Ұлыбритания премьер-министрі Борис Джонсон егер Еуроодақ оның шарттары бойынша сауда келісімін бекітпесе, 2021 жылдың қаңтарынан бастап одақпен қарым-қатынас Аустралияның үлгісі бойынша құрылатынын мәлімдеді.
«Ең жақсы жол» дегенге аустралиялықтар келіспеуі мүмкін. Олардың Еуропалық одақпен еркін сауда туралы келісімі жоқ, бірақ олар қатарынан екінші жыл бойы соған қол жеткізуге тырысуда.
ДСҰ ережесі елдер арасындағы тауар және қызмет қозғалысына тариф енгізіп, басқа да кедергілермен шектейді. Мысалы, нормативтік тексерулер және біршама құжат рәсімдеу қажеттілігі. Мұндай келісім Аустралияға өз тауарларына тарифтерді едәуір төмендетуге мүмкіндік береді.
Бұдан басқа, ел отандық өндірушілердің еуропалық нарыққа шығуы үшін бажсыз квоталар алады. ЕО-мен еркін сауда экономикаға шетелдік инвестициялардың келуіне серпін береді.
Еуропалық комиссияның мәліметінше, 2018 жылдың маусым айынан бастап екі тарап келіссөздердің жеті раундын өткізді. Бұл айда жаңа раунд жоспарланған. Сонымен бірге, екі елдің шенеуніктері келісім жасау өзара сауда көлемін бірден үштен бірге арттырады деп мәлімдеді. Бұл шамамен 83 миллиард доллар.
Еуропалық комиссияның президенті Урсула фон дер Ляйен Джонсонның Аустралияға тілге тиек еткеніне қатты таң қалды.
«Қазіргі уақытта біз Аустралиямен ДСҰ талаптарына сай сауда жасаймыз. Егер бұл Ұлыбританияның таңдауы болса, ол бізге сәйкес келеді. Бірақ іс жүзінде біз Аустралиямен келісеміз, бұл жағдайды тоқтатып, онымен еркін сауда туралы келісім жасасуымыз керек», — деді ол CNN-ге берген түсініктемесінде.
Бірінші кезекте Британдық экспорттаушылар зардап шегеді, бұл коронавирустық пандемиядан кейін экономиканың қалпына келуіне зиян келтіреді.
Мысалы, автоөнеркәсіп 10%-ға дейінгі еуропалық тарифтерге тап болады. Ресми мәліметтер бойынша, 2019 жылы автомобиль экспорты Еуропаға экспортталатын тауарлардың екінші санатына шықты. Британдық автомобильдер құнының артуы бәсекеге қабілеттіліктің жоғалуына әсер етеді.
Күзде картоп тапшы болады. Бұл АШМ-нің көктемгі жұмысының нәтижесі — сарапшы
Джонсонның мәлімдемесі таңқаларлық, тіпті сауда мәмілесі жасалған жағдайда да Ұлыбритания мен ЕО арасындағы тауарлардың қозғалысы қосымша қаржылық ауыртпалық тудырады. Сонымен қатар, британдық және Еуропалық бизнеске де әсер етеді.
«Ұлыбританияның ЕО-дан шығуы маңызды емес, келісіммен немесе онсыз, 2021 жылы Ұлыбританияны рецессияға апарады. Сондай-ақ ЕО экономикасының қалпына келуін баяулатуы мүмкін»,
— деді Berenberg Bank-тің аға экономисі Каллум Пикеринг.
«Бизнес барлық тәуекелдерді есептей бастауы керек, өйткені қай жағынан алсақ та салалардың көбі зардап шегеді»,
— деп атап өтті ол.