Қазақстандық бизнес 2021 жылды оң нәтижемен аяқтады

Бұл сандық мәнде көрсетіледі: индекс мәні 0-ден 100-ге дейін. Егер ағымдағы мән 50-ден төмен болса, бұл жалпы экономикада жағымсыз өзгерістер басым дегенді білдіреді. Егер жоғары болса – оң өзгерістер бар деген сөз. Ортасынан ауытқу неғұрлым жоғары болса, соғұрлым жақсы екені байқалады.

Төрт ай бойы (2021 жылғы тамыздан қарашаға дейін) ІБИ оң аймақтан жағымсызға және кері қарай ауысып, 50 пункт мөлшерінде тұрды. Алайда ортасынан ауытқуы шамалы ғана болды. Мысалы, қарашаның мәні 49,9 тармағын құрады. Желтоқсанда біршама жоғары – 50,6. Және көргеніміздей:

• бизнес үшін жыл оң нәтижемен аяқталды. 2020-ға қарағанда (желтоқсанда ІБИ 49 тармақты құрады)
• Іскерлік белсенділік индексі 12 айдың 8-і ішінде 50-пункттен жоғары болды. Жалпы, бұл бизнестің 2020 жылғы ковидтік күйзелістен кейін республика экономикасын қалпына келтірудің көрінісін береді
• ағымдағы мән – бес ай ішіндегі ең жоғары көрсеткіш

Батыс бизнес үшін ең жақсы аймақ, оңтүстік нашар

Тағы бір оңтайлы сәт – оң өзгерістер барлық секторлардың өкілдерінде байқалуда. Құрылыс және қызмет көрсету секторында индекс төрт айда алғаш рет оң аймаққа өтіп, тиісінше 51,3 және 50,4 тармақұа тұрақтады. Ұлттық банк мұны осы салалардағы жаңа тапсырыстардың ұлғаюымен түсіндіреді.

Өнеркәсіпке келетін болсақ, ол төртінші ай бойы оң өзгеріс көрсетуде. Бірақ желтоқсанның мәні (50,7) осы уақыт ішіндегі ең төменгі мән болып табылады. Дегенмен жаман емес.

Бір қызығы, жалпы өсім болғанына қарамастан, ІБИ мәні 50-ден асатын аймақтар саны азайды: қарашада – алтау, желтоқсанда – бесеу:

• Батыс Қазақстан облысында – 55,2
• Қарағанды облысында – 53,3
• Шығыс Қазақстан облысында – 53
• Атырау облысында – 50,9
• Нұр-Сұлтанда – 50,7

Сонымен қатар, тек осы аймақтарда ғана жағдай жақсарды: қалған барлық өңірлерде ІБИ төмендеді немесе өзгеріссіз қалды. Сонымен қатар, Ақтөбе облысында индекстің мәні 50-тармақта бекіді.

Ең нашар көрсеткіштер оңтүстікте: Қызылорда облысында (46,5), Шымкентте және Жамбыл облысында (46,6-дан), Алматы облысында (46,8).

Болашаққа деген сенім артты

2021 жылғы желтоқсанда, респонденттердің деректері бойынша, ағымдағы бизнес-шарттарды бағалау бойынша жауаптар теңгерімі 0,5-ті құрады. Бұл қараша айындағы мәндерден әлдеқайда төмен (ол кезде 2,7). Екінші жағынан, келесі алты айдағы болжамдар бойынша жауаптар балансы 15,2-ні құрады (қарашада – 13). Айта кету керек, бұл соңғы бес айдағы өсудің екінші кезеңі ғана.

Ағымдағы және болашақ бизнес көрінісінің орташа бағасын білдіретін бизнес-климат индексі тұтастай алғанда экономика бойынша 7,7-ні (қарашада – 7,6) құрап, аздап жақсарды. Өсім, ең алдымен, болашақ бизнес-жағдайларды бағалаудың өсуімен байланысты. Жалпы, бизнес-климаттың ең үлкен индексі қызметтер (8) мен құрылыста (7,6) байқалады. Оның құрылыстағы мәні 5,5 тармақты құрайды.