Түрікменстанда коммуналдық қарыздар үшін азық-түліктен шектелуі мүмкін — БАҚ-қа шолу

коммуналдық қызметтерді толық төлемеген отбасылар азық-түлік паегінен мүмкін екенін ескертті

Бұл туралы Азатлык хабарлайды. Осылайша, Фарап және Дарганат этраптарында 2020 жылы пайдаланылған газ бен электр энергиясы үшін халықтың қарызын өтеу науқаны басталды.

Қара нарықта доллар құны мен бағалар өсуде

Журналистер ауыр дағдарыстың салдарынан түрікмен отбасыларының көпшілігі коммуналдық қызметтерді уақытында төлей алмайтынын атап өтті. Ұннан және өсімдік майынан тұратын азық-түлік паегі мемлекеттік дүкендерде төмендетілген бағамен беріледі.

— Тұрғындарға желтоқсан айының соңына дейін қарыздарынан құтылуға уақыт берілді, — деді Дарганат тұрғыны.

Түрікменстанда 2019 жылдың қаңтарынан бастап халыққа тегін газ, электр және су беретін жеңілдіктер алынып тасталды. Содан бері түрікмен билігі есептегіштер орнатып, пайдаланушылардан уақтылы ақша жинауды бақылауды күшейтті.

— Билік халықты азық-түлік паегінен айырамыз деп қорқытып, газ бен электр энергияға қарыздарын жапқызбақшы. Бірақ жалақы аз. Сонымен қатар, ақшаларын көбі уақытында алмайды. Газ бен электр қуатын айтпағанда, тіпті нанды қалай сатып аламыз деп уайымдап отыр, – деді Дарганат тұрғыны.

Сонымен қатар, Фарап этрабының кейбір дүкендерінде шамамен екі ай бойы ұн мен май паегі ешкімге берілмеді. Мемлекеттік дүкендердегі басқа тауарлар үшін сегіз ай бойы карталармен төлеу мүмкін емес.

— Сауда тек қолма-қол ақшамен жүзеге асырылуы керек деген бұйрық алдық дейді сатушылар. Ал жеке дүкендерде бағаның тұрақсыздығына байланысты азық-түлікті несиеге де бермейтін болған. Жаңа жылдық мерекелер қарсаңында адамдар тағы да шарасыздық жағдайға тап болды. Бұл төртінші жыл жалғасуда”, – деді Фарап тұрғыны.

Сол арада Түрікменстанда

жаңажылдық мерекелер қарсаңында қара нарықта доллар бағамының күрт өсуі байқалады

Ол тағы да 28 манаттан асып түсті, ал жеке саудагерлердің тауарларының бағасы 10-15%-ға өсті. Ресми бағам — бір доллар үшін шамамен 3,5 манат.

Өз ақшаңды алу үшін кезекке тұрасың

Ақшаны қолма-қол ақшаға айналдыру да өзекті мәселе болып тұр. Жаңа жылдық мерекелер қарсаңында елдің әртүрлі аймақтарының тұрғындары

карточкаларынан қолма-қол ақша алу үшін банкоматтар алдында үлкен кезекке тұруға мәжбүр

Ашхабадта түсірілген видеода астаналық банктердің бірінің банкоматының алдында үлкен кезек туындағанын көруге болады.

Мемлекеттік теледидар банкомат алдында алғыс ретінде ақшаны маңдайына басып жатқан адамдарды жиі көрсетеді.

— Өткен айлардағыдай, адамдар да өз қаражатын қолма-қол ақшаға айналдыруда қиындықтарға тап болды, – деді Мара тұрғыны.

Қолма-қол ақша алу үшін Түрікменқала этрабында түнде де кезекте тұрады.

— Бұл этрапта банкоматтар аптасына бір рет қолма-қол ақшамен есеп айырысады. Ал бәріне ақша жетпейді. Адамдар ақша күнделікті түсуі мүмкін деп үмітпен келеді, — деді жергілікті тұрғын.

Кейбіреулер банкоматтар алдында өз кезегін күтпей, жанармай құю станцияларында қолма-қол ақша алуға тырысады.

Жергілікті тұрғындардың айтуынша, жанармай құю станцияларының қызметкерлері қолма-қол ақша беру кезінде 10 пайызын ұстап қалады

Бірақ тіпті онда да қолма-қол ақша жетіспейді екен.

Сонымен қатар, ақшаны қолма-қол ақшаға айналдыруға және төлем терминалдары арқылы қолма-қол ақшасыз төлем жасауға кедергілер үнемі байланыс мәселелерін тудырады.

Сондай-ақ, жаңа жылдық мерекелік іс-шаралар үшін Марый велаятындағы билік бюджет қызметкерлерінен ақша жинауды жалғастыруда. Бұл ретте мемлекеттік мекемелердің басшылары жарналарды қолма-қол төлеуді талап етеді.

Жаңа жылдық безендіруге бюджет қызметкерлерінен 50-100 манаттан жинайды.

Соңғы алты жылда Түрікменстан қаржы саласын цифрлық салаға ауыстыруға құлықты.

Бірақ сарапшылардың пікірінше, елде инфрақұрылым болмаған жағдайда, қаржылық операциялар негізінен қолма-қол ақшамен жүзеге асырылып жатқанда
қаржылық қатынастарды цифрландыру әрекеттері қарапайым халық үшін үлкен қиындықтарға алып келеді.

Коронавирус жоқ, бірақ қайтыс болғандар бар

Елде Covid-19 инфекциясының алдын-алу және емдеу құралы ретінде сатылатын дәрі-дәрмектердің қара нарығы пайда болып, кеңейіп келеді. Түрікменабад, Данев және Дарганата қалаларында коронавирусқа қарсы делінген дәрі-дәрмектердің қара нарығы жұмыс істейді.

Коронавирусқа қарсы вакцина ретінде халыққа Үндістан, Оңтүстік Корея және Франция шығарған маусымдық ЖРВИ мен тұмауға қарсы вакциналар ұсынылады.

Франциялық Ваксигрипп препаратының құны 7 мың манатқа жетеді (Түрікменстан Орталық банкінің бағамы бойынша 2 000 доллар). Нарықта арзанырақ та дәрі-дәрмектер бар — 100-200 манат. Бұл негізінен жергілікті медициналық мекемелерде жасалатын тұмауға қарсы вакциналар.

Түркіменстан билігі өз аумағында коронавирустың болу мүмкіндігін мойындаудан бас тартса да, елде COVID-19 белгілері бар жаппай ауру жалғасуда. Ауруханаларда адам лық толы.

Түркменабад көпсалалы клиникасында бүкіл блок карантинге жабылды. Қалалық және жұқпалы аурулар ауруханалары келіп түсетін науқастар ағынына төтеп бере алмай жатыр.

Алты ай ішінде үш бөлек блоктан тұратын көп салалы клиника екі рет карантинге жабылды.

Тәуелсіз медиа көздері күн сайын

Түрікменстанда коронавирустың ондаған нақты жағдайлары, соның ішінде өлім туралы хабарлайды.

Медициналық мекемелерде COVID-19 тестілеу нәтижесінде анықталады, бірақ деректер тіркелмейді. Науқастар арасында көптеген медицина қызметкерлері бар.

Түрікменстан елде коронавирустың бірде-бір жағдайы тіркелген жоқ деп мәлімет беруде.