Бұл ресми хабарландырусыз, себебін түсіндірместен жарияланып отырған бірінші локдаун емес.
Елде халықты вакцинациялау 2021 жылдың қаңтарында басталды, алғашқы вакцинаны медицина қызметкерлері, әскери қызметкерлер, шенеуніктер және денсаулығына байланысты қауіпті аймақтағы азаматтар алды. Кейінірек, 2021 жылдың шілдесінде Түрікменстан вакцинацияны міндетті деп жариялады. Шешім коронавирусты жұқтырғандар мен өлетіндер санының күрт өсуі кезінде қабылданды.
Дегенмен, ел басшылығы сол кезде де, қазір де елде COVID-19 бар екенін мойындамайды
Лебап дереккөздерінің хабарлауынша, жергілікті медициналық мекемелер қытайлық препараттарды, соның ішінде Sinovac өндірушісі “Vero Cell” вакцинасын қолданады.
Түрікменстанның батысында шектеулер күшейтілуде. Балканабад және Хазар қалаларында шетелдік компаниялардың өкілдіктері өз қызметкерлерін қашықтықтан жұмыс режиміне көшіруді жоспарлап отыр. Балқан велаятында кен орындарын игеруге және көмірсутектерді өндіруге қатысатын ірі шетелдік компаниялардың кеңселері бар.
“Петронас” және “Драгон Ойл” қызметкерлерінің айтуынша
компаниялар карантинді кем дегенде 1 ай мерзімге жоспарлайды
Балқан велаятында барлық супермаркеттер, кафелер, мейрамханалар, ойын-сауық нысандары жабық. Тек азық-түлік дүкендері жұмыс істейді.
Шектеулер көлік саласына да әсер етті. Жергілікті такси жүргізушілерінің айтуынша, жұмыс көлемі күрт төмендеді. Түрікменбашы мен Балқанабадтағы көптеген мемлекеттік такси жүргізушілері екі айлық ақысыз демалысқа жіберілді.
Түрікменстан 15 қаңтарда тағы бір локдаун енгізді. Сауда, қызмет көрсету және ойын-сауық нысандары бұл жолы ресми хабарландырусыз немесе түсіндірусіз жаппай жабылды. Түрікмен дәрігерлері COVID-19 ауруының тағы бір өсуі туралы хабарлады, ал билік елде коронавирус жоқ деп мәлімдейді.
Аудандар мен елді мекендер арасында орналасқан ЖПҚ пункттерінде құжаттардан басқа COVID-19 тестілері де тексеріледі. Егер ол болмаса, жүргізушілер кері қайтарылады.
— Жүргізушілер бұл жолы пара беріп те жол жүруге рұқсат ала алмады. Алдымен сапардың мақсаты туралы, содан кейін тест нәтижесін сұрайды. Тестсіз кері қайтарады. Бекетте полиция қызметкерлері, штаттағы ұлттық қауіпсіздік қызметінің қызметкерлері және медицина қызметкерлері бар, – деді осындай тексерудің куәгері болған журналист.
Полиция жаңа талаптарды коронавирустық аурудың таралуымен түсіндіруде және жүргізушілерге үйде болуға және ешқайда шықпауға кеңес береді.
Өткен жылдардың тәжірибесі бойынша автокөлік иелері айналма жолдарды, соның ішінде жолсыз жерлерді таңдауға тырысуда, бірақ бұл жолдар қазір полицияның бақылауында.
Тілшілердің айтуынша, мұндай жағдайда халықтың наразылығы артып келеді. Көбісі ел тарихындағы ең қиын кезеңдерді, 90-жылдардағы азық-түлік карталарын, сондай-ақ екінші дүниежүзілік соғыстың аштық жылдарын еске алуда.
— Соғыс жылдарында да халыққа аштықтан өлмеу үшін тамақ, нан, картоп және пияз берілді. Қазір бұл да жоқ. Үкімет халықты жалақыдан айырды, – дейді Мара тұрғыны.
Көптеген адамдар қазіргі локдаун ұзаққа созылған экономикалық дағдарыс жағдайында әрең күн көріп отырған адамдар үшін үлкен сынақ болуы мүмкін деп қорқады.
Түрікменстанда ұн мен нан тапшылығы халықтың наразылығын тудырып жатыр. Өткен күндердің бірінде Марый велаятындағы аудандардың бірінің тұрғындары жабық дүкеннің алдына жиналып, ұнға өз пайектерін талап етті.
Облыс тұрғындары ұнның тиісті мөлшерін тұрғылықты жеріндегі дүкендерден сатып ала алады.
Бір айға арналған азық-түлік пайегі бір адамға 5 килограмм ұннан тұрады
Ұн нарықтық бағадан төмен субсидияланған бағамен сатылады.
— Таңғы сағат 8-де тұрғындар дүкенге жинала бастады. Басында шамамен 12 адам болды, көбінесе әйелдер. Таңертеңгі тоғызға қарай 70-ке жуық адам жиналды. Көп ұзамай оларға ауылдың барлық тұрғындары қосылды. Көбі ұн сатылып жатыр деп ойлады. Біреу сөмкемен, біреу арбамен келді, – дейді тілші.
Келген сатушы жиналғандарға таң қалды, дүкенге кіріп, ұн жоқ екеніне көз жеткізуді ұсынды. Сатушының айтуынша, вице-премьер Сердар Бердімұхамедов келген кез — желтоқсанның ортасынан бастап ұн әкелінген жоқ. Ол кезде аймақтық билік президенттің ұлының келуіне мұқият дайындалып, ұн әкеліп қана қоймай, азық-түлік бағасын да төмендетіп қойған. Алайда аз ғана уақытқа.
Алдыңғы айларда ұн сатылымы жүйелі түрде кешіктірілді, ал аудандық дүкендерге әкелінетінінің сапасы өте төмен, сұр түсті, шірік иісі бар, көбінен құрттар табылды.
Мемлекеттік дүкендерге субсидияланған бағамен келетін ұн Түрікменстанда шығарылады. Коммерциялық дүкендерде ұнның құны айтарлықтай жоғары. Бұл негізінен Қазақстаннан немесе Ресейден әкелінетін ұн.
Ашхабадта нан кезегіне таңғы 3-тен тұра бастайды, сатылым басталғанға дейін екі сағат бұрын
Қалада қараңғыда, жабық дүкендердің алдында тұрған адамдарды көруге болады. Нанның сапасы күрт нашарлады. Елордалық дүкендерде сатып алынған нан бірнеше сағат бойы пайдалануға жарамды. Содан кейін ол қатып, қарая бастайды.
Соңғы жылдары Түрікменстан халқының субсидияланған бағамен өнімдерге қажеттілігі артты. Пандемия кезіндегі экономикалық дағдарыстың шиеленісуі халықтың басым бөлігінің өмір сүру деңгейінің күрт төмендеуіне және кедейліктің өсуіне әкелді.