Қарағанды полициясы жедел жәрдемге айыппұл салды: экс-депутат наразы

Оқиға 2 сәуірде болған. Жедел жәрдем бригадасы шұғыл көмекке мұқтаж науқасқа келген. Жедел жәрдем көлігі кіреберіске тұрақтап, басқа көліктерінің жолын бөгеп қалған — шамамен осы уақытта қарапайым көлік ауладан шықпақ болған. Ашуланған жүргізуші жол полициясын шақырады — полиция жасағы келіп, жедел жәрдем жүргізушісіне көлікті тұраққа қою ережелерін бұзғаны үшін айыппұл салған.

Бұл ретте дәрігерлер бригадасы зембілмен алып шыққан пациентті ауруханаға басқа жедел жәрдем көлігімен жеткізуіне тура келді — себебі олардың әріптесі осы сәтте полицейлермен мәселені шешіп жатты.

Шағымға ұрынбау үшін айыппұл салынды

Видеоға түскен оқиға қоғамдық резонанс тудырды. 4 сәуірде Қарағанды облысы полиция департаменті баспасөз қызметінің басшысы Бақытжан Құдияров жанжалды оқиғаға түсініктеме берді.

“Шынында да, 2-ші сәуір күні кешке автокөлік иесінен қоңырау келіп түсті, ол жедел жәрдем жүргізушісі оған көп қабатты үйдің ауласынан өтуге мүмкіндік бермейтінін айтты. Полиция қызметкерлері хабарламаға жауап беріп, барлық жағдайларды анықтау үшін Гоголь көшесіне баруға міндетті болды”, — деді Кудияров. — Ауланы көзбен шолып тексеру кезінде анықталғандай, “Облыстық жедел медициналық жәрдем станциясы” КМК арнайы машинасының жүргізушісі бұрыштық кіреберіс жаққа бұрылып, артта келе жатқан көліктің өтіп кетуіне техникалық мүмкіндігі болған. ІІО қызметкерлері жедел жәрдем жүргізушісі қызметтік міндеттерін орындап жүргенін білді.

Алайда полиция қызметкерлері тарапынан жүргізушіні әкімшілік жауапкершілікке тартудан бас тарту өтініш беруші үшін әрекетсіздік және өз міндеттерін орындаудан жалтару ретінде болар еді

Ол тағы шағым түсірер еді. Жедел жәрдем жүргізушісінде әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 597-бабында көзделген жауапкершілікке тарту туралы заңда көзделген мерзімде — көлік құралдарын тоқтату немесе тоқтап тұру ережелерін бұзу туралы қаулыға шағымдануға құқығы бар екенін хабарлаймыз”.

Жағдай сырт көзге біртүрлі көрінеді. Егер полицияны жедел жәрдемге қарсы қойған адамның аты-жөні, тегі, жұмыс орны және лауазымы белгілі болса, бұл оқиғада бәрі түсінікті болар еді.

Мотивация — басшыдан сөз естіп қалмау

Жүргізушіні жазалау оқиғасындағы полиция басшысының реакциясы да сұрақтар туғызады. Мысалы, ҚР парламенті мәжілісінің экс-депутаты, қоғам қайраткері Тәңірберген Бердоңғар болып жатқан жағдайды ІІМ-де түбегейлі реформалар қажеттілігінің айқын дәлелі деп санайды.

— Мұндай өзіндік демократияға қарсы шешім бар — ІІМ формасын тағы жаңарту керек, — деп есептейді қоғам қайраткері. —

Себебі Қазақстанда кез-келген түсініксіз жағдайда және ІІМ-не түбегейлі реформаларға қажеттілік туындағанда форманы ауыстыру үйреншікті жағдайға айналды

Сонда бір жыл бойы полицияның жұмысына риза болады. Полицияның өзі де.

— Сіздің ойыңызша, өтініш беруші әрекетсіздікке шағымданбауы үшін айыппұл салу үшін айыппұл салу — бұл біз құрып жатқан “Жаңа Қазақстан” ба?

— Жоқ, әрине! Егер форманы ауыстыруға негізделген “А” жоспары жұмыс істемесе, “Б” жоспары бар — ішкі істер органдары жүйесіндегі маңызды үш мәселені кезең-кезеңімен шешу. Және мұнда сарказм жоқ.

Біріншіден, қаржыландырудың жеткіліксіздігінен қатардағы полиция кадрларының кәсібилігі ақсап тұр. Айына 120 мың теңге үшін заң тұрғысынан сауатты адам мұндай жағдайда жұмыс істемейді. Ал жұмыс істеп жүргендер командалық-әкімшілік жүйеде айналып жүр, онда күштік әдістер басқармасының басшысы 120 мың теңгеге жұмыс істейтін полицейлердің қатардағы құрамын өз авторитеті мен лауазымымен әлсіретіп отыр. Қызметкерлер басшыға қарсы шықпайды — даму деңгейі мүмкіндік бермейді. Бұл екіншіден.

Үшіншіден, полицияны қоғамның демократиялылығының жалпы жүйесіне енгізу керек. Бізде батыстық үлгі бойынша полицияны халық сайлап, есептілік талап етсе бүкіл жүйе ашық болады. Енді жүйенің жабық жағдайында біз онда не болып жатқанын біле алмаймыз. Қалған бөлігінде біз полиция іс- әрекетінің жалғыз мотиваторын көреміз — басшыдан сөз естіп қалмау.

— Олардың ұсақ немесе күрделі емес істерді ашуға құлшынысы осыдан болар? Ал ауыр қылмыстар жылдар бойы ашылмаған күйде жатады.

— Осы жерден Ішкі істер органдары резонанстық істерді ашуды қолға алатынын, ал қалғандары үшін олардың физикалық мүмкіндіктері жетіспейтінін көреміз. Ешкім аз жалақыға және жұмыс істеуге тиісті жағдай болмаса 100% беріліп жұмыс істемейді.

ІІМ қазір не істеп жатыр? Батып бара жатқан кемедегідей — үлкен тесіктерді жамап, әлеуметтік желілердегі резонанстық істерге ғана назар аударады. Бірақ кеме әлі де батып бара жатыр

ІІМ жүйесінде терең реформалар болмайынша полициядан талап етудің пайдасы жоқ.