Ұлттық қор: мұнайдан түсетін долларларды үнемдейтін кез келді

Негізінде, бұл төмендеу өткен жылдың соңғы тоқсанындағы қордың активтері бойынша инвестициялық кірісті есептеумен өтелуі мүмкін, өйткені Қаржы министрлігі бұл мәліметтерді әлі көрсетпеген. Әзірге оның статистикасы тоғыз айда алынған кірісті ескере отырып жарияланады.

Сонымен қатар

Ұлттық Банк желтоқсан айында инвестициялық табыс $916 млн деңгейінде оң қалыптасты деп хабарлады,

ал қаңтарда ол теріс болды (минус $1,2 млрд).

Кірістер…

Ұлттық қорды толықтырудың негізгі көзінен түсетін түсімдерге – мұнай секторы ұйымдарынан түсетін тікелей салықтарға (жергілікті бюджетке есептелетін салықтарды қоспағанда) келетін болсақ, оларға мұнай бағалық конъюнктурасының өзгеруі жақсы әсер етті.

Егер өткен жылдың қаңтар айында осы бап бойынша 41,5 млрд теңге түссе, биыл – 254,2 млрд теңге (өсім 6,1 есе) түсті. Бұл әсерлі позитивтің қайнар көзі жыл ішінде 6,9 есе (252,1 млрд-қа дейін) өскен корпоративтік табыс салығының түсімдері болды.

Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін басқа да түсімдер, керісінше, айтарлықтай қысқарды. Қаңтарда олар 2020 жылдың қаңтарындағы 1 млрд теңгеге қарсы 0,4-ті құрады.

Бір қызығы сондай-ақ, бүгін

республикалық меншікті жекешелендіруден түскен түсімдердің бағанында кіріс емес, теріс нәтиже — минус 0,5 млрд теңге көрсетілуде

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін сатудан түсетін түсімдер өткен жылғы 0,004 млрд. деңгейінде қалды.

Бір жыл бұрынғыдай квазимемлекеттік сектор ұйымдарының активтерін бәсекелес ортаға беруден түсетін түсімдер бойынша нөл көрсетіледі. Әрине, қаңтардағы қайғылы оқиғалардан кейін жаңартылған үкімет оларды сатқанға дейін болған жоқ.

Бірақ Ұлттық қорға заңнамамен тыйым салынбаған өзге де түсімдер мен кірістер таң қалдырды: өткен жылдың қаңтар айында 0,04 млрд теңгеден бастап олар 5 млрд теңгеге дейін (немесе 125 есе) секірді.

Жалпы қорға түскен түсімдер өткен жылдың бірінші айымен салыстырғанда 6,1 есеге (259,1 млрд теңгеге дейін) өсті.

… және шығындар

Өкінішке орай, мұндай әсерлі динамиканың өзінде одан шығындар көп болды (302,2 миллиард), бірақ олар бір жылда айтарлықтай төмендеді — 20,8%. Бұл таңқаларлық емес, өйткені Ұлттық қордан республикалық бюджетке кепілдендірілген трансферттің мөлшері 2,7-ден 2,4 трлн теңгеге дейін азайтылды.

Қаңтардағы нысаналы трансферттің көлемі едәуір дәрежеде қысқарды – 128,8-ден 2,2 млрд-қа дейін (немесе 58,5 есе).

Қорды басқаруға және жыл сайынғы сыртқы аудитті жүргізуге байланысты шығыстардың күрт төмендеуі — 45,8 есе (0,01 млрд теңгеге дейін) жағымды таң қалдырды.

Естеріңізге сала кетейік, мемлекет басшысының өткен жылғы Қазақстан халқына Жолдауында Ұлттық қордан бюджет тапшылығын жабу үшін трансферттердің ұлғаюына алаңдаушылық білдірді, өйткені елдің қаржылық тұрақтылығының қоры шексіз емес.