Алатау бөктерінде жыл сайын өтетін «Алтын домбыра» айтысына биыл еліміздің әр түкпірінен 20 ақын келді.
Алматының Республика сарайында ине шаншар орын қалмаған. Ақындар айтысын осылай күткен халықтың сенімі ақталды ма?
Өкініштісі,
екі күн бойғы жыр додасынан байқағанымыз, айтыстың да цензураға ұшырағаны.
«Бас кеспек болса да, тіл кеспек жоқ» дейтін дана халқымыз тілдің де күзеле бастаған шағына жеткен екен.
Зал қызу қолдады. Бірақ, айтыстан кейін бас «дирижер» Жүрсін Ерман жер мәселесінің шешілгенін, енді бес жылсыз оның қайта қозғалмайтынын және оны қайта қоздырып көрерменнің қолтығына су бүрікпеу қажеттігін айтып, мұндай тақырыптарға айтыста орын жоқ екендігін ескертіп өтті.
Сондай-ақ, алғашқы жұп ақындардың ұпайы да біз күткендей болмады. Оның есесіне, тақпақ айтып, ежіктеп отырған ақындар кілең он деген бағаға ие болды.
Дала демократиясының символы саналған айтыста қоғамдағы келеңсіздіктер сыналмай қалған жоқ.
Мәселен, айтыстың “кәрі тарланы” атанған
Айбек Қалиев депутаттардың жағымпаздығын тілге тиек ете отырып, Астанаға Елбасының атын беруді ұсынған «халық қалаулыларын» түйреп өтті.
Ақындардың сөзіне арқау болған бір мәселе – үштілді білім беру және «әліппесіз» қалған оқушылардың «сауат ашуының» тым күрделеніп бара жатқаны, Әлихан Бөкейханның 150 жылдығын Үкіметтің елемеуі, ЭКСПО ғимаратының құлап қалуы, т.т.
Алғашқы күнгі айтыстың шоқтығы ретінде Рүстем Қайыртай мен Өміржан Көпбосыновтың айтысына арнайы тоқталып кетуге болады. Тіпті, Өміржан Көпбосынов бұл айтыстың жаңалығы болды десек артық айтқандық болмас. Ауылда жылқышымын деген Өміржан елдегі шенеуніктердің браконьерлігін бетіне баса отырып, «түздің қорқауларынан, адам қорқауы қиын болып тұр» деп жұрттың көкейіндегі уайымды дөп басты.
Айтыстың екінші күні жұрт көзіне ерекше түскен ақындардың бірі Болатбек Оразбаев болды. Залдағы көрерменнің басым көпшілігі – бас бәйгені Болатбек қанжығасына байлайды деп күтті. Бірақ, неге екенін қайдам, қазылар «Алтын домбыра» қызылордалық Мұхтар Ниязовқа лайық деп таныды. Халық бұған қатты наразылық танытып, Алматы қаласының әкімі Бауыржан Байбектің де сөзін құлақтарына ілмеді. Ақыры,
бұл шешіммен келіспейтінін білдірген халық залды тастап, шығып кетті. Ал Жүрсін Ерман бұл төрелікке өзінің еш қатысы жоқ екенін айтып, басын алып қашты.
Айтыста ақиқат айтылмайтын болғанына көзіміз әбден жетті. Журналистердің тілін буған цензура сахнаға да жетіпті.
Дала демократиясының да қанатын қайырыпты.
Ақындар өзара жауаптасып айтысқаннан гөрі, ұзақ сонар толғау айтып, халықты мезі қылып алғанын да көзіміз көрді.