Мұнай қымбаттауда: доллардың әлсіздігі мен ауа-райы әсерінен баға көтерілуде

Тамыздың екінші жартысы мұнай нарығында бағаның көпжылдық максимумға оралуымен ерекшеленді. 23 қыркүйекте Brent 77 доллар белгісінен өтті. Жаздың басында мұнай осы белгіге дейін жеткенмен, бекімеген еді.

24 қыркүйекте өсу жалғасты. Қазіргі уақытта Brent құны 2020 жылдың қазан айынан бастап алғаш рет 78,2 долларға жетті. 27 қыркүйек күні таңертең баға 78 доллар белгісінде қалды.

Америкадан қолдау

Қазіргі өсуге бірнеше фактор ықпал етті. Олардың бірі – АҚШ-тағы мұнай қоры туралы мәліметтердің жариялануы. Энергетика министрлігінің деректеріне сәйкес, коммерциялық қорлар 3,5 млн баррельге азайды. Қордың қысқаруы сарапшылар күткендей үлкен көлемде болмады (3,8 миллион баррель). Бірақ төмендеу бесінші ай қатарынан орын алып жатыр, осы уақыт ішінде олар 80 млн баррельге (413,9 миллионға дейін) азайды, кем дегенде 2018 жылдың қазан айынан бастап.

Сарапшылардың пікірінше, Мексика шығанағындағы дауылдардың салдарынан да аймақтағы мұнай өндірісі айтарлықтай төмендеді.

Нарықтар болашақта бұл мұнай мен мұнай өнімдерінің тапшылығына әкелуі мүмкін деп күтуде. Қазір АҚШ-қа жеткізу көлемі соңғы үш жыл бойынша ең төменгі деңгейде, ал Еуропадағы қорлар жыл бойына орташа деңгейден төмен.

Тағы бір маңызды қолдау факторы АҚШ-тан келді, ол – доллардың әлсіреуі. Reuters мәліметтері бойынша, DXY индексі (доллардың алты жетекші валютаға қатысты бағамы) 0,5% – ға 92,98 пункт белгісіне дейін төмендеді. Бұл өз кезегінде АҚШ-тың еңбек нарығы мен PMI индексі бойынша әлсіз деректерге байланысты.

Ауа-райы мұнайға көмек болады

Сарапшылар атап өткендей, нарықта ауа-райы маңызды рөл атқарады. Бұл тек шикізат өндіруге ғана емес, оны тұтынуға да қатысты. Солтүстік жарты шарда қыста рекордтық төмен газ қоры және бұрын-соңды болмаған бағалар болады, олар Азияда мың текше метр үшін 1000 доллардан асып кетеді, ал Еуропа елдері бұл белгі жете қоймайды.

Қымбат газ басқа қолжетімді энергия көздеріне, соның ішінде көмірге сұранысты арттырды. Оның Еуропадағы құны 13 жылдағы ең жоғарғы деңгейге жетті: 2022 жылға арналған келісімшарттар тоннасына 137 доллардан жасалды, екі ай бұрын ғана олар 70-тен төмен еді.

Энергетикалық дағдарыс қаупі төніп тұрған кезде ЕО елдері осы қыста мазут жағуға мәжбүр болуы мүмкін: бұл мұнайға деген сұранысты күніне 2 миллион баррельге арттырады, әсіресе қыс климаттық нормадан суық болса. Сондай-ақ, өнеркәсіптік кәсіпорындар мен кейбір МӨЗ “мұнаймен жылытуды” бастауы мүмкін, бұл баррельге деген қажеттілікті одан әрі арттырады және бағаны одан да жоғарылатуы мүмкін.

Қаншалықты болары белгісіз. Vitol Group мұнай барреліне 80 доллардан жоғары болады деп күтуде, өйткені газ бағасының өсуі электр энергиясын өндіруде шикі мұнайға деген сұранысты арттырады. Goldman Sachs Group күн қатты салқындаған жағдайда мұнай бағасы тіпті 90 доллардан асуы мүмкін дейді. Жеке болжамдар Brent жыл соңында тіпті 100 долларға бағалануы мүмкін дейді.

Сол арада

Мұнай бағасының өсуі өндіріс мәселесін тағы да ушықтырды. Нигерия ОПЕК+ келісімі бойынша серіктестерден квоталарды анықтау үшін пайдаланылатын өндірудің негізгі деңгейін көтеруді сұрайды. Елдің мұнай министрі Тимипре Силваның айтуынша, өндіріс деңгейі 1,7-ден 2,2 миллион б/с-қа дейін көтерілуі керек.

Мәселе біз ойлағаннан күрделірек. ОПЕК + келісіміндегі өндірістің базалық деңгейі – бұл квоталар есептелетін кесу. Ресей мен Сауд Арабиясын қоспағанда, барлық елдер үшін 2020 жылдың сәуірінде қол қойылған келісімде 2018 жылдың қазан айындағы жағдай бойынша негізгі өндіру деңгейі қабылданған.

Анықтамалық деңгейлерді қайта қарау мәселесі ОПЕК + – те, елдер осы жылдың көктемінен бастап мұнай өндіруді қалпына келтіре бастағанда пайда болды. Мәселені алғаш болып БАӘ көтерді, олар бұл көрсеткішті 3,2-ден 3,8 миллион б/с-қа дейін көтеруді талап етті. Ресей, Сауд Арабиясы, Ирак және Кувейт сияқты бірнеше елдер үшін өндірістің негізгі деңгейі бірден өзгерді.

Мәтінді дайындау кезінде РБК, “Коммерсант” және finanz.ru материалдары қолданылды.