Ұлттық қор ақша жоғалтуды жалғастыруда

Сәуір айында Ұлттық қор активтерінің дәстүрлі төмендеуі жалғасты. Теңгелік баламада қаңтар айында олардың көлемі 1,2%-ға, ақпанда 0,8%-ға, наурызда 0,9%-ға азайды. Сәуір айында еліміздің мұнай өндірісі тағы 0,8% жоғалтты, абсолюттік мәнде бұл 211,2 млрд теңгеге сай.

Нәтижесінде мамыр айының басында Ұлттық қор 27 трлн 196,2 млрд теңгені құрады. Яғни, ағымдағы жылдың басынан бері активтер 3,6%- ға немесе 1 трлн 17,3 млрд теңгені құрады.

Инвестициялар шығынға ұшырады

Қаржы министрлігі өткен жылы алынған инвестициялық табысты (4 трлн 105,4 млрд теңге) ескере отырып, Ұлттық қор бойынша өз деректерін жариялағандықтан, оның статистикасы бірінші тоқсандағы кірісті ескере отырып, өзгеруі мүмкін.

Әзірге Үкіметтің соңғы отырысында сөз сөйлеген Ұлттық Банк төрағасы Ерболат Досаевтың айтуынша, доллар баламасындағы бағалар белгілі. Ағымдағы жылдың басынан бері қордың активтері бойынша инвестициялық табыс $940 млн құрады, оның ішінде сәуірде $1,1 млрд.

Осыдан бірінші тоқсанның қорытындысы бойынша $160 млн инвестициялық шығын қалыптасты деп қорытынды жасауға әбден болады.

Ағымдағы түсімдердің негізгі көзі бойынша — мұнай ұйымдарынан түсетін тікелей салықтар (жергілікті бюджеттерге есептелетіндерді қоспағанда) сәуір айында бір жарым есеге жуық – 386,5 млрд теңгеге дейін, абсолюттік мәнде – 121,9 млрд теңгеге айтарлықтай лайықты өсім қалыптасты, осы ұйымдардан түсетін басқа да түсімдер 14,3%-ға, 1,6 млрд теңгеге дейін ұлғайды.

Мұнайға қатысты емес түсімдер бойынша әлі де ерекше прогресс байқалмайды. Үкіметтің республикалық меншікті жекешелендіруден түскен кірістері наурыз айындағы 1,0 млрд теңге деңгейінде қатып қалды; ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін сатудан түскен кірістер сәуір айында 0,06 млрд теңгеге (43,8%-ға) өте қарапайым белгіге дейін өсті. Тағы 5,1 млрд басқа түсімдер мен кірістерге тиесілі.

Көктемнің екінші айында Қор қаражатынан шығыстар үштен бірге (30,9%) — 1 трлн 411,6 млрд теңгеге дейін, абсолюттік мәнде 333,2 млрд теңгеге дейін ұлғайды. Осындай елеулі өсім Ұлттық қорынан кепілдендірілген және нысаналы трансферттер көлемінің ұлғаюы нәтижесінде қалыптасты.

Біріншісі бойынша сәуір айында 34,3%-ға (немесе 274,9 млрд) – 1 трлн 76,7 млрд теңгеге дейін, екіншісі бойынша 21,0%-ға (немесе 58 млрд) – 333,7 млрд теңгеге дейін өсім (41,2%-ға яғни, 1,1 млрд теңгеге дейін) және Қорды басқаруға және жыл сайынғы сыртқы аудитті жүргізуге байланысты шығындар қалыптасты.