Нұр-Сұлтан
Қазір
4
Ертең
-2
USD
449
-1.43
EUR
484
-3.48
RUB
4.86
0.00

«Уақытында қатып қалды»: сарапшылар ДДСҰ-ны қатты сынға алды

Есепте ДДСҰ-ның темекі шегуге қарсы саясатын қазіргі жүзеге асыру қоғамдық денсаулық сақтау саласындағы жаһандық сәтсіздік болып табылады делінген. Темекіге қарсы күрес жөніндегі Негіздемелік Конвенция 2005 жылы қабылданды, ол кезде әлемде 1,1 миллиард темекі шегуші болған және осы жылдар ішінде темекіге қарсы күрес шараларын әзірлеген. Бірақ 2021 жылы әлемде жыл сайын 1,1 миллиард темекі шегуші және 8 миллион адам қайтыс болады. Болжам бойынша, темекі шегушілердің саны артып, темекі шегумен байланысты өлім саны осы ғасырда бір миллиардтан асатын болады.

Қазіргі жағдай ашық талқылаулар мен пікірталастарды қажет етеді. Осыған қарамастан, салық төлеушілер қаржыландыратын ДДСҰ Негіздемелік Конвенциясы және темекі саласын реттеу векторын дәстүрлі түрде айқындайтын жақындап келе жатқан Тараптардың Тоғызыншы Конференциясы (ТК9) БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесімен салыстырылатын құпиялылық жағдайларында әрекет ететін болады. Жұртшылық пен бұқаралық ақпарат құралдарына ашылу рәсімінен басқа барлық пленарлық отырыстарға қатысуға тыйым салынады, және бұл конференцияда қабылданған шешімдер миллиондаған адамдарға қатысты болатынына қарамастан.

Есеп авторлары зиянды азайту темекі шегумен күресудің негізгі стратегияларының бірі ету қажет деп атап өтті.  Балама түтінсіз өнімдердің артықшылықтары мен олардың қоғамдық денсаулық сақтау алдында ашатын мүмкіндіктерін растайтын маңызды дәлелдер мен ондаған ғылыми зерттеулерге қарамастан, ДДСҰ ғылыми деректерді елемеуді жалғастыруда.

Тараптардың Тоғызыншы Конференциясы 2021 жылы 8-13 қарашада өтеді және оған темекі мен никотинге қатысты саясатты талқылау үшін бүкіл әлемнің үкіметтік делегациялары жиналады. Қазақстан сондай-ақ ДДСҰ Негіздемелік конвенциясын ратификациялады және дәстүрлі түрде конференцияға қатысатын болады. Барлық мүдделі тараптардың қатысуымен осы салалық жиналыстарда қабылданған шешімдер, әдетте, ұлттық деңгейде темекі шегуге қарсы халықаралық саясатты жүзеге асыруға әсер етеді. Бұл шешімдер сонымен қатар темекі шегудің зиянын азайту үшін қолданылатын никотинге арналған зиянды азайту үшін пайдаланылатын балама өнімдердің, мысалы, вейпингке арналған құрылғылар, снюс, никотиндік паучилер және темекі қыздыру жүйелерінің болашағын анықтауға үлкен әсер етеді. Сонымен бірге, сарапшылар дабыл қағып, өзгерістер шұғыл түрде қажет екенін және зиянды азайту тұжырымдамасы оларға мүмкіндіктер ашатынын атап өтті. Жақында БҰҰ-ның жаһандық климаттың өзгеруі жөніндегі жыл сайынғы конференциясының делегаттары әлемде қазба отынын жағуды тоқтатудың шұғыл қажеттілігін талқылағандай, Тараптардың Тоғызыншы Конференциясында темекіні жағу дәуірінің аяқталуын қамтамасыз ететін дамыған инновациялық технологияны кеңінен және ашық талқылау қажет.

«Әлемдік көшбасшылар климаттың өзгеруіне қатысты маңызды уәделер беріп жатқанда бұқаралық ақпарат құралдарының мұқият назар аударуымен, біз оларды Тараптардың Тоғызыншы Конференциясының жабық залдарында өз делегацияларынан көбірек талап етуге шақырамыз», – деп белгіледі Джерри Стимсон, Knowledge Action Change директоры және Лондон Императорлық колледжінің құрметті профессоры, – Жағу дәуірі – темекі үшін де, қазбалы отын үшін де аяқталуы керек. Темекі шегуден болатын зиянды азайту стратегиясы ересек темекі шегушілерге жаңа жолдар ұсынады. Тараптардың Тоғызыншы Конференциясында үкіметтік делегациялар никотинге тікелей тыйым салуға жол бермеуі керек. Себебі, егер балама никотин өнімдері қолдау таппаса, миллиондаған адамдар темекі шегуге қайта оралуы мүмкін, ал тағы миллиондағаны ешқашан темекіні тастай алмайды». 

ДДСҰ Негіздемелік Конвенциясының бірқатар Тараптары, атап айтқанда Ұлыбритания және Жаңа Зеландия, шектеулермен қатар темекі шегуден болатын зиянды азайту саясатын сәтті енгізді. Бұл осы елдерде темекі шегу көрсеткіштерінің айтарлықтай төмендеуіне әкелді. Есепте никотиннің қауіпсіз өнімдері туралы және темекі шегуден болатын зиянды азайту туралы кең ғылыми, клиникалық және эпидемиологиялық білімді тарта отырып, нақты деректерге негізделген пікірталастардың көбірек болуын талап ету керек делінген.

Сондай-ақ, құжатта зиянды азайту ДДСҰ-ның есірткіні пайдалану және АИТВ/ЖИТС-пен күресу шараларына енгізілгені айтылған. Дегенмен, ДДСҰ темекі шегудің зиянын азайтуға әлі де қарсы. Мұндай қисынсыз ұстаным темекі шегуге қарсы кейбір мамандардың басқа сарапшылардың соңғы онжылдықтардағы қоғамдық денсаулық сақтаудың ең үлкен жетістігі деп санайтын нәрселеріне қарсы болуына әкелді.

«Егер темекіге қарсы жаһандық дискурста үстемдік ететіндер қоғамдық денсаулық сақтаудың императивтерін шындығында ұстанған болса, зиянды азайту қағидаттары мен саясаты басты назарда болар еді. Бұл құнды баяндамада халықаралық мекемелердің ғылыми дәлелдер мен адам құқықтары мен жүздеген миллион адамдардың өмірін никотині бар қауіпсіз өнімдермен құтқаруға болатын саяси құқықтарынан қалай бас тартқаны туралы айтылады», – деп санайды Итан Наделманн, заңсыз есірткіге тыйым салудың орнына зиянды азайтуды жақтайтын ең көне және тиімді ұйымдарының бірі есірткі саясаты Альянсының негізін қалаушы.  

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз