Валюта нарығы: халық теңгеден құтылып жатыр

Сонымен қатар, сұраныстың қазіргі деңгейі соңғы екі жылда ең жоғары деңгейде болды. Нетто-сату көрсеткіштері 2019 (44 млрд) шілдесінде ғана жоғары болды.

2021 жылдың тоғыз айында еуровалютаны нетто-сату көлемі 214,4 млрд теңгені құрады. Өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда бұл көрсеткіш 65,5%-ға ( 84,8 млрд) артты.

Аймақтардағы еуроға сұраныс

Еуроға сұраныстың артуы 13 өңірде байқалды. Ең көбі – Алматыда ( 2,4 млрд) және Нұр-Сұлтанда ( 1,2 млрд). Бұл қалаларда нетто-сату 2020 жылдың басынан бастап барынша жоғары болып, тиісінше 13,3 және 6,7 млрд теңгені құрады. Бұдан өзге:

• Еуроға ең жоғары сұраныс 2020 жылдың басынан бері Ақмола, Батыс Қазақстан және Солтүстік Қазақстан облыстарында тіркелді
• Қарағанды облысы-нетто-сату көрсеткіштері жылдық максимум деңгейінде қалыптасты
• Қызылорда облысы — он ай ішіндегі жоғары сұраныс
• Қостанай — жеті айда ең жоғары сұраныс

Бір жыл ішінде рубльге сұраныс үштен бірге өсті

Ресей рубліне сұраныс артып келеді. 2021 жылдың қыркүйек айының қорытындысы бойынша нетто-сату бір айда 2,3%-ға немесе 1,5 млрд теңгеге ұлғайып, 66,6 млрд теңгені құрады. Қазіргі сұраныс деңгейі соңғы екі жылдағы ең жоғары көрсеткіштердің бірі болып табылады: осы уақыт ішінде нетто-сатудың неғұрлым жоғары көрсеткіштері 2020 жылдың қыркүйегінде (72 млрд) және қазанында (67,5 млрд) ғана болды.

Тоғыз айдың қорытындысы бойынша республиканың айырбастау пункттері оларды сатып алуға жұмсағаннан 510,1 млрд теңгеге артық рубль сатты. 2020 жылдың ұқсас кезеңінде көрсеткіш 385 млрд теңгені құрады. Осылайша, бір жылда рубльге сұраныс үштен бірге өсті.

Рубльмен өңірлерде жағдай біркелкі емес. Мысалы, Нұр-Сұлтанда сұраныс қыркүйек айында жоғары (6,1 млрд теңге) болды. Шығыс Қазақстан облысында да (11,8 млрд) осы жағдай. Түркістан облысында нетто-сатылым алты айдың ішінде, Шымкентте — бес айдың ішінде ең жоғары болды.

Алматы Шымкентті долларға сұраныс бойынша басып озды

Қыркүйек айында долларға деген сұраныс осы жылдың максимумын көрсетті. Айдың қорытындысы бойынша нетто-сату бір айда 34,4%-ға ұлғайып, 197,4 млрд теңгені немесе 50,5 млрд теңгені құрады, тоғыз айдың қорытындысы бойынша қазақстандықтар америкалық валютаны сатып алуға оны сатудан түскеннен 1,17 трлн теңгеге артық жұмсады. 2020 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда сұраныс 7,7%-ға өсті.

Егер жағдайды өңірлер бөлінісінде қарастыратын болсақ, онда:

• Алматыда долларға сұраныс 10 айлық максимумға (54 млрд теңге) жетті. Нәтижесінде қала ақпан айынан бастап алғаш рет осы көрсеткіш бойынша Шымкентті басып озды (52,4 млрд).
• Қостанай облысы — Америка валютасына деген қажеттілік кем дегенде 2020 жылдың басынан бастап шыңға шықты (8,7 млрд)
• Қызылорда, Алматы, Атырау және Ақтөбе облыстары — көрсеткіш бір жарым жылдың ішінде ең жоғары болды
• Жамбыл облысы — 11 айда
  Республиканың тағы үш өңірінде (Ақмола, Қарағанды, Солтүстік Қазақстан облыстары) нетто-сату көрсеткіштері 2021 жылдың басынан бері барынша жоғары болды.