Нұр-Сұлтан
Қазір
-5
Ертең
-2
USD
450
+0.72
EUR
490
+1.14
RUB
4.89
+0.01

Нақты инфляция ресми инфляциядан жоғары, өйткені бұл саясат — экономист

442

Ресейдің Орталық Банкінің зерттеуіне сәйкес, 2021 жылдың сәуірінде тұтынушылар бағаның өсуін 14,5% деңгейінде бағалады. Ресми инфляция дәл осы кезеңде 5,5%-ды құрады.

Қазақстандағы инфляцияға ұқсас жағдай, деп есептейді әлемдік экономика және саясат институтының (ӘЭСИ) сарапшысы Мағбат Спанов.

Бағалар өсуде

Оның айтуынша, инфляция мәселесі экономикалық даму үшін өте маңызды. Тұтыну бағаларының индексі Үкімет, Ұлттық банк және басқа да мемлекеттік ведомстволар бақылайтын тауарлар қоржынына байланысты. Өйткені, бұл көрсеткіш қоғамның әлеуметтік әл-ауқатына айтарлықтай әсер етеді.

— Жыл сайын Ұлттық банк ағымдағы жылы инфляцияның қандай дәлізін күту керек деген болжам жасайды. 2020 жылы ол 5-7% деңгейінде болды, бірақ жыл қорытындысы бойынша 7,5%-ға дейін өсті. Алайда номиналды инфляция мен нақты инфляция әртүрлі заттар. Өткен жылы көптеген тұтыну тауарлары, әсіресе азық-түлік өнімдері қымбаттады.

Сараптамалық бағалаулар бойынша,

Қазақстандағы нақты инфляция ресми көрсеткіштен жоғары және 10%-дан асады

Әрине, кейбір сарапшылар тауарлардың жекелеген топтарына бағаның өсуін талдай отырып, оны одан да жоғары бағалай алады, — дейді экономист.

Бағаның өсуін қалай тоқтатуға болады?

ӘЭСИ сарапшысының байқаулары бойынша, таңдалған теңгерімсіз экономикалық стратегия нәтижесінде 2020 жылы елдегі экономикалық жағдай қатты нашарлады. 1997 жылдан бастап Қазақстанда алғаш рет ЖІӨ теріс болды.

– Инфляция деңгейі экономикалық қана емес, саяси мәселе екенін ескерсек, Үкімет оны тежеуге тырысуда. Бірақ

инфляцияны әкімшілік емес, нарықтық механизмдермен тежеу үшін, ең алдымен, өз өндірісімізді дамыту қажет 

Импортты алмастыру немесе экспортқа бағытталған өндіріс болсын. Әзірге негізсіз мәлімдемелерден басқа, біз басымдықтарды анықтай алмаймыз”, — дейді Спанов.

Бағаның өсуі бойынша болжамдар

Сонымен қатар, қазіргі уақытта әлемдік инфляция да қарқын алуда, бұл Қазақстандағы инфляцияға да әсер етеді.

– Тауарлар доллармен – негізгі есеп айырысу валютасымен сатып алынады. Бірақ біз доллар инфляцияға бейім екенін ескеруіміз керек.

Алайда теңге әлдеқайда тез әлсірейді, өйткені ол өндіріспен де, тауарлармен де қамтамасыз етілмеген

Біздің елімізде тауарлардың әртүрлі топтарына бағаның өсуіне жол бермеу мүмкін емес. Өйткені олар екі баға құраушы тауарға – ЖЖМ мен электр энергиясына өсіп келеді. Оларды электр энергиясына 1 сәуірден бастап көтерді, ал тұтынушылар үшін (Алматы мен Нұр-Сұлтанда) бензин құны орта есеппен 10-15%-ға қымбаттады. Тауарлар құнының өсуін де сол пайыз шамасында күту керек. Яғни, ағымдағы нақты инфляцияға кем дегенде тағы бірнеше пайыз қосу керек”, — деп атап өтті Спанов.

Кім не үшін жауап береді

Оның пікірінше, инфляцияны бақылауға алу үшін алдымен елдегі макроэкономикалық саясатқа кім жауапты екенін анықтау керек: Президент Әкімшілігі, Үкімет, Реформалар жөніндегі агенттік, Ұлттық экономика министрлігі немесе Ұлттық Банк.

– Нақты бағыттар бойынша жауап беретін ведомстволар көп. Жалпы кім жауап береді? Айтпақшы, Тұңғыш Президент кезінде экономикалық блок Әкімшіліктен кетіп, Үкіметке берілді. Енді ол қайтадан Президент әкімшілігіне қайтарылды.

Менің ойымша, көптеген кемшіліктер, соның ішінде ЖІӨ-нің төмендеуі және теріс төлем балансы осы ұйымдастырушылық шатасуда жатыр,

— дейді ол.

Сарапшының пікірінше, инфляцияны ұстап тұру мақсатында Ұлттық Банк Ресейден кейін базалық пайыздық мөлшерлемені көтеруі мүмкін.

— Бізде алтын валюта резервтері шексіз емес. Менің ойымша, олар кем дегенде 1-2 базистік тармаққа — 0,25 немесе 0,5% көтереді”, — деп қорытындылады Спанов.

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз