпті әкімдікте де өзекті мәлімет жоқ. Есесіне, мұндай деректер ауыл шаруашылығы өндірушілерінің қолында болған. Бірақ оларға құлақ асар ешкім жоқ.

Мен министрге оңтүстік үшін дәстүрлі емес модель бойынша жұмыс істейтін кооператив құрғанымызды айттым. Әдетте кооперативтер пайданың тек 10%-ын шаруаларға береді, ал 90%-ын басқарушылар өздеріне алады. Біз керісінше жасағымыз келеді: басқарушылар аз ғана бөлігін алып, қалғанының бәрін фермерлер алуы керек.

Фермерлер үшін өткізу арналарын ұйымдастыру туралы әңгімелестік. Министр бізді қолдауға дайын екенін білдірді. Сөзінде қаншалықты тұратынын көреміз. Сірә, мені агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың ұлттық жоспарын әзірлеу жөніндегі жұмыс тобының құрамына қосатын шығар.

— Сауда және интеграция министрі картоп бағасының өсуін егіс алқаптарының қысқаруымен түсіндірді.

— Ал ол егіс алқаптарының не себепті қысқарғанын айтқан жоқ! Фермерлер қырыққабат өсірген әріптестерінің жағдайына тап болмас үшін көп сеппеді деп дұрыс айттық.

Карантинге байланысты бүкіл әлемде сұраныс төмендеді. Қазақстанда барлық салада құлдырау байқалады. Тиісінше, тауарын ұсынатындар болжамға қарап, нарықты бағалайды және алдын ала сақтанып әрекет етеді.

Өнеркәсіптік жемшөп дақылдары мен бидайдан басқа, бәрінің көлемі айтарлықтай төмендейді.

Бұл туралы БҰҰ библиялық аштықты — сұраныстың күрт төмендеуін болжап айтқан

Ұсынысқа қатысты жағдай да дәл солай.

Бағаның өсуі дерек ретінде

— Сұраныс қалай төмендейді? Адамдар жаппай диетаға отыра ма?

— Жоқ, бұл сату арналарының қысқаруына байланысты. Неліктен көктемде қырыққабат өндірушілері құлдыраудың алдында қалды? Себебі олар сатылымның 80% құрайтын базар түріндегі сауда арналарын жоғалтты. Қазақстан экспорттауды тоқтатқан немесе экспортты шектеген басқа да экспортқа бағдарланған мәдениеттер басқа елдерден келген бәсекелестердің өнімдерімен толтырылды.

Енді ресейлік сөрелердің 70%-ын бұрынғыдай қазақстандық қырыққабат емес, Иран қырыққабаты толтырған

Біз өзіміз үшін алаңдамасақ та болады. Сала жеке тұтынуға жеткілікті азық-түлік өндірді.

— Егер ауыл шаруашылығы өнімі жеткілікті болса, онда 2020 жылы көкөністерді маусымдық жинау кезеңінде олардың бағасы неліктен арзандамады?

— Арзандамайды да, өйткені ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірудің өзіндік құны қалыптасатын барлық нәрсе қымбаттайды. Бұл отын, тұқым, тыңайтқыш, биохимияның барлығы, электр энергиясы, суармалы су. Қуануымызға болады, айтарлықтай қымбаттамады. Бірақ қыста нан бағасы күрт көтерілуі мүмкін.

— Ол неге байланысты болады?

— Астық құнының өсуіне байланысты. Әзірге «Азық-түлік корпорациясы» бағаны жариялаған жоқ. Бірақ оның қымбаттайтыны осы сәттен байқалады. Қазірдің өзінде астықтың 3-сортының бір киллограмы элеваторлардан 2019 жылғы 80-90 теңгенің орнына  105 теңгеден сатылуда. Министрмен бұл мәселені де талқыладық.

Неге Қазақстанда әлі күнге дейін бағаны нарық емес, «Азық-түлік корпорациясы» қалыптастырады деген мәселе мені де, оны да таңғалдырды. Бұл жүйеден кету керек

Негізінде, барлық азық-түлік бағасының өсуіне таңдануға ешқандай себеп жоқ. Егер әлемдік нарықта астық қымбаттаса, оны өндірудің өзіндік құны да қымбаттайды. Қазақстандық астықтың қымбаттау дәрежесі сыртқы факторларға байланысты. Біз нарықтың астықты белгіленген бағамен сатып алуға дайындығына назар аударамыз.

Демек, нанның құны бұрынғы деңгейде қалмайды. Бұған дайын болуымыз керек

қыста ең арзан нанның бағасы 90-95 теңге болады