Нұр-Сұлтан
Қазір
2
Ертең
0
USD
449
-1.43
EUR
484
-3.48
RUB
4.86
0.00

Мерзімінен бұрын сайлауды күтудің қажеті жоқ – саясаттанушы

Данияр Әшімбаев. Фото Facebook-тегі жеке парақшасынан
“Реформаның негізгі мәні биліктің өкілдік тармағын дамыту, азаматтық қоғам институттарын (оның ішінде партияларды) нығайту және оларға әкімшілік әсерді азайту арқылы мемлекет пен ел халқы арасындағы тиімді диалогты ұйымдастыруға бағытталған”, — деп есептейді Әшімбаев.

Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жолдауынан саясаттанушы ерекше назар аудару керек 12 тармақты атап өтті.

1. Ағайынға бұрушылық қағидаттары арқылы саяси және экономикалық биліктің монополизмінен бас тарту

2. Президенттің жергілікті басқару органдарына қатысты шамадан тыс өкілеттіктерін қысқарту

3. Сенаттағы президенттік квотаны 15-тен 10 депутатқа дейін қысқарту (оның ішінде 5 ҚХА ұсынымы бойынша)

4. Мәжілістегі ҚХА квотасынан тоқтату. Төменгі палатаны партиялық тізімдер бойынша 70% және округтер бойынша 30% схема бойынша қалыптастыру

5. Есеп комитетін — Жоғары аудиторлық палата, ал Конституциялық Кеңесті Конституциялық сот ретінде қайта құру

6. Президент пен әкімдердің партиядан тыс мәртебесі

7. Бүкіл заң шығару процесін мәжіліске беру

8. Мәслихаттар төрағаларының лауазымын енгізу

9. Мемлекеттік және жергілікті басқаруды бөлу жолымен жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту

10. Абай (Семей), Ұлытау (Жезқазған), Алматы (Қапшағай — Қонаев) және Жетісу (Талдықорған) облыстарын құру

11. БАҚ-қа және сайлау процесіне сыртқы әсерді шектеу

12. Мемлекеттік басқаруды бюрократиясыздандыру және орталықсыздандыру

“Аумақтық басқару процесін ұйымдастыру тұрғысынан жаңа аймақтарды құру, дәлірек айтқанда, 1997 жылдың көктемінде таратылған Талдықорған, Жезқазған және Семей облыстарын қайта құру үлкен маңызға ие. Бұл аумақтық дамуға күшті серпін беріп, басқару органдарын халыққа жақындатады”, – деп жазды Данияр Әшімбаев.

Саясаттанушы мәслихаттың мәртебесін көтеруді де маңызды деп санайды. Атап айтқанда, оны әкімдіктің қарамағынан шығару және бұрынғы қалыптастыру моделіне қайтару (мүмкін аралас).

Әшімбаевтың пікірінше, облыстар мен мегаполистер әкімдерінің жанама сайлауына келетін болсақ, бұл “бір жағынан жүргізіліп жатқан саясаттың біртұтастығын қамтамасыз етуге, ал екінші жағынан ақылға қонымды саяси балама беруге” мүмкіндік береді.

“Мәжіліс депутаттарын таңдау тәртібі қызық. Егер 30%-ы округтер бойынша сайланатын болса, онда 20 өңірден 25 депутат сайланады. Бөлу өте қиын болады. Егер облыс пен мегаполиске бір депутаттан келсе, бұл әкім сайлауына өте ұқсас болады және әкімдерді тікелей сайлаудың бұдан былайғы талаптарының факторына айналады. Егер санына қарай бөлінсе, онда аймақтар айтарлықтай бөлініп қалады. Сондықтан партиялық және бір мандатты депутаттардың нақты пайыздық ара қатынасы әлі де пысықталатын болады деп ойлаймын”, – деп жазды Данияр Әшімбаев.

Ол Парламенттегі мерзімінен бұрын сайлау туралы қауесетті әлі негізсіз деп атады.

“Процесті көрейік. Конституцияға енгізілетін өзгерістерді әзірлеу және талқылау бір-екі айға созылады. Содан кейін конституциялық және “қарапайым” заңдарға көптеген түзетулер енгізу керек. Егер жазға қарай конституциялық түзетулер қабылданса, қалғандары сессияның соңына дейін үлгермеуі мүмкін.

Партиялар құрылады, бұл да тез жүзеге асатын процесс емес. Сонымен қатар, жаңа облыстар, басқару органдары құрылады, бюджет бөлінеді. Бұл көп уақытты алады. Экономикалық жағдай өте күрделі. Сондықтан, менің ойымша, биыл мерзімінен бұрын сайлау болады деп күтудің қажеті жоқ”.

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз