Таразда жануарларды өлтіру: “Мен Тоқаевқа дейін барамын”

Сонымен қатар, жануарларды қорғаудың қазақстандық нұсқасы халықаралық қоғамдастықтың да назарын аударды. Атап айтқанда, әлемге әйгілі француз актрисасы және зооқорғаушы Бриджит Бордо Қасым-Жомарт Тоқаевқа үш рет жүгінді.

Ол заңның өзінде “өлтіру” сөзі 20 рет қайталанатынын атап өтті. Мен заң жобасынан 24-бапты мүлдем алып тастауды сұрадым.

“Бапта “жануарларды аулау, уақытша ұстау және өлтіруді аулау қызметтері немесе тіпті жеке кәсіпкерлер жүзеге асыра алады” делінген.

Бұл зорлық-зомбылық пен озбырлықты қолдануға есік ашатын өте қайшылықты және қауіпті түсініксіз нормалар”, – деп жазды актриса.

Сонымен қатар, Заңның өзінде

үйсіз жануарларды аулау, зарарсыздандыру, егу, чиптеу және оларды сол аумаққа қайтаруға негізделген, жалпы оларды басқарудың этикалық әдісі туралы бір ауыз сөз жоқ

Қалай болғанда да, Қазақстан мүшесі болып табылатын Дүниежүзілік жануарлар денсаулығын қорғау ұйымы дәл осындай ұсыныстар береді.

Жұртшылыққа ештеңеге алаңдамауына болады

Бриджит Бордоның қауіп-қатерін Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Серікқали Брекешев сейілтуге асықты.

Атап айтқанда, ол 25-бапты нақтылады: қаңғыбас жануарларды өлтіруге болмайды. Дәлірек айтқанда, белгілі бір жағдайларда ғана атуға болады — мысалы, халықтың өмірі мен денсаулығына қауіп төнген жағдайда.

“Заң жобасында осы ереженің болуы аулау қызметтеріне жануарларды басқа негіздер бойынша өлтіруге тікелей тыйым салады.

Таразға заң жазылмаған

Заңға қол қойылғаннан бері бір жарым ай өтті, ал француз жұлдызының қорқынышы толығымен расталды. Мәселен, Тараз қаласының тұрғыны ФБ-дағы өз парақшасында заң бұзушылық туралы бірқатар жазбалар жариялаған.

Жазбалардың бірінде әйел иттің мәйітін аулау қызметі көлігінен шығарып жатқандығы туралы видео пайда болды. Оның айтуынша, жас ит көп қабатты үйдің ауласында тұрып келген, тыныш, балалармен ойнайтын және ешқашан агрессия танытқан емес.

(Жануарларды қорғау туралы Заңға сәйкес, БАҚ-та жарияланған жануарларға қатысты кез-келген фото және видео материалдар насихаттау ретінде қарастырылады).

Кейінірек әйел тағы бір видео жариялады, онда аулау қызметінің қызметкерлері итті балалардың көз алдында өлтіргені туралы факт көрсетілген. Мұндай әрекетті адамгершілікке жатқызу өте қиын.

Жазбалардың авторы иттің мәйітін алып кетіп, жануардың уланғанын дәлелдеу үшін тәуелсіз сараптама жүргізуге ниетті екенін айтты. Ол кінәлілерді жазалау үшін бәрін жасауға уәде берді.

“Қажет болса, мен Астанаға, Тоқаевқа дейін барамын”,

— деді ол.

Шенеуніктер үшін әріп маңызды — заң рухы емес

Тараздағы бұл оқиға зоотехниктердің қорқынышын растап отыр: олардың пікірінше, қабылданған заң қаңғыбас жануарларға қатысты жағдайды жақсартпайды. Керісінше, нашарлатуы мүмкін.

Егер сараптама иттің уланғанын көрсетсе, экология министрі өте ыңғайсыз жағдайға түседі. Өйткені, оның айтуынша, аулау қызметтеріне жануарларды өлтіруге тыйым салынған. Егер жұртшылық үлкен шу шығаратын болса, онда Тараз қызметкерлерін жазалауға тура келеді.

Ал бұл бүкіл елдегі осындай қызметтердің жұмысын тоқтатуына әкелуі мүмкін. Олар басқаша жұмыс істей алмайды, өйткені қаңғыбас жануарларды ұстайтын мамандар да, техникалық жабдықтар да, құралдар да жоқ.

Жақында Жамбыл облысының ветеринария басқармасы былай деп мәлімдеді

“қазір қаңғыбас иттер мен мысықтарды ізгілікті аулау жүргізілуде”

Оларды ұстау үшін уақытша тәлімбақ құрылды, өйткені

“ауланған жануарларды ұстау орнын салу және оны ұстауға арналған шығындар бюджеттік бағдарламада көзделмеген”

Бұл заңның басты мәселесі.

Әкімдік шенеуніктеріне шағым жоқ — олар заңның әрпін нақты ұстанады. Қалай болғанда да, олар чиптелмеген жануарлардың иелеріне айыппұл сала бастады. Тіпті уақытша баспана салған, алайда жоғарыда сипатталған факт бойынша орын жетіспеуде.

Бриджит Бордо жазғандай, жануарларға жауапкершілікпен қарау тек асырау емес, ең алдымен емдеуді, зарарсыздандыруды және чиптеуді де білдіреді.

Сондықтан бүкіл ел бойынша білікті мамандар жұмыс істейтін мамандандырылған мекемелер салу қажет. Сонымен қатар, операциядан кейінгі күтімді, жаңа иелер іздеуді және зарарсыздандырылған жануарларды бұрынғы аумаққа шығаруды өз мойнына алатын еріктілерді жұмысқа тартуға болады. Мұндай тәлімбақтар ветеринарларды дайындаудың практикалық негізі бола алады.

Заңның басқа нормаларымен қатар, мұндай мекемелерді құру сөзсіз қаңғыбас жануарлардың санын азайтуға әкеледі. Бірақ тәлімбақтар салу заңмен қарастырылмаған, яғни заңдардың рухын емес, әріптерді ұстануға дағдыланған жергілікті билік бұған мән бермейді.