Министрлер азаматтардың неге наразы болып жүргенін түсінбейді

Баға көтерілді ме? Жоқ, естімедім

Мәжілісмендер наразылықтарын депутаттық сауалда білдірді.

— Қаңтар оқиғаларында анықталған және айқын көрінген қиындықтардың жинақталғанына бір жыл ғана болған жоқ.

Декларацияланған статистикалық деректер мен жағдайдың нақты көрінісі арасындағы алшақтық қауіпті деңгейге жетті

Халықтың көпшілігінің нақтыл нашар жағдайы қайғылы жағдайдың орын алуына себепкер болды”, – дейді қол қоюшылар.

Пандемия әлемдік және қазақстандық экономикаға соққы берді. Бірақ 2021 жылы статистикалық деректер оң динамиканы көрсетті және бұл көрсеткіштердің ақиқатына сенетіндер аз. Мысалы, Ұлттық Банктің мәліметтері бойынша, 2021 жылы инфляция 8%-дан аспаған, ал азық-түлік өнімдері тек 20%-ға қымбаттапты. Тұтынушылар бұл тұжырыммен келіспейді.

– Тек статисттер ғана тамыз-қыркүйек айларында, сол картоптың үш есе қымбаттағаны туралы естімеген сияқты.

кейбір құрылыс материалдары 2,5 есе қымбаттады және олардың бағасы осы күнге дейін сол қымбаттаған деңгейде қалды

Сонымен бірге, сауда министрлігі бағаның жалпы өсуі 12%-дан аспағанын айтты. Бұл көрсеткіштердің бірде-бірін Ұлттық статистика бюросы теріске шығармай, керісінше норма ретінде қабылдағанын атап өткен жөн, – деп атап өтті мәжілісмендер.

Мәселе мынада, Үкімет өз жұмысында дәл осы деректерге назар аударады – яғни нақты емес және жалған деректерге. Сондықтан шаралар тиімсіз болуда немесе мүлдем шара қолданылмайды. Депутаттардың айтуынша, “әдемі цифрларды көрсетіп, үкіметтің өзі де оларға сеніп қалған және қате мәліметтерге сүйене отырып шешім қабылдаған”.

Нақты көрсеткіштер “бұрмалануда”

Тағы бір мысал – Ұлттық статистика бюросының мәліметтері бойынша, елдегі орташа жалақы 257 мың теңгені құрайды (бюроның соңғы деректері — 275 мың — ескерту), ал халықтың орташа жан басына шаққандағы атаулы табысы – 131 мың теңгеге жуық. Бұл ретте Қасым-Жомарт Тоқаев та кәсіпкерлермен кездесуде атап өткендей,

халықтың жартысының ай сайынғы табысы 50 мың теңгеден аспайды,

мұндай ақшамен өмір сүру мүмкін емес.

Қол қоюшылардың айтуынша да, барлық әлеуметтік көрсеткіштер бойынша жағдай осындай. Мысалы, бюроның деректері бойынша елде 2021 жылы 451 мыңға жуық жұмыссыз болған, бұл 4,9%-ды құрайды. 78 мыңға жуығы — жұмыссыз жастар. Депутаттар бұл цифрға сенбейді.

— 2021 жылдың қараша айында біз елдегі жұмыссыздар саны едәуір көп екенін атап өттік, ал

жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейі жаңа көрсеткіштерді енгізгеннен кейін байқалмай қалды

Сонымен қатар, сол жылдың басында біз Оңтүстік Кореяда заңсыз жұмыс істеп жүрген 12 мың қазақстандық туралы айттық. Бірақ біздің барлық ұсыныстарымыз бен ескертулеріміз Үкімет тарапынан ескерілмеді. Нақты өзгерістердің орнына біз “ескереміз, көріп отырмыз, жасаймыз” деген бос сөздерге толы жауап алдық”, — делінген сұрауда.

Қол қоюшылардың пікірінше, жұмыссыздардың нақты саны “өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтар” (олар өнімді және нәтижесіз жұмыспен қамтылған деп бөлінеді), “экономикалық белсенділіктің төмендігі” және т.б. терминдерінің артында жасырылуда. Іс жүзінде мұның бәрі жұмыссыз. Ресми цифрлар көрсеткеннен де көп.

Ақша көп, сапасы төмен

Депутаттар Республикалық маңызы бар қалалардағы тұрғындар санына да күмән туғызды. Таяудағы ұлттық санақ қорытындысы бойынша Алматыда 2,1 млн-нан астам адам, Шымкентте – 1,1 млн. бар.

– Шындығында Алматыда кемінде 2,5 млн, ал Шымкентте — 1,5 млн адам тұрады.

Бұл адамдар шындығында бар, бірақ ұлттық статистика деректеріне енбей қалған жоқ па?! Жалпы статистика мәселесінде нақты сандармен қатар болжау мен талдау жоқ екенін анық көріп отырмыз. Бұл цифрлық теңгерімсіздік әкімдіктердің жұмысына айтарлықтай кедергі келтіреді.

Бұл әлеуметтік-экономикалық сипаттағы шешімдер қабылдау кезінде орынсыз және тіпті жүйелі қателіктерге әкеледі

Бұл өз кезегінде әлеуметтік шиеленіске әкеледі”, — делінген хабарламада.

Депутаттар ұлттық санаққа 2018 жылдан бастап 2021 жылға дейін шамамен 9 млрд теңге жұмсалғанын атап өтті. Көпшілігі халық санағына бөлінген ақшаға ғана емес, санақтық жүргізілу сапасына да наразылық білдірді.

Депутаттар басқа статистикаға көшу, терминологияны айқындау және нақты жағдайды жасырудан бас тартатын уақыт келгенін айтуда.

— Сондай-ақ қысқа мерзімде БАҚ-ты шақыра отырып, ұлттық халық санағын өткізуге жұмсалған қаражат туралы есеп беруді сұраймыз. Статистикалық деректерді ретке келтіретін уақыт келді, — деп түйіндеді қол қоюшылар.