Теңге рубльден де құлдырап барады — шегі бар ма?

Әдеттегідей, мұндай жағдайларда “дүрбелең” көңіл-күй, жағымсыз болжамдар пайда болды.

Біз түсініктеме алу үшін жүгінген экономист Әсет Наурызбаев пессимизмді  жоққа шығарды. Оның пікірінше, бұл құбылыс уақытша және жақын арада Ресей валютасы теңгеге қатысты бұрынғы позицияларына оралады. Немесе, одан бетер құлдырайды.

Теңге инвесторлар үшін тартымды бола түсті

— Валюта нарығында не болып жатыр деп ойлайсыз? Санкциялар Ресейге қарсы  қабылданса да, біздің теңге рубльге қатысты арзандап жатыр?

— Соңғы уақытта рубль тағы да АҚШ долларына қарағанда біршама әлсіреді, осыған байланысты оған сұраныс артты. Жалпы, айта кету керек

қысқа мерзімді кезеңде рубльдің алдыңғы нығаюы жасанды түрде жасалды,

ресейлік Орталық банктің де, біздің Ұлттық Банктің де іс-әрекеттері негізінде олар келісілген түрде жұмыс істейді. Ресейліктер валюталық түсімнің жүз пайыздық сатылымын енгізді, осылайша рубль бағамын ұстап, тіпті көтерді. Біз де теңгені нығайту үшін өз шараларымызды қолға алдық,

бірақ мөлшерлемені Ресейге қарағанда азырақ көтердік, сондықтан теңге инвесторлар үшін тартымды бола алмады

Жалпы, осы факторлардың барлығы валютамыздың рубльге аздап түсуіне әсер етті. Бірақ менің ойымша, бұл уақытша және қысқа мерзімді құбылыс. Көп ұзамай ұзақ мерзімді факторлар іске қосылады. Соның ішінде Ресейдің әлемдік жеткізілімнен қалыс қалуы әсер етеді және валюта нарығы тиісті түрде “қайта құрылады”.

Айтпақшы, біздің аумақ арқылы транзиттік жеткізілімдердің бір бөлігі өтеді, бұл да теңгенің нығаюына ықпал етеді және тұтастай алғанда көптеген пайда әкеледі.

— Көптеген сарапшылар теңгенің рубльге шаққандағы бағамын біз де жасанды түрде ұстап отырмыз деп санайды. Не үшін бұлай жасалды?

— Бағамды жасанды түрде ұстап отыр дегенмен келіспеймін. Бұл жай “көрнекі якорь” деп аталды. Валюталық трейдингпен айналысатын адамдардың шығарып жүргені. Жаһандық бағам сұраныс-ұсыныспен реттеледі.

Қазақстанның экономикасы ресейге қарағанда бәсекеге қабілеттілігі төмен болғандықтан, теңгенің рубльге қатысты бағамы да арзандау болды

Яғни, біз құн жағынан баяу, бірақ үнемі жеңіліп отырдық. Ресей рублі үшін 4,7 теңге бағамы өте ұзақ уақыт болғаны есімде.

Бірақ елеулі қозғалыстар басталғаннан кейін трейдерлер жаңа якорь жасайды.

Біздің міндетіміз — деградациядан аман болу

— Рубльдің теңгеге қымбаттауына байланысты екі қарама-қарсы пікір қалыптасты. Біреулер айтады, РФ-нан импортталатын тауарлар, соның ішінде шикізат және жиынтықтаушылар өседі және бұл бизнесмендеріміздің шығынын арттырады дейді. Басқалары, керісінше, егер ресейлік тауарлар қымбаттаса, біздікі бәсекеге қабілетті болады дейді. Себебі олар арзандау болады.

— Жалпы, мен айтқандай, біздің экономикамыз ресейлік экономикаға қарағанда бәсекеге қабілетті емес, сондықтан теңге арзандайды. Бірақ

қандай да бір түрдегі медиациядан да, жеткізілім тізбегінің өзгеруінен де қосымша пайда бар

Қазақстан аумағы арқылы жаңа маршруттар өте бастайды. Бұл қазірдің өзінде біздің бәсекеге қабілеттілігімізді арттырып, ұлттық валютамызды нығайтуға тиіс. Қалғанының бәрі — сұраныс пен ұсыныстың тепе-теңдігі.

Менің ойымша, Ресей экономикасы қазір айтарлықтай нашарлай бастайды. Соның артынан біз де нашарлай бастамасақ, онда Ресейге қатысты жақсара бастаймыз.

— Кейбірінің пікірінше, артынан біз де құлдыраймыз.

— Қандай да бір шөгу болады, жалпы экономика төмендейді. Бірақ Ресей-Қазақстан қатынасы туралы нақты айтатын болсақ, онда жеңіске жетеміз деп ойлаймын. Содан кейін рубльмен валюта бағамы тепе-теңдікке келеді. Егер макроэкономикалық тұрғыдан айтатын болсақ,

рубль бір сәтте өз шегіне жетеді, жасанды қауіпсіздік маржасы аяқталады, қабылданған шаралардың әсері өтеді,

елде рубль тапшылығы басталып, ол төмендей бастайды. Ресей экономикасының бәсекеге қабілеттілігі де төмендейді, өйткені олар жоғары қайта өңдеудің көптеген өнімдерін жоғалтады. Біздің міндетіміз — олармен  бірге деградацияға ұшырамау.