Зейнетақы жинақтарын мерзімінен бұрын алу: 20%-ға дейінгісі делдалдарда қалады

Онлайн-конференцияда “Отбасы Банкі” басқармасының төрайымы Ләззат Ибрагимова зейнетақы жинақтарын алу механизмі туралы айтып берді. Барлығы оңай және қарапайым көрінді. Іс жүзінде, сарапшылар атап өткендей, бұл біршама қиын.

Баламасыз шығындар

“Тикмилл” халықаралық брокерлік тобының сарапшысы Арман Бейсембаев атап өткендей, шығындармен есептесуге тура келеді:

— Мемлекет халықтың қаржылық мәселелерін шешуді алдына мақсат етіп қоймайды.

Мақсаты түсінікті — экономикаға ақша құю және құрылыс секторын қолдау

Банктер мен құрылыс компанияларын қаржыландырудың бір жолы десек болады. Бұл уақытта кез-келген делдал табыс тауып қалуға тырысады. Зейнетақы ақшасын БЖЗҚ шотынан азаматтың жеке шотына жеткізетін тізбектен ешкім зардап шекпейді.

Ақша жеткіліктілігі шегінен асатын санатқа жататындар алынатын соманың 10-нан 20%-ға дейінгі бөлігі қосымша шығындарға жұмсалатынына дайын болуы керек.

Қаржы кеңесшісі Расул Рысмамбетов өз ойларымен бөлісті:

— Банктердің қанша ұстап қалатынын айту қиын. Бұл жерде қаржы делдалдары артық деп ойлаймын. БЖЗҚ-ның сапалы инфрақұрылымы болса олардың қажеті шамалы болар еді. Қор ақша бере алмайды. Мұндай шараларға баратынымызды кім білді? Бір кездері “Отбасы Банкі” инвесторларды белсенді түрде іздеді. Мүмкін олар оны осылай қолдауға шешім қабылдаған шығар?

Процедураның күрделілігін түсінуге болады

Бейсембаев ақша алу процедурасы неге күрделі екенін түсіндірді:

— Бұл БЖЗҚ-дан ақша шығарудың жосықсыз жолдарының алдын алу әрекеті. Сондай-ақ зейнетақы жинағын әзірше пайдаланбауға итермелеу бар.

Жүйе 100 мың теңге ала алатын қазақстандықтардың қызығушылығын төмендетеді

5 немесе 10 млн теңге ала алатындар кедергілерді еңсеруде көбірек табандылық танытады.

Неге ипотекадан бастады

Неліктен билік ақшаны емдеу немесе басқарушы компанияларға аудару арқылы емес, ипотекадан бастады? Бұл сұрақ көпшілікті алаңдатады.

Рысмамбетовтың бағалауы бойынша, құрылыс лоббиі басым болып шықты:

— Біздің көптеген бастамаларымыз президентке ұсыныс жасау кезеңіне дейін егжей-тегжейлі пысықталған. Бюрократиялық процестің күрделілігіне байланысты оларды енгізу қиындай түседі. Құрылыс компанияларының өз мүдделері үшін атсалысты деуге барлық негіз бар.

Ол сондай-ақ бастама неден шыққанына назар аударады:

— Бастапқы ұсыныстар адамдарға шетел валютасын сатып алу құқығынсыз қолдарына ақша беруге рұқсат беруден басталды. Содан кейін зейнетақы қаражатын қолдану аясы тарыла бастады. Жылжымайтын мүлік, қаражатты басқарушы компанияларға беру және емдеу қалды. Елдегі көптеген адамдар жылжымайтын мүліктен басқа ақша салатын жер жоқ деп ойлайды.

Бейсембаевтың ойынша, жылжымайтын мүлік секторындағы ең үлкен проблемалар өтелмеген ипотекамен байланысты:

— Және бұл тез арада шешуді қажет етеді

Көптеген азаматтардың ипотекасы бар. Зейнетақы жинақтарының есебінен қарыздың бір бөлігін немесе қалған бөлігін жабу жақсы шешім

Халықтың жоғары және өсіп келе жатқан борыштық жүктемесі – қаржы жүйесі үшін әлеуетті тәуекел.

Біреу жоғалтады, біреу табады…

Кез-келген бастама туралы сөз болғанда, әрқашан жеңімпаздар мен жеңілгендер болады. Ипотекаға Зейнетақы жинақтарын алу да ерекшелік емес.

Рысмамбетов жеңілгендерді атап өтті:

• Бірінші кезекте ұзақ мерзімді перспективада мемлекет ұтылады;
• Біз ақшадан айырыламыз;
• Талғамсыз және зиянды құрылыстардың саны, инфрақұрылымға жүктеме артады және халық саны онсыз да көп қалалар;
• Тұрғын үйді алыпсатарлық бағамен сатып алатын адамдар, өйткені барлығы пәтер сатып алуға жүгіргенде бағалар өседі.

Жеңімпаздар да бар — бұл банктер мен құрылыс компаниялары

Бейсембаев оның салдарын болжауға тырысты:

— Кэш түрінде адамдар қолына ақша алмайтыны түсінікті. Көптеген адам үшін қарызды жеңілдету түріндегі әсер қысқа мерзімді болады. Қазір өз жинақтарын пайдалана отырып, өздерін тонап жүрген болашақ зейнеткерлер. Тұтастай алғанда, жүйеге сенім жоқ, ал проблемаларды осы жерде және қазір шешу қажет.