Оның үстіне – тек үлкен қарқынмен. Тамыз айының қорытындысы бойынша жылдық инфляция 8,7% деңгейінде қалыптасты. Бұл 2016 жылғы қарашадан бергі ең жоғарғы мән (ол кезде көрсеткіш 8,7%, ал бір ай бұрын – 11,5% болған). Бұл ретте Ұлттық банктің алдында бұрынғысынша бағаның өсу қарқынын 4-6%-ға дейін төмендету міндеті тұр. Бұл туралы Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің 1 қыркүйектегі жолдауында еске салды.

Егін жинау көмектеспеді

Жазда дәстүрлі түрде азық-түлік бағасының өсуі баяулады. Жаңа піскен өнім, әдетте, жеміс-көкөніс өнімдерінің бағасын төмендететін. Бұл қалған тауар түрлерінің өсуін ішінара немесе толығымен жабатын.

2021 жылы егін жинау көмектеспеді:

тамызда азық-түлік құнының өсуі 0,1%-ды құрады (бір жыл бұрын – минус 0,2%)

Тамыз айында жеміс бағасының төмендеуі 0,2%-ды құрады — бұл соңғы 11 жылдағы ең төменгі көрсеткіш. Мысалы, алма 1,5%-ға қымбаттаған (2020 жылғы тамызда – 2,2%-ға арзандады).

7 ай бағаның төмендеуінен кейін апельсиннің құны өсті (+1,6%). Банандар (-3%) арзандады, бірақ бір жыл бұрын олар әлдеқайда көп (-6,8%) арзандаған болатын.

Лимон бағасының өсуін ерекше атап өткен жөн. Тамыз айының қорытындысы бойынша ол 10,5%-ды құрады. 2016 жылдың басынан бері бір ғана ай өсу қарқыны жоғары болды. Ресми мәліметтерге сәйкес, 2020 жылдың сәуірінде лимон бағасы бір жарым есе өсті. Бұл лимон коронавирусты өлтіруге көмектеседі деген қауесеттің белсенді таралуы аясында орын алды. Қазір күрт өсуге не себеп болғандығы белгісіз.

Пияз қымбаттай бермек

Көкөністер 9,7%-ға арзандады, бір жыл бұрын бұл көрсеткіш 6,7%-ды құрады. Жақсы жаңалық сияқты, бірақ бір кемшін тұсы бар. 2020 жылы маусым айында бағаның өсуі болған жоқ, ол 2021 жылы 8,3% құрады. Сол ағымдағы бағалардың төмендеуі (және айтарлықтай) – бұл екі ай бұрынғы орнына келтіру.

Арзандаған көкөністерді айта кету керек:

• Картоп 11,5%-ға арзандады. Бұл бір жыл бұрынғыға қарағанда аз (-13,2%), тіпті шілдеге қарағанда төмеен (-20%), бұл жеткілікті деңгейде қалыпты емес.
• Сәбіз құнын 26,5%-ға жоғалтты. Бұл соңғы 11 жылдағы тамыздың ең күшті арзандауы. Бірақ бұған дейін 2 ай бұрын, маусым айында ол 86,3%-ға қымбаттағанын ұмытпайық. Яғни, қазіргі арзандау көктемгі баға деңгейіне ішінара қайтару болып табылады.
• Дәл осындай жағдай картопқа да, ққызылшаға да қатысты. Тамыз айында ол 16,1%-ға арзандады, бірақ маусым айында 47%-ға қымбаттады.

Бірақ барлық көкөністер арзандамайды. Мысалы, тамыз айында қырыққабат 6,5%-ға қымбаттады. Пияз құны тағы да өсті: бұл жолы – 7,6%-ға. Тамыз айында ол 9 жылда алғаш рет қымбаттады. Жалпы алғанда, пияздың құны соңғы рет 2020 жылдың қараша айында төмендеген, содан бері баға тек өсіп келеді. Жаңа егін жинау да, Үкіметтің әлеуметтік маңызы бар тауарлардың (пияз жататын) бағасын ұстап тұруға берген уәделері де көмектеспеді.

Тағы ненің бағасы өзгерді

Басқа тамақ өнімдерінің арасында ет және ет өнімдері бағасының тағы да өскенін атап өткен жөн. Тамыз айының қорытындысы бойынша – плюс 1,3%. Ең көп қымбаттаған құс еті болды – плюс 3,7%. Бұл 2015 жылдың қазан айынан бастапқы (4%), яғни 6 жылға жуық уақыт ішінде ең жоғары айлық өсім.

Қарақұмық жармасы 25 ай қатарынан қымбаттады. Тамыз айының қорытындысы бойынша оның құны 1,8%-ға өсті. 8 айда алғаш рет күріш құны өсті (+0,2%). Жалпы, Қазақстанда дәнді дақылдардың нан-тоқаш өнімдерінің бағасы тамыз айында 1,2%-ға өсті – соңғы рет 2020 жылдың маусымында ең жоғары өсім (1,4%) болған.

Бір жарым жыл қатарынан тағы бір әлеуметтік маңызы бар тауар – өсімдік майының бағасы да өсіп келеді, оның бағасын ұстап тұру мүмкін емес. Тамыз айында өсім 2,2%-ды құрады. Қанттың жағдайы да осыған ұқсас (+0,2%), ол бір жылдан бері тұрақты қымбаттап келеді.