Түрікмен хроникасы — ел аш, бірақ сайлауға дайындалып жатыр — БАҚ шолуы

Тәуелсіздік жылдарында халық ауыр экономикалық дағдарысқа тап болды. Азық-түлік үлесінің көлемі мен ассортименті азаяды. Оларды сатып алуға жаңа шектеулер қойылды.

Бұл туралы шетелдік БАҚ жазып жатыр.

Жүздеген адам азық үлесін сатып ала алмай жатыр

Жақында мемлекеттік дүкендерде баға өсті, деп хабарлайды Азатлык. 1 кг қант бағасы 7-ден 9 манатқа дейін, 1 литр өсімдік майы 13-тен 19 манатқа дейін, 1 кг тауық еті 10-нан 16 манатқа дейін.

— Отбасымызда жеті адам тіркелген. Бұрын ай сайын біз екі бөтелке “Ахал майы” мен күнбағыс майын, 2 кг қант пен 4 кг тауық етін сатып ала алатын едік. Енді отбасымыз майдың әр түрінен бір бөтелке және тек 1 кг қант ала алады”, — деді Мара тұрғыны.

Сонымен қатар, субсидияланған өнімдер қолма-қол ақшасыз ғана сатыла бастады. Бұл туралы алдын-ала ескертілген жоқ.

— Жұмыссыз азаматтардың банктік карталары жоқ, сондықтан жүздеген адам азық-түлік үлесін ала алмайды, – деп өзін Ораз деп таныстырған Мараның тағы бір тұрғынының сөзінен портал үзінді келтірді.

Оның айтуынша, енді

сатып алушының банк картасындағы тегі отбасы құрамы туралы анықтамада көрсетілген тегімен сәйкес келуі тиіс,

оны әр үш айда жаңартып отыру керек.

— Бұрын ақша болмаған кезде адамдар бір-бірімен келісіп, таныстарының немесе көршілерінің картасына азық-түлік сатып алып, содан кейін қолма-қол ақшамен төлей алатын. Енді сатып алушының картасындағы тегі отбасы құрамы туралы анықтамада көрсетілген тегімен сәйкес келуі керек. Әйтпесе, азық-түлік сатып алу мүмкін емес, дейді Ораз.

Ол банк картасы жоқ азаматтар депозиттік карталарды ашу үшін банктерге жаппай жүгінетінін айтты.

Бірақ онда олар карталар бір айдан кейін ғана дайын болады деп жауап береді

Бірқатар этраптарда (аудандарда) мемлекеттік дүкендерге айлық азық-түлік үлесі әлі түскен жоқ. Азық-түліктің жетіспеушілігі мен ақшаның жетіспеушілігіне байланысты адамдар әртүрлі өнімдерден ұнды ұнтақтай бастады, мерзімі өткен макарон өнімдерін, төмен сапалы күріш пен жүгеріні қолданды.

Үгіт жүргізушілердің есебінен үгіт жүргізу

Түрікменстанда Халк Маслахаты (Халық Кеңесі) парламентінің жоғарғы палатасына  алғашқы сайлауға дайындық жүріп жатыр. Олар 28 наурызда өтеді. Сайлау науқаны аясында қала көшелерінде үгіт-насихат плакаттары пайда болды.

Осыған байланысты мемлекеттік мекемелер мен кәсіпорындардың қызметкерлерінен осы плакаттарға ақша жинау басталды

Мысалы, Түрікменабад пен Фарап көшелерінде үгіт-насихат плакаттары ілулі тұр. Бұл ретте депутаттыққа кандидаттар ұсыну Шығыс облыстың барлық аудандарында жүргізіледі.

Бұған дейін Лебап билігі жергілікті сайлау органдарына арнайы нұсқаулар берген. Атап айтқанда, олар дауыс беру барысы туралы алдын-ала хабарламауды және сайлау науқаны кезінде суретке түсушілерді анықтауды талап етті.

Журналистер Лебап велаятындағы бірнеше тұрғындармен сөйлесті. Көбісі мемлекеттік БАҚ-тағы хабарламаларды бақыламайды деп жауап берді.

Ең нашар

Freedom House құқық қорғау ұйымы жыл сайынғы жаңа есеп жариялады.

Түркіменстан, алдыңғы жылдардағыдай, саяси құқықтар мен азаматтық бостандықтар тұрғысынан “ең нашар” санатына ие болды.

2020 жылы ол Оңтүстік Судан мен Эритреямен бірге 2 ұпай алды. Солтүстік Корея 3 ұпай алды

Демократиялық көрсеткіштер бойынша Түрікменстан 0 балл алды, бұл елге “авторитарлық режимі мықты” деген сипат береді.

Есепте айтылғандай, Түрікменстан елде коронавирус барын мойындамағаны айтылды. Билік COVID-19-дан ауырғандар мен одан қайтыс болғандарды елеп жатқан жоқ. Бұл ретте жыл ішінде қатаң шаралар мен түрлі шектеулер, соның ішінде халықтың жүріп-тұруына қатысты шектеулер енгізілді.

Түрікменстан үкіметі оларды тікелей коронавирустық пандемиямен байланыстырмайды,

бірақ олар “жұқпалы аурулардың алдын-алу шаралары аясында” өткізіледі деп мәлімдейді.

Жалпы, Қытай, Беларусь және Венесуэла сияқты авторитарлық мемлекеттерде ғана емес, АҚШ пен Үндістан сияқты мемлекеттерде де бостандық деңгейі төмендеді.

Еркін елдерде әлем халқының бестен бір бөлігі тұрады. Карантиндік шаралар кейбір жағдайларда шамадан тыс енгізіліп, қатаң жүргізілген.