Мұнай бағасы жылдық максимумге жетті

Сейсенбі, 2 ақпанда, сауда барысында Brent маркалы мұнайдың бағасы барреліне 58,3 долларға дейін көтеріліп, бір күнде шамамен 4%-ға өсті. Шикізаттың қазіргі бағасы 2020 жылдың ақпан айынан бастапқы ең жоғарғы баға. Сонымен қатар, бүкіл қаңтар айы бойы Brent құны 54-56 доллар аралығында өзгеріп отырды. Мұнайдың басқа сорттарында да бағаның өсуі байқалады. Мысалы, американдық WTI бөшкелері 55 долларға көтерілді (ол да жылдық максимумды жаңартты), ресейлік Urals – 58,5-тен асты.

Ұсыныс төмендеді…

Бағаның өсу себептерінің бірі – нақты жеткізілім көлемінің азаюы. ОПЕК + аясында қаңтар айында қол жеткізілген уағдаластыққа сәйкес Қазақстан мен Ресей өнім өндіру көлемін тәулігіне 150 мың баррельге арттыруға мүмкіндік алды. Алайда, бұл өсімді Сауд Арабиясы өз еркімен артығымен орнын толтыруда: патшалық мұнай өндіруді тәулігіне 1 миллион баррельге қысқартты. Күтілетін тәуліктік мұнай өндіру көлемі 8,1 млн баррельді құрайды, бірақ жұмыс режимінде ол 10 млн баррельден асып кетуі мүмкін.

Сонымен қатар, картельге кіретін басқа да елдер мұнай өндіру көлемін азайтады. ОПЕК+ шартына қатысушылардың мұнай өндіруді төмендету жиынтығы тәулігіне 425 мың баррельді құрайды деп күтілуде (Қазақстан мен Ресейдегі өндіру көлемінің өсуі мен Арабиялықтардың шешімін есепке алмағанда).

Бұл ретте, Goldman Sachs және Reuters бағалауы бойынша, ОПЕК-тің тәуліктік өндіру көлемінің өсімі қаңтарда тәулігіне жоспарланған 300 мың баррельден екі есе аз болды. Мұндай мәліметтер танкерлік жөнелту статистикасынан туындайды – Нигерия мен Ливиядан жөнелтулер төмендеген.

2020 жылдың соңында мұнайдың шынайы нарығы тапшылыққа тірелді — сұраныс күніне өндірілетін мөлшерден 2,3 миллион баррельге асып түсті. 2021 басында тапшылық тәулігіне 900 мың баррельге дейін қысқарды, бірақ өндіріс әлі де тұтыну мөлшеріне жетпейді.

Мұнайдың қымбаттауының тағы бір факторы – Ресейден Еуропаға жөнелтілетін экспорттың 20%-ға қысқаруы. Бұл ел ішінде бензин тапшылығының туындауына байланысты орын алды. Хабаровск МӨЗ-да туындаған қиындықтарға орай жанармай жетіспеушілігі күрт өсті. Оны стратегиялық қорлар есебінен, сондай-ақ өнімді Сібір мен Оралда орналасқан басқа мұнай өңдеу зауыттарынан алу арқылы толтыруға тура келді.

…ал сұраныс өсуде

Сонымен қатар, мұнайға сұраныс біртіндеп артып келеді. Еуропалық Одақта төртінші тоқсанда ЖІӨ 0,7%-ға төмендеді, бұл бұл 1%-ға төмендейді деген консенсус-болжамнан әлдеқайда жақсы болды. Бұл ретте әлем елдерінде болып жатқан коронавирустың екінші толқынына қарамастан

сұраныстың біртіндеп өсуі байқалады.

Қытайда COVID-19-дың бірнеше рет өршуіне байланысты билік Жаңа жылға орай демалыста саяхаттауға шектеу қойды. Қазіргі уақытта жолаушылар тасымалының көлемі 2019 жылғы деңгеймен салыстырғанда 40%-ға төмен болғаны белгілі болды. Екінші жағынан, 75%-ға дейін төмендейді деп күтілген болатын.

Бірақ соған қарамастан, сарапшылар дизель және басқа да өнеркәсіптік жанармай түрлері сұранысқа ие болады деп болжайды. Еңбек мигранттары ірі қалаларда қалады, бұл мерекеден кейін зауыттар мен құрылыс алаңдарының жұмысын тез арада жандандыруға мүмкіндік береді. Түрлі болжамдар бойынша, Қытайда бірінші тоқсанда мұнай тұтыну көлемі өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда тәулігіне 2-3 млн баррельге артады.

Мұнайдың бағасы қанша тұрады

Жақын арада мұнай құнына бірнеше факторлар әсер етеді.

• Вакцина жасау қарқыны. Неғұрлым жоғары болса, пандемияға байланысты шектеулерді алып тастау мүмкіндігі соғұрлым көбірек болады. Ал бұл өнеркәсіпті қалпына келтіру және мұнай өңдеу өнімдеріне сұраныстың өсуіне әкеледі.
• ОПЕК+ шарты. Мәмілеге қатысушылар алдағы уақытта шикізат өндіру көлемін тағы да талқыламақ. Әзірге, алдын-ала берілген мәліметтер бойынша, ағымдағы квоталардың сақталатынына күмәндануға негіз жоқ. Қазіргі жағдайда қатаңдатудың қажеті жоқ(бағалар онсыз да өсіп келеді), ал босаңсыту қауіпті (жағдай тұрақсыз болып қалады).
• АҚШ саясаты. Джо Байден әкімшілігінің дағдарысқа қарсы жасалған пакеті 1,9 трлн долларды құрайды деп күтілуде. Бұл тауарлар мен қызметтерге сұранысты “жоюға”, сондай-ақ өнеркәсіпті қолдауға көмектесуі тиіс.

Сарапшылардың пікірінше,

жақын күндері Brent маркалы мұнай бағасы 60 долларға жетеді

Бұл деңгей кем дегенде алдағы айларда негізгі деңгейге айналуы мүмкін. Ең оптимистік болжамдар ағымдағы жылдың наурыз айында бір баррель 65 доллар болатынын айтады. Алайда, көптеген сарапшылар өзгеріп отырады деген пікірмен келіседі. Бұл дегеніміз, мұнай нарығы әлі де құбылатынын білдіреді.