Нұр-Сұлтан
Қазір
1
Ертең
-1
USD
449
-1.43
EUR
484
-3.48
RUB
4.86
0.00

Бизнесті қалай құлдыратты: маска кию режимінің радикалдануы мағынасын жоғалтты

фото rus.azattyq-ruhy.kz сайтынан

2 маусымда кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның отырысынан кейін бірінші вице-премьер Әлихан Смайыловтың басшылығымен мониторингтік топтардың қызметі туралы заң жобасы әзірленетіні туралы жарияланды. Пандемия мен шектеу шаралары қызметтерін теріс пайдалануды және бизнеске нақты қысымды тудырғаны анықталғаннан кейін Қазақстан үшін бақылаудың осы жаңа үлгісін реттеуге кірісті.

Белгілі қорғаушы Александр Каплан карантинді асыра пайдаланудың салдарына тап болған бизнес субъектілерін екі рет мемлекеттен қалай құтқаруға тура келгенін айтты. Бұл оқиғалар құқықтық мемлекетте болмауы керек екендігі өте айқын. Және Қазақстанда қалай болды.

Айыппұл салынады және жұмысыңызды тоқтатасыз

– Мемлекет санитарлық-эпидемиологиялық нормалардың сақталуын тексеретін қоғамдық бақылаушылардың қызметін іс жүзінде заңсыз деп таныды. Алайда, олардың қызметінен бизнес зардап шеккен жағдайлар да кездесті. Сізге осындай оқиғалар кездескен жоқ па?

– Менің тәжірибемде осындай жағдайлар болды, өкінішке орай, екеуінде де жеңілдік. Бірінші жағдайда – ірі медициналық ұйым. Оған 4 мыңнан астам адам тіркелген. Пандемияның басында, яғни бір жыл бұрын, оның пациенттерінің бірі қайтыс болды. Бұл науқастың сырқаты ауыр болатын. Сот процесі басталып, не болғанын анықтауға кірісті. Соңында клиниканың кінәсі жоқ – пациенттің өзі ауруханаға жатудан және дәрі қабылдаудан бас тартқан болып шықты.

Александр Каплан

Сол жағдай бойынша түсінгенімдей, істі санэпидқызмет қозғаған. Бірақ олардың тікелей қатысуы болды ма, жоқ па, мен соны түсіне алмадым.

Сотта медициналық ұйым науқастың өліміне ешқандай қатысы жоқ екенін растады

Дәрігер куәлік етті, сотқа көптеген анықтамалар мен құжаттар ұсынылды. Соған қарамастан, сот клиникаға айыппұл салып, жұмысын екі айға тоқтатуға міндеттеді.

Клиника басшылығы ары қарай барғысы келмеді, өйткені әкімдік тарапынан ондай әрекетке бармауды ұсынған екен

Қызметін үш айға тоқтату қаупі болыпты. Ал қызмет көрсететін халық саны көп медициналық ұйымға мұндай ұзақ жұмыс істемей тұруға жол беруге болмайды.

Екінші жағдай Үкіметте талқыланғанға ұқсас. Жақында бір ірі СОО-дағы дүкендердің бірі мониторингтік топ тексеріп барғаннан кейін 15 күнге жабылды.

СЭС тексеру керек еді, бірақ іс жүзінде бұл әкімдік қызметкерлері болған тәрізді. Дүкен тарапынан құқық бұзушылықтар жоқ

Алайда дүкенді жанында сатып алушылардың үлкен кезегі болғаны үшін, келушілер маска режимін және әлеуметтік қашықтықты бұзды деп айыптады. Біз дүкенде маскаларды дұрыс кимеген келушілерге ықпал етуге ешқандай құқықтары мен әсер ету тетіктері жоқ екенін айттық. Дүкеннің өзі қашықтықты және басқа да барлық талаптарды сақтауды қамтамасыз етіп тұр. Енді қалай оны кезек көптігіне кіналауға болады?

Дегенмен, қызметін тоқтатты және айыппұл салды. Мониторингтік топ құзыреттерін асыра пайдаланды. Біз сотқа келген кезде, іс барысында СЭС өкілі бізге ол жерде мүлде болмағанын, ал тексеру әкімдіктің бастамасы болғанын айтты.

Соттау «ұсынылды»

– Айыппұлдар қандай сомада жазылады және оларға шағымдануға мүмкіндік бар ма?

– Бизнеске салынатын айыппұл мөлшері аса көп емес. Екі компанияда бұл 400-600 мың теңге болды. Бірақ ең жаманы, бизнеске іс жүзінде жұмыс істетпей, қызметін тоқтат.

Барлығы адал жаза алу үшін және тек айыппұлмен құтылу үшін сотта заң бұзушылықпен келісуге мәжбүр. Соның ішінде біз де бармыз

Мұндай істер жүргізілген әкімшілік бап кез келген жағдайда айыппұл салуды және қызметін тоқтата тұру түрінде толықтыруды көздейді. Әкімшілік сот бізде мұндай істі қалай қарайтынын білген соң, бизнестің қызметін тоқтатпауы үшін біз кез-келген айыптауды мойнымызға алуды дайын болдық. Бірақ бәрібір де оны тоқтатты.

Екі компанияда да  қаулыға қалалық сотқа шағым түсірдік. Екі жағдайда да олар бас тартты. Дүкендге келсек, іліп алар құқық бұзушылық болған жоқ, оған қоса ол онсыз да жазасын алды. Маған кейін сыртқа шыққанда

қазір мұндай жағдайларды бақылап отыратын комиссия бар. Карантиндік талаптарға байланысты олар соттарға барлық әкімшілік істер бойынша қызметтерін тоқтатуды “ұсынады”

Менің ойымша, бұл әділеттілікке қандай да бір қысым.

Саясаттың реңктері бар шындық

– Мемлекет бұл бақылау топтарын заңсыз деп танығандықтан, айыппұлдар мен қызметтерін тоқтата тұру туралы барлық шешімдерді қайта қарауға бола ма? Бұл іс жүзінде қалай болуы керек?

– Сот актілеріне жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша шағым түсіру туралы өтініш беруге болады. Айыппұл төлеген және қызметі тоқтатылған барлық кәсіпкерлерге мемлекет шығындарын өтеп беруге міндетті. Бұл айыппұлдар, өкілдің — заңгер немесе қорғаушының көмегіне жұмсалған шығындар және барлық келтірілген шығындар. Бұл жағдайда шығындарды дәлелдеу қиын. Дүкеннің немесе медициналық орталықтың орташа айлық кірістілігін ескеріп, күндер бойынша есептемесе. Бірақ біз Қазақстанда өмір сүріп жатырмыз және мұны іс жүзінде жүзеге асыру мүмкін емес екенін жақсы түсінеміз.

Олар өз құқықтарын қорғаған жағдайда әкімдікті немесе СЭС-ті ашуландырып алу қаупі бар екенін жақсы түсінеді. Содан кейін олар тексерулердің астында қалады

Құқықтық мемлекет тұрғысынан мен айтқандай болуы керек: сот актілерін жарамсыз деп тану және шығындарды өтеу. Бірақ бұл теория жүзінде. Іс жүзінде Қазақстанда ол іске аспайды.

– Әріптестеріңізде осындай кейстер көп пе? Мемлекет тарапынан бизнеске мұндай қысым қаншалықты жаппай сипатқа ие?

— Мен өте кең таралған құбылыс деп айтар едім. Бірақ, ең бастысы, бізді мұндай жағдайлардың жиілігі емес, саяси араласуы таңғалдырады. Сот органдары қандай шешім қабылдайтыны алдын ала белгілі болып тұрады, бұл нонсенс.

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз