Қазақстан үшін ШЫҰ-ның үш артықшылығы – соңы 

Терроризмге және радикализмге қарсы күреске келетін болсақ, мұнда да кемшіліктер бар, оларды түзету қажет. Атап айтқанда, сарапшының айтуынша, ресми дінбасылар мен билік үгіт-насихатқа қарсы тиімсіз жұмыс істейді.  

Соңы. Бірінші бөлімді де оқыңыз. 

Терроризм Орталық Азиядағы ресурстық базаны кеңейтуде 

– Болат Клычбаевич, “үш жамандық” тақырыбының соңында діни экстремизм идеяларының танымалдылығына өз бағаңызды берсеңіз. 

– Шариғатқа негізделген ислам мемлекетінің псевдоидеясы, болжамды әлеуметтік әділеттілік қағидаттары, сондай-ақ Батыстың исламға қарсы саясатына қарсы тұру, 

жаһандық мұсылман жамағатында ғана емес, Орталық Азия мұсылмандарының бір бөлігі арасында да үлкен танымалдыққа ие болуда 

Өкінішке қарай, аймақтағы ресми дінбасылар мен билік органдары ДАИШ насихатына қарсы әлі де тиімсіз жұмыс істеуде. 

Аймақтағы саяси ислам қазір қалыптасу сатысында. Дегенмен 

ол ресурстық базаны кеңейтеді және дамудың зайырлы векторына балама ретінде орналасу үшін әлеуметтік негіз дайындайды 

Жастар мен әйелдерді радикаландыру мәселесіне ерекше назар аудару қажет. 

Алматыда 2020 жылы Оңалту іс-шаралары орталығының қызметкерлері алдын алу жұмыстарын жүргізді. 52 адам ақталып, дәстүрлі исламға көшті, тағы 135 адам қазақстандық қоғамның құндылықтарына бейімделді. 

Дос қиыншылықта сыналады

– Қазақстанның басымдықтар тізіміндегі үшінші орында коронавирус пандемиясына қарсы күрес тұр.

– Иә, дәл солай. Сонымен бірге, пандемия құрылымдық өзгерістерді жеделдететінін түсіну керек. Ал олар үшін алғышарттар жеткілікті түрде қалыптасты.

Коронавирус әлемде бұрын жинақталған теңгерімсіздік пен проблемаларды ушықтырды

Осындай қиын жағдайда ШЫҰ теріс салдарды еңсеру бойынша күш-жігерді үйлестіру тұрғысынан басым болды. “Дос қиыншылықта сыналады” деген таныс мақал дәлелденді. Біз іс жүзінде ШЫҰ-ға мүше мемлекеттердің пандемиямен күрес бойынша өзара көмек пен бірлескен іс-қимылға дайындығын көрдік. Өзара көмек және Қытай мен Ресейден Қазақстанға және Орталық Азия елдеріне эпидемиолог-мамандарды жіберу өңірдегі жағдайды тұрақтандыруға көмектесті.

Аурудың таралуына қарсы күресте бүкіл әлемнің күш-жігерін біріктіру және үйлестіру қажет. Мысалы, вакциналардың қол жетімділігін арттыру, ұқсас аурулардың пайда болуын бақылау жүйесін жақсарту.

Бұл мәселеде біз Ресеймен де, Қытаймен де тығыз байланыстамыз. Айтпақшы, Тоқаев бұл жайында Путинмен телефон арқылы сөйлесті. Қарағандыда “Спутник V” ресейлік вакцинасының өндірісі іске қосылды, үкіметтер арасында ресейлік вакцинаны Қазақстанға жеткізу туралы уағдаластыққа қол жеткізілді. Және тағы басқа шаралар бар.

Қытай бізге медициналық мақсаттағы бұйымдарды жеткізуді ұйымдастырып, гуманитарлық көмек жіберді. Тепловизорлар, сынақ жиынтықтары, медициналық аяқ киім, қорғаныс құралдары, дәрі-дәрмектер және тағы басқалар келді. Көмек көлемі біз ШЫҰ-ға мүше емес басқа елдерден алған көмектен бірнеше есе көп болды.

ШЫҰ жауапкершілік аймағындағы жағдай өте күрделі

– Қазір пандемияға және оның біздің азаматтарымыздың денсаулығына, сондай-ақ ШЫҰ-ға мүше мемлекеттердің экономикасына әсеріне қарсы ұзақ күрес жүргізілетіні түсінікті. Сондықтан Қазақстанда

ДДҰ қамқорлығымен эпидемиологиялық ауруларды және биоқауіпсіздікті бақылау жөніндегі өңірлік орталықтар желісін құру бастамасын өзекті деп санайды

Биологиялық терроризм қаупімен байланысты қатерлер ерекше алаңдаушылық тудырады. Қасым-Жомарт Тоқаев БҰҰ Бас Ассамблеясының 75-ші сессиясында биологиялық қауіпсіздік жөніндегі халықаралық агенттік құруды ұсынды.

Бүгінде ШЫҰ – табысты халықаралық ұйымдардың бірі және Қазақстан онда лайықты орын алады. Мен Тоқаевтың 20 жыл ішінде ШЫҰ үлкен жол жүріп өтті деген сөздерімен келісемін,

әлем аумағының төрттен бір бөлігін, жер халқының 40%-ын және әлемдік ЖІӨ-нің үштен бір бөлігін қамтитын кеңістікте ынтымақтастық пен сенімді нығайтудың тиімді құралы ретінде қарастырылады

Сонымен қатар, Тоқаев атап өткендей, ШЫҰ жауапкершілік аймағындағы жағдай өте күрделі. Пандемия халықаралық ынтымақтастықтың барлық кемшілігін, соның ішінде жаһандық державалар арасындағы сенім дағдарысын айқын көрсетті. Алдын алу дипломатиясы мен жанжалды реттеудің қолданыстағы тетіктері елеулі іркілістерге алып келді.

Терроризм, қару жарысы, түрлі гибридті соғыстар, климаттың өзгеруі сияқты қауіпсіздік қатерлері күшейе түсуде. Геоэкономика саласында екі полярлық тенденцияның — глобализм мен ұлтшылдықтың қақтығысы байқалады. Қазақстан Президентінің пайымдауынша, мұндай жағдайда неғұрлым өзекті мәселенің тиімді шешімін табу қажет:

ШЫҰ-ны азаматтарымыздың терең мүдделері үшін күрделі болмысқа қалай бейімдеуге болады

ШЫҰ-ға мүше елдердің азаматтары оның қызметіне үлкен үміт артады. Тең құқылық негізіндегі табысты және тиімді ынтымақтастық, өзара ортақ мүдделерді ескере отырып, біздің халыққа төнген қатерлер мен қыр көрсетулерге төтеп беруге мүмкіндік береді. Демек, біздің адамдардың қауіпсіздігі мен әл-ауқатының өсуін қамтамасыз етеді.