Мұнайдан түсетін пайда көлемі төмендеп кетті

Тамыз айының көрсеткішің 3 млрд 222,8 млн доллар болды. Бұл шілде айымен салыстырғанда сәл көбірек (2,6 миллиард доллардан сәл асады), бірақ бірінші жартыжылдықтағы орташа деңгейден едәуір аз (айына 4,3 миллиард доллардан асады).

Сыртқы сауданың негізгі бөлігі шикі мұнай экспортына тиесілі. Шілдеде ол бұрын-соңды болмаған 724,1 миллион долларға дейін төмендеді. 2016 жылдың басынан бастап алғаш рет тіпті 1 миллиардқа да өнім сата алмады. Ал 2019 жылдың шілдесімен салыстырғанда мәмілелер көлемі 3,3 есе төмендеді.

Тамыз айында жағдай біршама жақсарып, 1 миллиард 340 миллион долларға артық табыс түсті. Бір жағынан,

бұл үш айдағы максималды мән. Алайда бірінші жартыжылдықтың орташа көрсеткішінен екі есе төмен

Қаңтар-маусым айларында шетелге сатылған мұнай ай сайын шамамен 2,5 миллиард доллар әкелді.

8 айдың қорытындысы бойынша Қазақстан жалпы сомасы $17 млрд 148,7 млн мұнай экспорттады, бұл 2019 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 4,4 млрд-қа немесе 20,6%-ға аз. Бұл ретте сатылымның нақты көлемі 12,7%-ға немесе 49,9 млн тоннаға артты.

Еуропа көмектесті

Мұнай экспортының тамыз айындағы өсуі, ең алдымен, еуропалық бағыттағы сатылымдардың артуымен байланысты болды. Шілде айымен салыстырғанда Италиямен жасалған мәмілелер көлемі артты, бұл ел отандық мұнайдың негізгі сатып алушысы. Бір ай бұрын 154 миллион болса, тамызда 512,3 млн долларға дейін жетті. Бірқатар ел бойынша жеткізілім көлемі артты:

• Нидерланды – 93,2 миллионнан 184,8 миллион долларға дейін,
• Швейцария – 40,6 миллионнан 91,7 миллионға дейін,
• Румыния – 11,2 миллионнан 79,7 млн дейін,
• Греция – 65,5 миллионнан 82 миллионға дейін.

Азиялық бағыт бойынша Қытайға (63,3 млн доллардан 140 млн долларға дейін) және Түркияға (11,2 млн доллардан 49,9 млн долларға дейін) жеткізілетін мұнай сатылымының артқаны байқалады.

Бұл ретте бірқатар бағыт бойынша экспорт күрт қысқарды:

• Үндістан (62-ден 11,5 миллион долларға  дейін),
• Бруней (49,4-тен 25,1 миллионға долларға  дейін)
• Израиль (21,4-тен 10,8 миллион долларға дейін).

8 айдың қорытындысы бойынша Италия негізгі сатып алушы болып қала береді. Бұл елге  4 млрд 574,3 млн долларға мұнай экспорталды. Бұл «қара алтынның» жалпы кірісінің 26,7%-ын құрайды. Нидерланд екінші орында – шамамен $1,8 млрд.

Үндістан негізгі сатып алушылардың үштігін жабады. Қаңтар-тамыз айларында мұнда 1,6 миллиард долларға мұнай сатылды, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2,4 есе көп.

Мұнайдан басқа өнімдер

Мұнаймен қатар, бейорганикалық химия өнімі де екінші ай қатарынан Қазақстанның негізгі экспорттық тауарына айналды (мұнда, мысалы, уран жатады). Шілдеде сату көлемі 336 млн долларды, тамызда – 315,3 млн долларды құрады, небәрі 8 айдың ішінде экспорт көлемі $1,6 млрд-тан асты. Мұнай мен мыс (1,76 млрд) сатылымы ғана бұдан көбірек табыс әкеледі.

Шілдемен салыстырғанда шетелге сатылатын көптеген негізгі экспорттық тауар: мыс, газ, ферроқорытпа, жалпақ прокат, бидай, ұн, күміс, алюминийді түсетін түсім төмендеді.

Осы өнім түрлерінің экспортының жалпы көлемі бір ай бұрын 862,5 млн доллар әкелсе, қазір 694,8 млн доллар-ға төмендеді.

Екінші жағынан, өңделмеген мырыштың сатылымы 33,4 млн доллардан 68 миллион долларға дейін артты. 8 айдың қорытындысы бойынша жалпы көлем 404,2 млн долларды құрады. Бұл негізгі экспорттық тауарлар рейтингінде 9-шы орын.