Неліктен гастарбайтерлер Ресейдің орнына Қазақстанға жиі барады? – БАҚ

Әуе билеттерінің қымбаттығы және Ресейде жұмыс істеуге қымбат патенттер көпшілікті аймақтағы ең бай ел —Қазақстаннан жұмыс іздеуге мәжбүрлеуде.

Жергілікті тұрғындар ауыр физикалық жұмыстарға сирек келіседі

Қоқан қаласының еңбек мигранты Ділшодбек Ресейге он жылдан астам уақыт бойы барып жұмыс істеп жүр. 2021 жылы ол Қазақстанға баруды жоспарлап отыр.

— Қазақстанда жалақы әлдеқайда төмен, алайда нәтижесінде айтарлықтай айырмашылық болмайды деп есептедім. Мамыр айында Ресейге кеткен немере ағам әуе билетіне шамамен 600 доллар және жұмысқа рұқсат алу үшін тағы 300 доллар жұмсады. Қазақстанға жолға аз ақша кетеді, – дейді Ділшодбек.

Мигранттардың көбі Ресейден емес, Қазақстаннан жұмыс іздеуге мәжбүр. Мұның себебі — әуе билеттерінің жоғары бағасы және Ресей Федерациясындағы еңбек патенттерінің қымбаттығы. Сонымен қатар, Қазақстан — өңірдегі ең бай ел.

Біз еңбек мигранттарын қабылдауға дайынбыз. Олардың көбі

жергілікті тұрғындар істегісі келмейтін ауыр физикалық жұмыстарды істеуге дайын

Кейбір өңірлер тіпті мигранттардың жол шығындарын төлеп берген.

Мамыр айында Атырау облысының билігі ауыл шаруашылығы секторында жұмыс істеу үшін Өзбекстаннан 600 адамды алып келді. Осыдан бір ай бұрын Атырау билігі 70 өзбек мигрантын жеткізу үшін арнайы чартерлік рейс ұйымдастырды.

Атырау, Қазақстанның басқа өңірлері сияқты, 2020 жылы пандемия салдарынан шекаралар жабылып, мигранттар елге кіре алмаған кезде жұмыс күшінің тапшылығына тап болды.

Ресейдегі дағдарыс және рубльдің құнсыздануы әсер етті

Атырау облысындағы шаруа қожалығының басшысы Ақтұрлан Ерманов Өзбекстаннан келген мигранттардың келуін төлеуді ұсынған қазақстандық жұмыс берушілердің бірі. Билеттер мен коронавирустық сынақтар бір адамға шамамен 500 доллар.

— Мигранттар жақсы жұмыс істейді. Жергілікті тұрғындар жұмысты бастайды да, аяқтамайды. Олар кенеттен жұмыстан шығады немесе келесі күні жұмысқа келмейді”, — деді ол жергілікті БАҚ-қа берген сұхбатында.

Атырауда аула сыпырушылар айына 330 доллар табады, оларға муниципалдық жұмысшы ретінде қосымша жеңілдіктер беріледі. Ауылшаруашылық саласында мигранттар айына шамамен 235 доллар алады.

— Бұл Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Түркіменстаннан келген еңбек мигранттары үшін жақсы жалақы,

олар осыған ұқсас жұмысқа әлдеқайда аз алады

Бұл елдерде жұмыссыздық 1990 жылдардан бері үлкен проблема”, – деп жазады портал авторлары.

Ресей Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін Орталық Азиядан келген миллиондаған еңбек мигранттарының негізгі бағыты болды. КСРО ыдырағаннан кейінгі алғашқы жылдары Қазақстанға ақша табуға келетіндер бірнеше есе аз болды.

Бірақ бұл сан 2014 жылдан бері тұрақты өсіп келеді,

Бұған Ресей экономикалық құлдырауға және рубльдің кенеттен құлдырауына тап болғаны себеп болды.

Девальвация дегеніміз, іс жүзінде мигранттар өз валюталарына айналдырғанда әлдеқайда аз ақша таба бастады.

Көбісі заңсыз жұмыс істейді және нақты саны белгісіз

Ресми статистикаға сәйкес, Қазақстандағы өзбек еңбек мигранттарының саны соңғы бес жылда кемінде он есе өсті.

Пандемияға дейін мұнда Орталық Азиядан миллионға жуық мигрант жұмыс істеді. Олардың нақты саны қазір белгісіз, өйткені

олардың басым бөлігі жеке жұмыс берушілерге заңсыз жұмыс істейді,
салық төлеуден жалтарады және визасыз жүреді.

Қазақстандағы Орталық Азиядан келген еңбек мигранттарының ең көп тобы — өзбекстандықтар. Пандемияға дейін кейбір ақпарат көздері шамамен 360 мың болды деп есептеді. Пандемияға байланысты шекаралардың жабылуына қарамастан, 2021 жылдың қаңтарында шамамен 210 мың адам қалды.

Көлемі бойынша екінші топ — Қырғызстаннан келген мигранттар. Қаңтарда Қырғызстанның мемлекеттік көші-қон қызметі Қазақстанда 35 мыңға жуық қырғызстандық еңбек ететінін хабарлады. ЕАЭО-ға кіретін мемлекеттің азаматтары ретінде,

олар Қазақстанда заңды негізде тұрып, жұмыс істей алады

Ресми статистика бойынша, пандемияға дейін Қазақстанда Тәжікстанның 14 мыңға жуық азаматы жұмыс істеген. Ашхабат оларды жарияламағандықтан жұмыс істейтін түрікменстандықтардың саны туралы деректер жоқ.

Орталық Азиядан келген мигранттар былай дейді:

Қазақстанның менталдық туыстығы, тілі мен мәдениеттің ұқсастығы, сондай-ақ қарапайым талаптар

елді жұмыс істеуге тартымды мекенге айналдырды. Ресейде жұмыс істеуге рұқсат алу үшін олар орыс тілі мен тарихын білу үшін емтихан тапсыруы керек, ал Қазақстанда мұндай талаптар жоқ.

Қазақстанда еңбек мигранттары өзін қауіпсіз сезінеді

Сонымен қатар, бізде жек көру және ксенофобия қылмыстары сирек кездеседі.

— 2019 жылға дейін мен Ресейдегі жеке саяжайда айына шамамен 700 доллар таптым. Қазақстанда мен бұл соманың жартысын алуға мүмкіндігім бар. Бірақ шабуылдардан немесе қорлаудан қорқып жүрмеймін”, – дейді Дильшодбек.

Бұқаралық ақпарат құралдары мен құқық қорғау топтары Ресейдегі мигранттарға, соның ішінде өлімге душар еткен көптеген жағдайды құжаттады. Ресей шенеуніктері мұны мойындайды

соңғы жылдары қоғамның еңбек мигранттарына қатынасы күрт нашарлады

— 2020 жылы іс жүзінде әрбір төртінші респондент мигранттарға теріс қатынасы туралы мәлімдеді. Бұл ретте теріс динамика бар. Бұл көзқарас нашарлай түсуде — мигранттарға нашар қарайтын адамдар саны 7,5% – ға өсті. Бұл ұлтаралық қатынастарға теріс әсер етеді”, – деді Ресей Президенті Әкімшілігі Басшысының орынбасары Магомедсалам Магомедов.