Қазақстанда сүт безі, өкпе және асқазан обырынан кейін тері онкологиясымен ауыру төртінші орында.
Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтының басқарма төрайымы Диляра Қайдарованың айтуынша, Қазақстанда жыл сайын тері обырының үш мыңға жуық жағдайы анықталады. Оның агрессивті формаларының бірі — меланома — ол 21-ші орында болса да, әр алтыншы науқас одан қайтыс болады. Бұл өте жоғары көрсеткіш.
— Тері обырын ерте, бірінші сатысында анықтау жоғары көрсеткішке ие — 75%. Бұған өзін-өзі диагностикалау әсер етеді, – дейді медицина ғылымдарының докторы Қайдарова. — Терінің қатерлі ісігіне көбінесе әйелдер ұшырайды. Бәлкім, бұған олардың ерлерге қарағанда күнге көбірек күйетіндігі және терідегі қалдарды косметикалық жолмен алып тастауға жүгінгендігі әсер ететін шығар. 65 жастан асқан адамдар иммунитеттің төмендеуі және организмдегі барлық процестер баяулаған кезде терінің қатерлі ісігіне көбірек ұшырайды.
Қалдар мен пигментті дақтар — назар аударуды қажет ететін түзілімдер. Егер қал қансырап, немесе пішіні мен түсі өзгерсе, мүмкіндігінше тезірек онкологқа қаралу қажет
Солтүстік Қазақстан облысы, Алматы және Павлодар облысы — тері онкологиясымен сырқаттану бойынша көшбасшы. Сарапшылардың бұған түсініктемесі бар: бұл аймақтарда ақсары тұрғындар көп тұрады, яғни еуропалық халықтар.
Демалыста күнге күйгің келсе не істеу керек? Бұған таңертеңгі және кешкі уақытты пайдаланыңыз, бірақ ешқашан тал түсте күнге қыздырынбаңыз.
— Егер теріңізде өзгерістер байқалса, емхананың тексеру кабинетіне жүгінуге болады, — деп кеңес береді Диляра Қайдарова. — Фельдшер теріні тексеріп, күдік туындаған жағдайда науқасты онкологқа жібереді. Қазақстанда косметологтар алып тастаған қалдар меланома немесе қатерлі ісік болып шыққан жағдайлар аз емес. Мұндай жағдайларда емдеу тактикасы мүлдем басқа. Сондықтан, бізде косметологиялық клиникалар бар, олар қалды алып тастамас бұрын онкологтармен кеңеседі.
Онколог Дина Төлеуованың айтуынша,
егер адам балалық шағында немесе жастық шағында екі немесе одан да көп рет күнге күйсе, егде жаста тері қатерлі ісігінің даму қаупі 50%-ға жоғары
Бұл алаңдаушылық тудыратыны рас, өйткені балалық шақта күннен аман қалатындар кемде кем.
Дермато-онколог Алексей Ивакин эстетикалық медицина саласында жұмыс істейді. Яғни, теріні хирургиялық жолмен түрлендіретін клиникада.
— 2005 жылы біз онкологтың қабылдауында болмай, жұмыс істеу мүмкін емес деген қорытындыға келдік, — дейді дәрігер. — Сол кезде біз клиникаға онколог маманын алдық.
17 жыл ішінде 30 мыңнан астам пациент тексерілді, оның ішінде 1 600-да терінің қатерлі ісігі анықталды
Статистикаға сәйкес, меланома тері қатерлі ісігінің барлық анықталған түрлерінің 10% құрайды. Ал біздің жағдайда ол екінші орында болды — 20,2% жағдай.
Алексей Ивакиннің айтуынша, эстетикалық медицинаның проблемасы — дерматологтар, косметикалық хирургтар, дерматокосметологтар және онкологтар бөлек жұмыс істейді. Ал негізінен бірігіп жұмыс істеуі керек. Дерматологтар онкологиялық белгілермен таныс емес, онкологтар дерматологияны жақсы білмеуі мүмкін, сондықтан кейде кейбір аурулар тым агрессивті емделеді.
— Эстетикалық медицина қатерлі ісікке дейінгі жағдайларды емдейтін және жоятын кезде тері қатерлі ісігінің қайталама профилактикасын жүргізеді, – деп қорытындылады онколог. — Біз екі аксиоманы келтіреміз. Біріншісі — терідегі кез-келген ісік қатерлі ісікке дейінгі процесс ретінде қарастырылуы керек. Және бұл туралы толығырақ зерттейміз.
Екінші аксиома — визуалды диагноз ешқашан жүз пайыз дәл бола алмайды. Сондықтан біз алып тасталуы керек түзілімді толық тексеруіміз керек
Яғни, дәрігерлер өзін-өзі диагностикалау мен мамандардың көмегіне ерте жүгіну — онкология жағдайында өмірді сақтап қалу мүмкіндігі жоғары екенін тағы бір дәлелдеді. Тұрақты кәсіби тексеру кезінде емханалардың тексеру бөлмелері әртүрлі қатерлі ісіктерді ерте анықтау үшін жақсы сүзгі болып табылады. Тексеру бөлмелерінің фельдшерлері диагноз қоймайды, бірақ олардың тексеру және пальпациялау дағдылары ағзадағы қауіпті өзгерістерді жіберіп алмауға мүмкіндік береді.