ҚР Ұлттық Банкі «жасыл» қаржыландыруды байқамады

Ұлттық банк бүгінгі таңда мүлдем сұранысқа ие бағытта қозғалып жатқан жоқ

Оның 2030 жылға дейінгі ақша-кредит саясатының стратегиясында “жасыл” қаржыландыру және Орталық банктің ұлттық “жасыл” экономиканың өсуіне қосқан үлесі туралы ешқандай мәлімет жоқ. Бәрін ретімен айтайық.

“Жасыл” ипотека

Көршілерімізде “жасыл” ипотека пайда болатынын Ресей банкінің (Орталық банк) төрағасының бірінші орынбасары Сергей Швецов Ұлттық қаржы қауымдастығының кезекті халықаралық форумында мәлімдеді. Бұл өзін-өзі реттейтін ұйым ширек ғасыр бойы Ресей қаржы нарығына қатысушылардың жетекші кәсіби бірлестігі болып табылады. Оны Ресейдің ірі банктері мен инвестициялық компаниялары Ресей Қаржы министрлігі мен Орталық банктің қолдауымен құрды. Швецов мырза түсіндіргендей,

әңгіме энергия тиімділігі бойынша “жасыл” тұрғын үй өлшемдеріне сәйкес келетін пәтерлер мен үйлер сатып алуға жеңілдікті несие беру туралы болып отыр

Ал бұл өз кезегінде жаңа материалдарды қолдануды, тұрғын үйді жобалауға өзге тәсілді және осы саладағы басқа да бизнес-процестерді өзгертуді қоса алғанда, осындай тұрғын үй құрылысы процесінде өзгерістерге де алып келеді.

Швецов мырзаның мәлімдемесі таңқаларлық емес еді, өйткені Орталық банк 2019 жылы Ресейде “жасыл” қаржы құралдарын дамыту тұжырымдамасын дайындады. Онда осындай құралдарды дамыту мәселелері бойынша әдіснамалық орталық құру, заманауи технологияларға және басқа бағыттарға көшу бойынша индустриялық жобаларды іске асыру үшін олардың “жасыл” шығарылымдарын субсидиялау туралы айтылады. Негізгі акционері Орталық банк болып табылатын Мәскеу биржасының листинг ережелерінде экология және қоршаған ортаны қорғау саласындағы жобаларды қаржыландыру үшін Тұрақты даму секторын құруға байланысты жаңалықтар пайда болды.

Бірнеше жылдан кейін ресейлік компаниялар үшін экологиялық ақпараты бар қаржылық емес есептілікті жариялау міндетті болады.

Негізгі мақсаттардан ауытқымай

Орталық Банк 2017 жылдың соңында құрылған “қаржы жүйесін көгалдандыруға арналған желінің” (“Network For Greening The Financial System”, NGFS) қатысушысы екені белгілі болып отыр. Бұл қауымдастыққа әлемнің көптеген дамыған және дамушы елдерінің орталық банктері мен қаржы реттеушілері, сондай-ақ тәжірибе алмасу және қаржы жүйесін “көгалдандыру” бағытында зерттеулерді кеңейту мақсатында экологиялық және климаттық тәуекел менеджментін дамытуды, сондай-ақ Париж климаттық келісімінің мақсаттарына қол жеткізуді қоса алғанда 89 мүше және 13 бақылаушы кіреді. Ақпан айында Украинаның Ұлттық Банкі NGFS-ке қосылды.

Жақында NGFS “Adapting central bank operations to a hotter world. Reviewing some options ” (“Орталық банк операцияларын қызған әлемге бейімдеу. Кейбір опцияларға шолу”) есебін жариялады. Онда

орталық банктер ретінде, олардың ақша-несие саясатының негізгі мақсаттарынан ауытқымай, сонымен бірге ұлттық үкіметтерге “жасыл” экономикалық өсу саясатын жүргізуге көмектесу туралы айтылған.

Сонымен қатар өзіңізді қаржылық жүйемен бірге климаттық тәуекелдерден қорғаңыз дейді. Әрине, бұл тәсіл Англия Банкі сияқты орталық банктердің ақша-кредит саясатын “көгалдандыру” бөлігінде мандатын кеңейтуге әкеледі.

Ресей мен Украинадан басқа, посткеңестік республикалардан Армения, Грузия, Латвия, Литва және Эстония NGFS мүшелері болып табылады. Ал Қазақстан Ұлттық Банкі бұл қауымдастыққа неліктен Данияр Ақышевтің кезінде, содан кейін Ерболат Досаевтың басшылығымен кірмеген, бұл мәселе риторикалық сұраққа айналып отыр. Өйткені

Ұлттық банктің құрылымында “Астана” халықаралық қаржы орталығына қарағанда тіпті “жасыл” қаржыны дамытумен айналысатын бөлімше жоқ

Соңғысында тиісті саясат пен құралдарды дамытумен айналысатын “жасыл” қаржы орталығы жұмыс істейді.

Жоғарыда аталған Ұлттық Банк ДКП-нің 2030 жылға дейінгі стратегиясында, жоғарыда айтылғандай, “жасыл” қаржыландыру туралы, ол жүргізіп отырған монетарлық саясатқа экологиялық компонентті енгізу туралы мүлдем айтылмайды. Сонымен қатар, стратегияда кредиттеу кезінде кредиттік тәуекелдерді төмендету тақырыбы қаралады, онда отандық кәсіпорындарды қосылған құнның жаһандық тізбегіне енгізе отырып, шикізаттық емес экспортты ұлғайту туралы айтылады.

Ұлттық Банк “жасыл” қаржыландыруды қалай байқамағанын тек болжау ғана қалады.