Экономикалық тиімділік

Әлемдік экономика және саясат институтының (ӘЭСИ) сарапшысы Жұмабек Сарабеков бұл жағдайда Қазақстан Үкіметі мен Джо Байденнің командасы арасындағы байланыс желісі туралы сөз болып отыр деп есептейді.

– Санкцияларды қатаңдату қарқыны қаншалықты әлсірейтіні әзірге белгісіз. Ресейге қарсы енгізілген барлық санкциялар бүгінгі күнге дейін Қазақстанның мүдделеріне тікелей әсер еткен жоқ. Бірақ

Ресей бастан кешкен экономикалық күйзелістердің жанама әсерлері бізде бәрібір де байқалады. Мысалы, рубльдің девальвациясы кезінде теңгені де девальвациялауға тура келеді

Осы жағымсыз әсерлердің барлығы бізге бәрібір де әсер етеді, өйткені біз Ресеймен ірі сауда әріптестеріміз және ЕАЭО қатысушыларымыз, — дейді ол.

Ресейге қарсы шаралар

Сонымен бірге, саясаттанушы Болат Сұлтановтың айтуынша, американдық елшінің мәлімдемесі Ақ үйдің Ресейді посткеңестік кеңістік пен Қытайдан оқшаулау саясатымен байланысты.

— Бүгінде АҚШ үшін негізгі бәсекелестер Қытай, Ресей және Иран

Ал Қазақстан Ресей мен Қытай арасында орналасқандықтан, Ақ үй осы елдермен жақындықты барынша әлсірету үшін барлық күш-жігерін жұмсайтыны анық.

Болат Сұлтанов, фото  kursiv.kz сайтынан

Атап айтқанда, Жібек жолының экономикалық белдеуі және ЕАЭО аясында. Вашингтонның Мәскеуге қысымы күшейе түседі, өйткені американдық әкімшілік Ресейді бүкіл әлемнен оқшаулауға мақсат қояды. Еуропалық Одақтың көмегімен Штаттар Ресей мен Еуропа арасында биік қорған тұрғыза алды. Енді Ақ үйдің басты міндеті – оны посткеңестік кеңістіктегі басқа мемлекеттерден оқшаулау.

Ресей Федерациясына қарсы негізгі қысым тек санкциялар түрінде ғана болмайды. Посткеңестік кеңістіктегі мемлекеттерге де қысым күшейе түседі. Мақсат – оларды Ресеймен ынтымақтастықтан алшақтату.

Қазақстан РФ одақтасы болып табылады, біз Еуразиялық экономикалық одақты бірлесіп құрып жатырмыз. Қазір Қазақстанның саяси зиялы қауымы ЕАЭО шеңберінде Ресеймен ынтымақтастыққа қатысты өз ұстанымдарын қайта қарауға бағытталған формулалар ойлап табатын болады.

Кім маңыздырақ?

– Біздің елімізде еуразо-оптимистер және еуразо-скептиктер бар болғандықтан, күш-жігер соңғыларының санын ұлғайтуға бағытталады.

Біздің саяси зиялы қауымымызға жүк түседі, өйткені олардың бір бөлігі өз капиталын батыс банктерінде ұстайды, ал балалары батыстағы университеттерде оқиды

Шахматта ол аттың жүрісі деп аталады, – дейді саясаттанушы.

Бірақ, Сұлтановтың пікірінше, кез-келген мемлекет үшін аумақтық көршілермен қарым-қатынас өте маңызды.

— Президент Тоқаев бекіткен Қазақстанның сыртқы саясатының негізінде үш басты қағидат – көпвекторлылық, прагматизм және ұлттық мүдделерді қорғау жатыр

Бірақ көп векторлылық – бірдей қашықтық емес. Керісінше, бұл әртүрлі қашықтық. Яғни, көпвекторлы саясат шеңберінде біз үшін Ресеймен, Қытаймен және Орталық Азия елдерімен қарым-қатынасты қолдау аса маңызды. Ал Еуропалық Одақ пен батыс елдері бізден екінші айналымдай қашықтықта тұруы керек, – деді ол.

Геосаяси ойынның буыны

Сұлтанов АҚШ Жібек жолы экономикалық белдеуі мен ЕАЭО-ның түйісуіне кедергі келтіруге тырысады деп күтеді.

– Ол үшін Америка барлық назарын Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық ауданына шоғырландырады, Қытайдың қысымына ұшыраған ұйғыр халқын қорғау мәселесін көтереді.

Қазақстандағы жағдайды тұрақсыздандыру бойынша да шаралар қабылдана ма деп қорқамын. Өйткені біздің еліміз Ресей мен Қытай арасындағы байланыстырушы буын

Сондықтан Қазақстан Қытай мен Ресей арасындағы көпір болып қала беруі тиіс. Біз үшін осы екі ел арасындағы жақсы қарым-қатынасты сақтау өте маңызды. Вашингтонның ешқандай арандатушылығына немесе түрткісіне берілмеуіміз керек, — дейді Сұлтанов.

Тұжырымды өзгертпеу керек

Саясаттанушының пікірінше, АҚШ қолданған тұрақсыздыққа түркі болу мысалдары жеткілікті. Бұл “қызғылт сары” төңкерістер немесе ұлттық және діни алауыздықты өршіту. Ол үшін Батыста арнайы мамандар даярланады және олар қазірдің өзінде Қазақстанда жұмыс істеп жатыр.

– Әлемдік нарыққа жетекші мұнай экспорттаушы болған Сирия мен Иракта соңғы уақытта не болып жатқанын қараңыз

Сондықтан, қазіргі уақытта біз үшін Мемлекет басшысы бекіткен сыртқы саясат тұжырымдамасына адалдықты сақтау өте маңызды, — деп қорытындылады саясаттанушы.