Қазақстанның Украинадағы елшісі: “Біз БҰҰ қағидаттарын негізге аламыз”

Украинадағы соғыс Мәскеу мен Киев арасындағы қақтығыстан бұрын аймақтық соғысқа айналып келеді. Беларусь әлі оқиғаларға тікелей қатыспауды ұйғаруда, бірақ Минск өз рөлін атқарып жүр, нәтижесінде ЕО елшілері БР-на да қарсы арнайы санкциялар қабылдады. Басқа елдердің, атап айтқанда, ҰҚШҰ мүшелерінің қосылуы да жоққа шығарылмайды (бұл қорғаныс блогында — РФ, Беларусь, Қазақстан, Армения, Тәжікстан және Қырғызстан). Владимир Путиннің РФ мемлекеттік думасына ҰҚШҰ бітімгершілік қызметі туралы келісімді өзгерту туралы хаттаманы ратификациялау туралы ұсынысы кездейсоқ пайда болған жоқ, онда құжатқа “үйлестіруші мемлекет” терминін енгізу туралы айтылды.

Бүгінгі таңда Украинаның көрші елдерінің — ҰҚШҰ мүшелері ретінде де, бейтарап позиция ұстануы да назар аудартпай қоймайды. Қазақстан Республикасы екі сипаттамаға да сәйкес келеді. Жағдайға Қазақстанның Украинадағы Төтенше және өкілетті елшісі Дархан Кәлетаев түсініктеме берді.

— Сіздің мемлекеттің соңғы оқиғаларға көзқарасы қандай?

— Қазақстан Украина төңірегіндегі жағдайға алаңдаулы. Біз қақтығысқа қатыспасақ та, болып жатқан жағдай біздің халқымыз үшін ауыр қасірет.

Дәл қазір Украина аумағында, көз алдымызда болып жатқан әскери қақтығыс терең алаңдаушылық тудыруда. Қазақстан халқы болып жатқан оқиғаларға үлкен жанашырлықпен қарайды. Бұл бір немесе екі халықтың емес, көптеген адамдардың тағдырына әсер ететін трагедия.

Әскери немесе бейбіт тұрғындар болсын, ұлттық немесе саяси көзқарастарына қарамастан адамдардың қаза болуына байланысты көңіл айту парыз.

– Қазақстанның Украинадағы әскери қақтығысқа тараптардың бірін жақтап қатысуы мүмкін бе?

– Қазақстан Украина жағдайында БҰҰ-да қабылданған халықаралық қағидаттарды, атап айтқанда аумақтық тұтастық пен егемендікті мойындауды негізге алады.

Қазақстанның қазіргі әскери-саяси жанжалға тартылуы мүмкін бе деген қазір айтылып жатқан мәселелерге немесе қауіптерге келсек, мынаны айта кеткеніміз жөн:

• біріншіден, Қазақстанның қағидатты ұстанымы елдің ешкімге қару-жарақ жеткізбейтіндігі болып табылады;
• екіншіден, Қазақстан армиясы қорғаныс қағидаттарын ұстанады және әскери қақтығысқа қатысуға бағытталмайды;
• үшіншіден, Қазақстан өзінің егемендік құқығын негізге ала отырып, ҰҚШҰ-ның әскери-саяси одағына қатысады. ҰҚШҰ мандаты нақты белгіленген. Қазақстан ҰҚШҰ мандатынан тыс қандай да бір міндеттемелерге қатыспайды. ҰҚШҰ-ға қатысу одақ елдерінен тыс әскери операцияларға қатысуды болжамайды.

Қазақстан ынтымақшыл және теңдестірілген сыртқы саясат құрып, өзінің ұлттық мүдделерін негізге алады. Сондай-ақ біз өзіміздің қауіпсіздігіміздің шекара периметрі бойынша да, өңірлік кеңістікте де қамтамасыз етілуіне жәрдемдесеміз.

– Қазақстанның Украинадағы елшілігі әлі де жұмыс істеп тұр – сіздер Киевте қалған соңғы дипломатиялық ведомстволардың бірісіздер. Қауіпсіздіктеріңізге алаңдамайсыздар ма?

– Бұл біздің ашықтығымыз бен шынайылығымыздың дәлелі: Қазақстанның Украинадағы елшілігі әлі күнге дейін өз азаматтарын эвакуациялауды ұйымдастыру бойынша өз миссиясын орындауда. Біз басқа елдердің азаматтарына, соның ішінде осы қиын кезеңде бізге жүгінген украиндықтарға көмек көрсетуден бас тартпаймыз.