2022 жылға арналған болжамдар: теңге бағамы, инфляцияның баяулауы және экономиканың өсуі

“Бұл нәтижелер инвестициялық ұсыныс болып табылмайды және тәуелсіз сарапшылардың пікірлерін көрсетеді, сондай-ақ аталған ұйымдардың ресми пікірі болып табылмайды.

ҚҚҚ, осы зерттеуге қатысушылар ретінде, белгілі бір уақытта сараптамалық пікірлер ғана болып табылатын осы шолудағы болжамдар үшін  жауап бермейді”, – деп еске салады қауымдастық.

Бірақ егер ұзақ мерзімді қарастыратын болсақ, онда теңгенің әлсіреуі орын алуы мүмкін. Орташа болжамға сәйкес, 2023 жылғы қаңтарда америкалық валютаның құны 447,7 теңгені құрайды. Айта кету керек, болжам екінші ай қатарынан нашарлауда, ал орташа көрсеткіш 450 теңгеге жақындауда.

Мұнай: оптимизм қосылуда

Бұл мұнай бағасының көтерілуін күту аясында орын алуда. Brent 2022 жылы әзірге 80 доллардан жоғары болып тұр, 85 долларға қарай аяқ басуда. Бұл респонденттерге сенімділік беретін тәрізді. Соңғы болжамға сәйкес, Brent бағасы бойынша орташа болжам бір жыл бұрын 79,1 долларды құрады. Қараша айында бұл көрсеткіш төмен болды – 75,4.

“Қаржы және тауар нарықтарындағы бағалардың өзгеруі сипаты мен әсері бойынша әлемде болып жатқан түрлі оқиғалардың салдары болып табылады. Болжау өзектілігін бірден жоғалтуы мүмкін бірқатар болжамдарды қамтиды. Жоғарыда айтылғандарға орай, ҚҚҚ көпшілікке жария етілетін кез келген болжамдарға тиісті сақтықпен қарауды ұсынады”, — деп еске салады ҚҚҚ-да.

ЖІӨ: өсудің қалыпты күтуі

Алайда, мұнай бағасының өсуі экономиканың күрт өсуіне әкелуі екіталай. Орташа болжамға сәйкес, ЖІӨ қарқыны іс жүзінде өзгермейді. Жалпы алғанда, бағалау соңғы айларда айтарлықтай тұрақты болып қала береді.

“Айта кетейік, алдағы 12 айда экономиканың өсуі бойынша болжамдар жақсарады. Бір жылдан кейін ЖІӨ 3,6%-ға өсуі мүмкін (бұрын – 3,5%). Қаржы секторының сарапшыларының болжамдары қалыпты консервативті болып қала береді (2021 жылғы қаңтар-қарашада ЖІӨ өсімі 3,8%-ды құрады)”, — деп жазады ҚҚҚ.

Бағалар: инфляция қарқыны баяулайды

Бірақ жақсы жаңалықтар бар. 2022 жылдың қаңтарында респонденттер инфляцияның баяулау белгілерін байқаған. Орташа болжамға сәйкес, алдағы 12 айда бағаның өсу қарқыны 7,4%-ды құрайды, ал қазан және қараша айларында бағалау біршама жоғары болды – 7,5%. Бұл жерде 2021 жылдың қорытындысы бойынша республикада бағаның өсуі 8,4%-ды құрағанын атап өту маңызды. Яғни респонденттер ағымдағы мәндерге қатысты инфляцияның 1 п.т. төмендейтінін айтуда.

Айта кетейік, инфляцияға жақын арада билік тарапынан көп көңіл бөлінеді деп күтілуде. Бұл жерде кейбір тауарлардың бағасын тұрақты ету туралы ғана емес, сонымен қатар күрделі шешімдер туралы айтып отыр. 11 қаңтарда Ұлттық банктің алдына 2025 жылға қарай (яғни үш жыл ішінде) бағаның өсу қарқынын 3-4%-ға дейін төмендету міндеті қойылды. Бұл үшін Үкімет, Ұлттық Банк және “Атамекен” импорттық тәуелділікті азайту және артық делдалдық сияқты тармақтарды қамтитын шаралар кешенін әзірлеуі тиіс.

Базалық мөлшерлеме: өзгерістер болмауы да мүмкін

Бағаның өсуін тежеу жолдарының бірі – ақша-несие саясатын қатаңдату. Ол таяудағы апталарда басталуы мүмкін: респонденттердің 40%-ы Ұлттық Банк 24 қаңтардағы отырыста базалық мөлшерлемені 9,75%-дан 10%-ға дейін арттыру туралы шешім қабылдайды деп санайды. Алайда, көпшілігі, 60%-ы, бұл әзір орын алмайды деп санайды.

Дәл осындай – 9,75% — базалық мөлшерлеме бойынша орташа болжам бір жылға алдын-ала айтылды. Қараша айында ол төмен болды (9,5%). Сонымен қатар, ағымдағы бағалау кем дегенде 2019 жылдың басынан бастап ең жоғары болып табылады.