Нұр-Сұлтан
Қазір
-1
Ертең
-3
USD
450
+0.72
EUR
490
+1.14
RUB
4.89
+0.01

Қазақстандықтардың басым бөлігі айына 13 мың теңге зейнетақы алатын болады — сарапшы

328

Жақында БЖЗҚ 2020 жылғы табысы туралы есеп берді. Жинақталған инвестициялық табысқа тоқталайық. 1998 жылдан бастап ол жинақталған инфляция 496,65% кезінде 602,9%-ды құрады.

Жинақ мәселесі

Экономист Александр Юрин кірістен бұрын жинақ мөлшеріне назар аударуды сұрады:

— Зейнетақы жүйесінің проблемасы зейнетақы активтерінің табыстылығымен байланысты емес. Мәселе жүйеге қатысушыларының басым бөлігінің жинақ сомасының аздығында. Бір зейнетақы шотында орта есеппен 1,1 млн теңге жинақталған.

Сарапшы 51 жастан 60 жасқа дейінгі салымшылардың шоттарындағы жинақтардың орташа мөлшеріне тоқталды.

— Жақын жылдары зейнетке шығатын жас шамасы. Ол шамамен 1,5 млн теңгені құрайды.

Бұл сома зейнеткерлікке шыққаннан кейін шамамен 12-13 мың теңге мөлшерінде болады

“Конверттегі” жалақы

Юрин жинақтардың төмен деңгейіне талдау жасады:

— Зейнетақы жүйесіне сенімсіздікпен қарайтындықтан, көптеген қазақстандық зейнетақы жүйесіне қатысудан барынша алшақтағысы келіп, табысын қасақана төмендетеді не жалақысын “конверттерде” алуға тырысады.

Сарапшы мәселені шешу жолдарын көрсетті:

— Еңбек жалақысы деңгейін лайықты деңгейге арттыру керек. Бұдан өзге, зейнетақы жүйесіне осы уақытқа дейін жарна төлеуден жалтарған азаматтарды тарту қажет. Яғни өзін-өзі жұмыспен қамтығандар туралы сөз болып отыр, олардың басым көпшілігі жылдар бойы БЖЗҚ-ға ешқандай жарна аудармайды.

Сандардың артында не жасырылған

Юрин қордың есеп беру сандарының артында не жасырынғанын айтты:

— БЖЗҚ кіріс қаржы ағыны қалпындағы “тірі ақша” туралы емес, есептелген немесе “бухгалтерлік” табыс туралы айтады.

Құралдарды сатуға болатын нақты құн Қордың есептілігінде көрсетілгеннен айтарлықтай өзгеше болуы мүмкін

Сарапшы есептелген табыстың қалай қалыптасатынын түсіндірді:

— 2015 жылдан бастап зейнетақы активтерінің жоғары табыстылығы портфельдің валюталық бөлігін қайта бағалауға негізделген болатын. Ол теңгенің айтарлықтай әлсіреуі аясында еселеп өсті. Бұл жағдайда зейнетақы активтерін тиімді басқару туралы айтуға болады.

Инфляцияны қалай есептейміз

Юрин тұтынушылық инфляцияны есептеу әдістемесіне күмән келтірді:

— БЖЗҚ есептілігінде сөз “нақты” табыстылық туралы болып отыр. Жинақталған инфляцияны шегергендегі номиналды кіріс. Сонымен қатар, қазақстандықтардың басым көпшілігі мемлекеттік статистика органдары есептейтін тұтынушылық инфляция көрсеткіштеріне күмәнмен қарайды.

Сарапшы осыған байланысты реттеушінің деректерін келтірді:

— Инфляциялық болжам бойынша Ұлттық банк ай сайын жүргізетін сауалнама нәтижелеріне сәйкес,

респонденттердің шамамен 60%-ы өздерінің “жеке инфляциясы” 10%-дан асады деп мәлімдеді

Бұл ресми жарияланған деңгейден жоғары. Бұл тұрғыда жоғары “нақты” кіріс инвестициялаудың тиімділігімен емес, статистикалық ведомствоның “әдіснамалық” деңгейде инфляция деңгейін төмендетуімен қамтамасыз етіледі.

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз