Нарық субъектілері Бірыңғай есепке алу жүйесі туралы норманы Мәжіліске қайтаруды сұрады

Бүгін Қазақстан баспасөз клубында Қазақстанның жетекші төлем ұйымдарыныңөкілдері ҚР Парламенті Сенатына елімізде жеке делдал монополист құру нормасы, төлем қызметтерінің нарығын Мәжіліске қайта қарауға қайтару туралы өтініш бойынша үндеу жолдады.

Айта кетейік, бұған дейін Мәжілісте екінші оқылым қарсаңында заң жобасына Бірыңғай есепке алу жүйесін құру туралы норма енгізілді. Бұл шын мәнінде атышулы тарифтік есеп орталығының атауы өзгертілген нұсқасы. Жаңа құрылымға төлем ұйымдары мен банктердің, соның ішінде төлемдерді жүзеге асыру, бірыңғай электрондық әмиянды жүргізу және клиенттермен есеп айырысу функциялары беріледі. Бұл ретте реттелетін нарықтың көлемі жылына 1,2 трлн теңге.

Жиынға қатысушы сарапшылардың пікірінше, БЕЖ құру төлем ұйымдары мен екінші деңгейлі банктердің құқықтарын бұзады. Себебі бұл –транзакциялық бизнес саласында нарықтың үлесін айтарлықтай қайта бөлетін жасанды монополисттің пайда болуына әкеп соғады. Электронды ақшаны алу, шығару және электрондық әмияндарға қызмет көрсету процесстеріне де әсер  етеді.

«Біз уәделерді ең екіжүзді түрде орындаушыларға алдандық! Олар орталық бақылау жүйесін заңнан алып тастап, біртұтас мемлекеттік бақылау жүйесін заң жобасына енгізді, бұл негізінен бір нәрсе. Біздің көз алдымызда монополист, жеке оператор құрылып жатыр.Ал ол президент Тоқаевтың қоғамға берген уәделеріне қайшы жасалуда. Бұл Мемлекет басшысының мемлекетті қайта құру жөніндегі бүкіл саясатының беделін түсіреді», – PayDala төлем ұйымының коммерциялық директоры Илья Ефименко.

Алматылық төлем терминалдарын шығаратын зауыттың директоры Александр Сиротенконың пайымдауынша Бірыңғай есепке алу жүйесін құру тапсырыстардың күрт азаюына әкеледі және Қазақстандағы төлем терминалдарының өндірісіне кері әсерін тигізеді.

Жиында кәсіпкер Бейбіт Асанбаев ЕҚБ құрылуы төлем ұйымдарының, әсіресе Қазақстанның шалғай аймақтарындағы қарапайым тұтынушыларға қалай әсер ететінін айтты.

«Бірыңғай есепке алу жүйесі біздің бизнесімізді өлтіріп, ауыл тұрғындарының өмірін қиындатады. Терминалдар санын қысқарту әлеуметтік төлемдерді жүзеге асыруды қиындатады және шағын және орта бизнестен түсетін кірісті алып тастайды», – деді ол.

Нарық қатысушылары Бірыңғай нормативтік құқықтық актілерді жасаудың жасанды сипатына тоқталып, қажетті реттеу функцияларын мемлекеттік органдар қазірдің өзінде жүзеге асырып жатқанын алға тартты.  Ал ҚазақстанныңҰлттық Банкі жаңа норма туралы хабардар болмағанын және өзінің баламасы бар екенін айтты. Сонымен қатар, саланың өзі бұрын ведомствоаралық отырыстарда мақұлданған орталықтандырылмаған шешімді жақтады.

Бірыңғай есепке алу жүйесі туралы норманың Ұлттық Банктің реттеушілік әсерін міндетті талдаусыз және сараптама жасамай қабылдай салуы – айтарлықтай елеулі алаңдаушылық туғызады. Осыған байланысты төлем ұйымдары сенаторлардан заңда көзделген барлық рәсімдерді жүргізу және делдалдық монополист құруды талап етпейтін нормативтік құқықтық актілерді зерделеу үшін заң жобасын Мәжіліске қайтаруды сұрайды.