Нұр-Сұлтан
Қазір
2
Ертең
1
USD
450
-0.49
EUR
487
-1.57
RUB
4.86
0.00

Теңгенің рубльге қатысты әлсіреуі: “көршінің” әсері қымбат мұнайға қарағанда күштірек

Теңге рубльге қатысты әлсіреуде. Рубль-теңге жұбының тепе-теңдігі рубль үшін алты теңге деңгейіне ауысуда. Ұлттық банк мұны Қазақстандағы импорттың өсуімен түсіндіреді, бұл Ресей рубліне сұранысты күшейтеді. KASE-де теңге-рубль жұбымен биржалық сауда-саттық көлемі де ұлғайған.

Егер 2021 жылдың бірінші тоқсанындағы сауда-саттықтың орташа айлық көлемі 1,9 миллиард рубльді құраса, үшінші тоқсанда бұл көрсеткіш 5,2 миллиард рубльге дейін өсті. Сонымен қатар, жыл басынан бері айырбастау пункттерінде рубльдің нетто-сатылымы 26,6%-ға өсті.

Коронадағдарыстан кейін

Exante сарапшысы Андрей Чеботарев теңгенің рубльге қатысты әлсіреуі 2019 жылы болғанын еске алады. Айырмашылық 6,25-ке жеткен. Сондықтан қазір осы екі валюта арасындағы тепе-теңдік әлі де артуы мүмкін.

— Бүгінде тұтынудың өсуі байқалады, бұл біздің коронадағдарыстан шыққанымызға және тәбетіміздің артуына байланысты

Өткен жылы адамдар алда не боларын білмей, көп нәрседен бас тартты. Бұл тұтынушылық несиелеуде де байқалды. Ол

  • 2019 жылы — 27%-ға
  • 2020 жылы — бар-жоғы 4,5%-ға
  • 2021 жылы —  қазірдің өзінде 23%-ға өсті.

Өкінішке орай, Қазақстан импортқа тәуелді ел. Алдағы бір-екі-үш жылда ештеңе өзгермейді. Өйткені импортқа тәуелділікті төмендету үшін өз өндірісімізді жолға қою керек. Бұл қиын: 140 миллиондық Ресей нарығымен салыстырғанда бізде ол өте кішкентай. Ресей үшін кез-келген тұтынушылық өнімді өндіру біздің 19 миллионға қарағанда әлдеқайда арзанға түседі. Сондықтан, шын мәнінде, бұл мәселе бәрібір сақталады.

Андрей Чеботарев

Біз Ресеймен бірыңғай кеден одағында екенімізді ескере отырып, әкімшілік әдістермен импортты азайту үшін барлық тосқауыл салықтарын пайдалана алмаймыз. Иә, мүмкін, теңге бағамы одан әрі, алтыдан төмен түсуі мүмкін, — дейді Чеботарев.

Рубльге тәуелділік

Оның пікірінше, теңгенің рубльге қатысты бағамына Ресей Федерациясының 2020 жылдың маусым айында мұнай өсе бастаған кезде әлсіз валюта деп аталатын саясатты таңдағаны да әсер етеді.

— Мұндай жағдай бұрын да болған. Қазір олар рубльді жете бағаламауды әдейі жалғастыруда, өйткені бұл бюджет үшін пайдалы. Бірақ импорт пен тұтынушыларға әсер етуде. Осы саясатты таңдай отырып, Ресей оған қол жеткізе алды, өйткені дағдарысқа 2 пайыздық инфляциямен кірді. Бірақ қазір оларда 7%-ға дейін жетті, ал жылдың соңына қарай 7,5%-ға дейін өсуі мүмкін. Яғни, олардың өздері өсірген жылан олардың өздерін құйрығымен ұрғаны белгілі болды.

Менің ойымша, Ресей әлсіз рубль саясатынан бас тартады, содан кейін рубльдің соңынан теңге долларға қатысты аздап күшейеді

Рубльдің әсері бүгінде қымбат мұнайдың әсерінен күштірек. Қазір, менің ойымша, теңге біздің негізгі сауда серіктесіміздің ұстанымына байланысты толық бағаланбай отыр. Бірақ сонымен бірге, біздің ішкі факторларымыз, өкінішке орай, ешқандай оптимизм тудырмайды, — дейді сарапшы.

Қымбат рубль сақталады

Экономист Әсет Наурызбаев та қымбат мұнай импорттың өсуіне байланысты теңгенің нығаюына ықпал етпейді деп есептейді. Бұл ретте ол бәсекелестікке қабілеттілік деңгейі бойынша Қазақстан алдағы уақытта да Ресейден ұтылатынына сенімді.

– Теңге рубльге қатысты девальвацияланады, өйткені Ресей экономикасы бәсекеге қабілетті

Ресей өз ұшақтарын шығаруда, мысалы, әрине, аса сәтті емес. Сондай-ақ машина жасау өнімдерінің үлкен көлемін өндіреді. Біз бұл жағынан мақтана алмаймыз. Жан басына шаққанда өте көп мұнай өндіріледі. Мүмкін, бізде бұл саланың тиімділігі еңбек массасын пайдалану тұрғысынан өте жоғары шығар.

Бірақ бұл фактордың кері әсері бар – бір адам жұмыс істейтін жерде он адам жұмыс істейді. Бұл еңбек өнімділігі мен бәсекеге қабілеттілік деңгейінің төмендігін көрсетеді.  Біздің экономикамыз әлсіздігін және дамымауын жалғастырған жағдайда рубльдің қымбаттауы жалғасады, – деп есептейді ол.

Әсет Наурызбаев, фото kapital.kz сайтынан

Оның пікірінше, пандемиядан шығу өте тез болды. Ресей одан Қазақстанға қарағанда тезірек шыға алды. Ол өндіріс пен импортты қалпына келтірді.

— Бізде экспорт өсіп жатқан жоқ, дегенмен біздің өнімдеріміз “көлеңкелі” түрде, атап айтқанда, Ресейге табиғи газ экспортталатыны анық. Бірақ біз көптеген азық-түлік өнімдерін әкелеміз және дүкендерде ресейлік өнімдердің саны қаншалықты артқанына көз жеткізе аламыз. Олардың бағасы мен сапасы біздің тауарлармен салыстырғанда, тіпті тасымалдауды ескерсек, әлдеқайда тиімдірек. Әрине, бұл рубльге деген сұраныстың артуына алып келеді, – дейді Наурызбаев.

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз