Петропавлда жергілікті мәслихат депутаттарының қатысуымен қаладағы көше атауларын өзгертуге қатысты қоғамдық тыңдау өтті.
Алайда бұл өзгеріс қала тұрғындарының көбісіне жақпады.
Сондағы өзгертейін деп жатқандары небәрі бес көшенің аты екен.
Қазақтары Қызылжар, ал орыстары Петропавл деп атап кеткен солтүстіктегі бұл өңірде ескі атаудағы көше аттары көп. Басқа, мысалы Шығыс Қазақстан облысында көше атаулары ың-шыңсыз әлдеқашан осы заманға – тәуелсіз елдің жеріне лайықталып өзгертілген. Бұл мұндағы өзге этностардың көшіп, қатары сирей бастағанын көрсетсе керек.
Бірақ солтүстік өңірде, жасыратыны жоқ, орыстар көп. Сондықтан да олар Қазақстанның бүгінін өткенімен қабыса байланып жатқанын қалайды. Оны басқаша түсіндіру мүмкін емес. Әйтпесе олардың көше атауын өзгертуге қарсы шығудағы уәждерін естісеңіз күлкіңіз келеді…
Петропавл қалалық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің басшысы Әлия Бейсенованың айтуынша, өзгертетін көше саны – бесеу, онда да оның үшеуі жаңадан салынған “Солнечный” ықшамауданында орналасқан екен.
“Солнечный” ықшам ауданындағы үш жаңа көшеге осы Есіл ауданында туған ақын, жазушы Ислам Зікібаевтың, “Ленин туы” газетінің тілшісі Ғалым Малдыбаевтың және жазушы, учаскелік полиция майоры болған Алексей Щербаковтың есімін берсек пе дейміз. Щербаков 1990 жылы қылмыскерді ұстау кезінде мерт болған, жергілікті халық үшін қаһарман тұлға.
Сол секілді Сенная 5 көшесін Қазбек Байболовтың атымен алмастырмақпыз. КСРО-ның спорт шебері, хоккейші Байболов өзінің спорттық карьерасын осы қаладан бастаған. Ал Явленскоені Қожаберген жырау даңғылы деп атасақ па дейміз», – дейді Әлия Бейсенова деп хабарлады BNews.kz.
Бұдан кейін сөз алған қаланың құрметті азаматы, агроном Равиль Рязапов көше аттарын өзгертуге түбегейлі қарсы екенін мәлімдеді.
«Қаланың өз тарихы бар. Көшенің барлығын шетінен өзгертуге мен қарсымын. Осыған дейін болғанын да, қазіргі барын да»
– дейді Рязапов көке.
Бірақ тарихтан ол кісі факті келтірмеді. Өйтсе, оның қай тарихқа көңілі бұрып тұрғаны баршаға аян болып қалады ғой.
Дегенмен жергілікті мәслихат депутаты Павел Афанасьев тарихтың иісі сезілмейтін бұрынғы көше атауларын жіпке тізіп шығып, оны өзгерту керек екенін баса айтты.
«Қаламызда ондай көше көп қой. Мысалы, Сакко мен Ванцетти, Клара Цеткин, Володарский, Халтурин. Бұл біздің қаланың, біздің өңірдің адамдары емес. Егер картаға үңілсеңіздер, Сенных деген бірнеше көшені тауып алуға болады. Кирпичный деген 6 көше, Линия деген 4 көше бар.
Депутаттар қала тарихы үшін маңызды көше атауларына тиіскелі жатқан жоқ. Мысалы, Интернациональная, Мир, Партизанская. Оларға тиісуге болмайды.
Оған көп қаржы да кетпейді. шығынданатын қалалық бюджет пен бірнеше ұйым ғана” – деді депутат.
Көше аттарын ауыстыруға кеткен шығынды басқа жаққа неге жұмсайды деген де уәждер де бар. Сөйтсек, бұл сондай үлкен шығын да емес екен.
Явленское даңғылы атауын өзгертуге «Радуга» компаниясының өкілі Максим Большедворов қарсы шықты.
«Көшені өзгертсе, өнім өндіруші кәсіпкерлер миллиондаған шығынға батады. Мысалы, Явленское даңғылында біз секілді ірі фирмалардың кеңсесі орналасқан. Біз шығарған өнім қорабы сыртына өндіруші кәсіпорын мен оның мекен-жайын жазуымыз керек. Ал қорап өндірісі үшін біз флексоформаны Ресейден алдын ала тапсырыспен алдыртамыз. Оның біреуі 150 мың рубль тұрады.
Демек, көше атауы өзгерсе біз флексоформаның барлығын өзгертуіміз керек болады. Оған 10-15 миллион теңге шығындануға тура келеді. Оған қоса қазірдің өзінде 20 миллион теңгенің мекен-жай көрсетілген дайын қораптарымыз бар” – дейді кәсіпкер өзінің уәжінде.
Көше өзгергенмен, тап қазір оған қораптағы мекен-жайды өзгерт деп жатқан ешкім жоқ қой. Бала секілді күлкіні келтіреді. Ал ескі атауда оған құжаттар келсе, қала үлкен емес, мұнда көше түгілі адамдар бір-бірін жақсы таниды, бірден тауып алады. Бұл да бір қисынға келмейтін мысал секілді.
Көше атауына кәмелетке толмаған мектеп оқушысының не қатысы бар деңізші. Дегенмен қоғамдық тыңдалымда әлгі кәсіпкерді мектеп оқушысы Виктория Степина деген қолдай кетіпті. Оның айтуынша, этномәдениеттану бойынша ғылыми жұмыс әзірлеп жатқан көрінеді. Ол ескі көшелердің атауының арқасында тарихты біліп, ұғына алыпты.
Сөйте келе оқушы қыз Елбасының тарихты мәңгі жадыда сақтау керек деген сөзін мысалға келтіруді ұмытпапты.