Насымжан Оспанова: «Бөгденің қайғысын контентке айналдыруға болмайды»

Мұндай әрекет тек моральдық емес, заңдық тұрғыдан да қате.

• «Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы» заң әрбір баланың денсаулығына, дамуына және ар-намысына зиян келтіруі мүмкін ақпараттан қорғалуына кепілдік береді.
• «Масс-медиа туралы» Қазақстан Республикасының Заңының 14-бабы 5-тармағына сәйкес, құқыққа қайшы әрекеттердің салдарынан зардап шеккен кәмелетке толмаған баланың жеке басын анықтауға мүмкіндік беретін дербес және биометриялық деректерді, сондай-ақ оны тануға жол ашатын кез келген ақпаратты масс-медиада таратуға тыйым салынады.
• «Жеке деректер және оларды қорғау туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, баланың аты-жөні, жасы, тұрғылықты мекенжайы, оқитын мектебі секілді жеке деректерін — яғни оны тануға мүмкіндік беретін кез келген мәліметті — заңды өкілінің келісімінсіз жинауға, сақтауға және таратуға тыйым салынады.
• Азаматтық кодекс адамның бейнесін, яғни фотосын немесе видеосын оның келісімінсіз пайдалануға жол бермейді.
• Қылмыстық кодекс жеке өмірге қолсұғушылық үшін жауапкершілік қарастырады — айыппұлдан бастап, бас бостандығынан айыруға дейін.

Бұл нормалар қағаз жүзіндегі формальдық емес. Олар қиын жағдайда қалған баланы көпшіліктің тасбауыр назарынан арашалап қалудың заңнамалық қалқаны.

Мен бұл мәселеге журналистердің, блогерлердің және қоғам белсенділерінің назарын аударғым келеді. Баланың бейнесін жариялап, аты-жөнін көпшілікке таратудан аулақ болыңыздар. Бөгденің қайғысын контентке айналдыруға болмайды.

Әлеуметтік желідегі бұл видеоға басылған әрбір лайк — баланың басынан өткен қайғыны қайта еске салатын таңба. Зорлық-зомбылық көрген балаға ең керегі — қауіпсіздік пен шынайы қолдау. Желі толы қаралым — жан жарасына жұбаныш бола алмайды.