Мұнай бағасы жеті жылдық максимумнан асты

Бағаның өсуінің басқа себептері де аталды:

• Қазақстандағы жағдай әлемдік нарыққа мұнай жеткізуді біршама кедергі келтіреді деп күтілді
• ұсыныс жеткіліксіз: желтоқсан айында ОПЕК өндірісті рұқсат етілген 253 мыңнан тәулігіне 70 мың баррельге арттырды.
• АҚШ-та өндіру бойынша болжамның төмендеуі – Энергетика министрлігі қысқа мерзімді болжамды тәулігіне 50 мың баррельге (11,8 млн-ға дейін) төмендетті.

Жаңа күн — жаңа шың

Мұның бәрі мұнайға қолдау болды. 12 қаңтарда оның құны 85 доллар белгісінен асып түсті. Басқа себептермен қатар, сарапшылар бағаның өсуіне әсер ететін жаңа факторларды тапты. Мысалы, коронавирус: нарық омикрон аса қауіпті болмауы мүмкін деп болжады. Бұл нарық қатысушыларының әлемдегі отынға сұраныстың төмендеу перспективаларына қатысты алаңдаушылығын төмендетті.

Сонымен қатар, АҚШ мұнай қоры туралы мәліметтерді жариялады. Олар 2018 жылдың қазан айынан бастап ең төменгі деңгейде. Энергетика министрлігінің мәліметінше, 7 қаңтарда аяқталған аптада елдегі коммерциялық қорлар 4,6 миллион баррельге — 413,3 миллионға дейін төмендеді, Reuters-ке сұхбат берген сарапшылар қорлардың 1,9 миллионға төмендеуін болжады.

Жеті жылдық рекордтар

18 қаңтарға қараған түні жаңа, әлдеқайда елеулі шың алынды. Brent маркалы мұнайдың наурыз фьючерстерінің бағасы барреліне 87 доллардан жоғары болды. Айырмашылық екі доллар болғанымен, бұл елеулі өзгерістер әкелді: мұнай екі ай бұрын 85 доллардан сатылған болса, 87 доллардан 2014 жылдың қазан айынан бері сатылған емес. Яғни, жеті жылдан астам уақыт.

Бұл жолы өсуге не әкелді? Геосаясат, ал нақты айтқанда, Таяу Шығыстағы шиеленіс. Абу-Дабиде Йемендік хуситтер тобы ADNOC мұнай компаниясының қоймаларына жақын жерде үш мұнай цистернасын жарып жіберді. Шабуыл нәтижесінде үшеуі қайтыс болды, тағы алты адам зардап шекті. Сонымен қатар, шабуыл өртке ұласты. Алайда, ADNOC жергілікті және халықаралық тұтынушыларға өнімді үздіксіз жеткізуді сақтау жоспарларын жүзеге асыратынын айтты.

Күн барысында мұнай қымбаттауды жалғастырды және нәтижесінде баррель үшін 88 доллар белгісін еңсерді. Сарапшылардың айтуынша, қысқа мерзімді перспективада бағалар 90 доллардан асады. Мұның себебі тек геосаясатта немесе коронавируста ғана емес: сұраныс ұсыныстан асып түседі, өйткені әлем екі жылдық оқшауланудан шығып, әдеттегі тұтыну деңгейімен таныс өмірге оралады.

Енді не болады?

Алайда, баррель үшін 90 долларлық баға қазір ең жоғары болып көрінбейді, дегенмен бірнеше апта бұрын Morgan Stanley III тоқсанға қатысты осындай деңгей туралы айтады. Goldman Sachs осы уақытқа дейін мұнай 100 долларға жетеді деп болжады. 2022 жылға арналған құнның орташа болжамы барреліне 81 доллардан 96 долларға дейін; 2023 жылға – 85-тен 105 долларға дейін өсті.

Сарапшылардың болжамына сәйкес, жазға қарай Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ) елдеріндегі мұнай қоры 2000 жылдан бергі ең төменгі деңгейге дейін төмендейді. Мұның себебі — ұсыныстың жетіспеушілігі. Goldman Sachs мәліметтері бойынша, мұнай нарығында ұсыныстың жетіспеушілігі 2021 жылдың қараша — 2022 жылдың қаңтарында тәулігіне 0,5 миллион баррельді құрады (b/c), бұл банк болжамынан да нашар көрсеткіш.