COVID-19-дың ауылдар мен демократияның болашағына әсері туралы

Мақала АҚШ-тың ауылдық және жалпы аз урбанизацияланған бөлігіне коронавирустың әсері туралы мәселені көтереді. Мәтіннің статистикадан басқа кейбір бөліктерінен Еуразияның егемен мемлекеттерінің  өмір шындығын байқағандай боламыз. Бұл  пандемия мен оның салдары бүкіл адамзат үшін маңызды екенін көрсетеді.

Тарихи оқиға

Вакцина ауылдағы пандемияны тоқтатпайды. Ковид бір ғасыр бұрынғы «испан» індеті сияқты бірнеше жылдарға созылуы мүмкін, – деп жазады Кент мемлекеттік университетінің эпидемиология профессоры Tara C. Smith.

Мақаланың басында Смит ханым мамыр айында АҚШ үкіметіне ковид қаламен салыстырғанда ауылдық жерлерде көбірек зиянын тигізуі мүмкін екенін ескерткенін айтады.

Профессор 1918 жылы бірінші және екінші, 1919 жылғы үшінші толқыны болған  «испан» пандемиясымен салыстырды.

Тағы бір несиелік рақымшылық жасау керек пе?: қолдаушылар мен қарсы шыққандар

1920 жылдан кейін, пандемия тоқтаған кезде, АҚШ фермерлері арасында пневмонияның себебінен болған өлім толқыны басталды. Профессор 1918-1919 жылдары испан індетін жұқтырмаған, бірақ 1920 жылдан кейін пневмониядан қайтыс болған өзі танитын отбасының бір мүшесін мысалға келтіреді.

Әрі қарай Смит мынаны жазады:

«…Американың ауылдық жерлеріндегі коронавирус пандемиясының қарқыны қаламен салыстырғанда төмен болды… ол баяу тарағанымен бірнеше жылға созылуы мүмкін».

Әзірге бәрі осылай болып жатыр. Көктемде өндірістік және инфрақұрылымдық объектілердің – ет комбинаттарының, дәлірек айтқанда дайын өнімді буып-түю цехтарының, бас бостандығынан айыру орындары мен перзентханалардың айналасына шоғырланған алғашқы ошақтардан кейін,

бүгінде көптеген ауылдық жерде вирус жұқтырғандардың саны жоғары

«Вирус  ауылға ұзақ уақыттан кейін жетті және соның орнын өтеуде. Инфекция жағдайларының саны бүкіл ел бойынша өсіп келе жатқанына қарамастан,

жан басына шаққандағы инфекцияның ең жоғары деңгейі ауылдарда және шағын қалаларда байқалады

Огайо штатында адам басына жұқтырудың ең жоғары деңгейі тіркелген,  12 округтің 9-ында тұрғындар саны 50 мыңнан төмен».

Ауылдық және қалалық медицина салыстыруға келмейді

Мұнда географияның маңызы төмен. Жергілікті билік маска режімін міндеттеген жоқ. Маска режимі жарияланғанның өзінде жергілікті тұрғындар бұл талаптарға құлақ асуы екіталай. Оңтүстік Дакотадағы қайғылы жағдайды еске түсіріңіз, ол кезде

тамыз айында Стургис қаласында өткен мотоцикл раллиінен кейін жұқтырғандардың саны күрт өсті

Штат губернаторы инфекция деңгейі бақылаудан шыққан кезде де маска режимін енгізу туралы барлық үндеулерді қабылдамай келген еді.

Солтүстік Дакота губернаторы өткен аптада ғана жағдайдың қаншалықты ушыққанын түсініп, маска режимін енгізді, сонымен қатар барлар мен мейрамханалардағы орындардың санын шектеді. Бүгінгі таңда екі Дакотада да Ковид-19-дан болған адам өлімі әлемдегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі.

Қазақстан Өзбекстанды шикізат қорымен қамтамасыз ету көзіне айналуы мүмкін – сарапшы

«Солтүстік Дакотада медбикелер жетіспейді, сондықтан штат билігі вирус жұқтырғанымен, белгілері байқалмаған дәрігерлерге де жұмыс істеуге рұқсат берді. Бұл орынсыз шара  және іс жүзінде тексерілмеген, сондықтан инфекцияның таралуы тек күшейе түседі.

Ауылда пандемия өте нашар сценариймен дамуы мүмкін. Ауылдағы медициналық мекемелерде қаламен салыстырғанда ресурстар тапшы, немесе мүлдем болмауы да мүмкін.

Сондықтан олар бір сәтте келген науқастардың ағынын игере алмай қалуы ғажап емес. Пандемия бүкіл денсаулық сақтау жүйесін тығырыққа тірейтіндіктен

ауылдық клиникалар мен фельдшерлік пункттер жағдайы ауыр науқастарды урбанизацияланған орындарға тасымалдай алмауы мүмкін …»

Болжам: көп нәрсеге үміттенуге болмайды

23 қарашадағы жағдай бойынша Америкада тәулігіне 170 мың жаңа жағдай анықталуда.  Алғашқы анықтау мен ауруханаға жатқызу арасындағы кезең екі аптаға созылуы мүмкін деп болжасақ, жақын арада медициналық мекемелерге шамамен 1,5 миллион коронавирус жұқтырған халі ауыр пациенттер келеді.

Жақында Америкада мерекелер басталады. Соған орай халық арасында сауалнама жүргізілді: 40%-ы Алғыс айту күніне он және одан да жақын туысы болатын іс-шараларға қатысатынын айтты.

АҚШ-тың метрикалық жүйелер және денсаулық сақтауды бағалау институты 2021 жылдың 20 қаңтарына жоспарланған Джо Байденнің инаугурациясына дейін

алда күн сайын 110 мың америкалық вирус жұқтырады деп қорытындылады

Байденге келетін болсақ, ол вакцина пайда болғанға дейін пандемиямен агрессивті түрде күресуге ниетті екенін мәлімдеді.

Шаруаларға вакцина жетпеуі мүмкін

Тара Смит

«…біз Байденнің іс-әрекеттерін Американың ауылдық тұрғындары қалай қабылдайтынын көреміз.

Көптеген республикалық губернаторлар доктор Фаучидің жалпы елдік маска режимін енгізу туралы ұсынысын қабылдамады,

оны Байденнің өзі қолдаған еді.

Ұлттық банк теңгенің құнсыздануына неліктен жол бермей отыр және бұл қаншалықты ұзаққа созылады? — қаржыгер

Moderna және Pfizer компанияларының вакциналары, тіпті келісім мен мақұлдау алу үрдісі жедел жүргізілсе де, жылдың соңына дейін дайын болмайды. Pfizer вакцинасы ультра суық температурада сақталуы керек. Сондықтан оны қалалардан алыс ұстау қиын болады…»

Смит ханым 3 қарашада штаттарда болған маңызды әңгімені естімеуі мүмкін емес. АҚШ-тың Ауруларды бақылау орталығының коронавирустық вакцинаны жасау жөніндегі жұмыс тобының бас дәрігері,  дәрігер Аманда Кон, ауылдық губернаторларға

«…вакциналардың шектеулі мөлшерін ескере отырып, мен Американың ауылдық жерлерінде вакцина кеңінен қол жетімді болады деп күтпеймін…» деп ашығын айтты.

Жаңа демократия

Біз Солтүстік Америка мәдениетіндегі тектоникалық өзгерістерді байқаймыз. Өмірдің өзі индивидуалист ұлтты ұжымдық игіліктің пайдасына кез келген нәрсені құрбан етуге мәжбүр етеді.

Дональд Трамп сайлауға дейін әлемге вакцина беруге уәде берген еді, демократтар оның айтқанын жоққа шығарды. Байден вакцинацияны 2021 жылдың басында вакцина салуды бастаймыз деп сендіреді. Республикашылар оған сенбейді. Әсіресе ауылдағы республикашылар. Олар Байден мен демократтар сайлауды бұрмалады деген пікірді көбірек жақтайды.

Зорлық құрбандары әлеуметтік желілерде неліктен қудалауға ұшырайды? — депутаттар

Бүгінгі таңда жеке саяси стихиялық күш ретінде танылған африкалық америкалықтар ресми билікке және вакцинацияға сенбейді. Бұл тағы бір бақыланбайтын тәуекел факторы.

Енді Тара Смит пен оның Ақ үй әкімшілігіне ауылдағы коронавирустың салдары туралы ойлануға шақыруы туралы айтайық.

Қазақстандағы және басқа елдердегі секілді ауылдық жерлерде және жай ғана шалғай аудандарда коронавирус жиі-жиі өршиді. Оларды СЭС қызметтері оқшаулайды және басады.

Егер коронавирус адам экожүйесінің тұрақты және бақыланатын бөлігіне айналса, Қазақстан да ауыл халқын пандемиядан қалай қорғауға болатынын ойлауы керек болады.

Тара Смит және Аманда Конның ойлары бір жерден шықты. Демократия деген демократия, ал шұғыл қажеттілік адамдарды бүкіл ұлттың игілігі үшін белгілі бір нәрселерден бас тартуға мәжбүр етуі керек. Ал қалғаны-ең жақсы жағдайда инфантилдік. Ал нашар жағдайда инферналдік.

Біз де демократиялық қоғам құруға тырысамыз. Сондықтан карантин кезінде демократияның мәнін жоғалтпау туралы ойлану керек.