Нұр-Сұлтан
Қазір
-1
Ертең
-10
USD
450
+0.72
EUR
490
+1.14
RUB
4.89
+0.01

Мемлекеттік қазынаға түсетін түсімдер артады, ал Ұлттық қорға түсетіндер азаяды – үкімет бюджетті қайта қарады

408

2021-2023 жылдарға арналған республикалық бюджетке өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заң жобасына түсіндірме жазбада келтірілген есептеулер осындай қорытындыға әкеледі.

Биылға арналған макроэкономикалық көрсеткіштердің болжамы жақсы жағына нақтыланды. Коронавирусқа қарсы жүргізілетін вакцинация аясында әлемде және Қазақстанда іскерлік белсенділікті қалпына келтіру ескерілді, әлемдік экономиканың өсу болжамы және әлемдік тауар нарықтарындағы оң үрдістер қайта қаралды. Мәселен, қазір мұнайдың әлемдік бағасы бойынша болжам барреліне 35 доллардан 50 долларға дейін өсті.

Қазақстанның экономикалық өсудің оң траекториясына шығуы 2019 жылдың соңғы тоқсанында 2,7%-ға короновирусқа дейінгі деңгейге қол жеткізе отырып, мамыр айында күтіледі.

Жалпы, жыл қорытындысы бойынша ЖІӨ өсімінің нысаналы болжамы 2,8%-дан 3,1-ге дейін көтерілді. Номиналды ЖІӨ абсолюттік мәнде 1 трлн 207 млрд теңгеге ұлғаяды.  Ең алдымен өнеркәсіпте 2,8%-ға (бұрын болжанғандай 2,3%-дың орнына) және құрылыста (3,8%-ға қарсы 5,0%) өсу есебінен болып отыр. Импорттың айтарлықтай аз өсуі кезінде ($0,7 млрд-қа — $37,1 млрд-қа дейін) Қазақстаннан экспорт айтарлықтай ұлғаяды ($10,8 млрд-қа – $52,2 млрд-қа дейін).

Республикалық бюджеттің кірістері де трансферттерді есепке алмағанда айтарлықтай өседі. Енді олар бойынша бұрын бекітілген жоспарға қарағанда болжам 278,7 млрд-қа, яғни 7 трлн 204,3 млрд теңгеге дейін ұлғайтылды. Бюджет шығыстары бойынша әлдеқайда үлкен өсім (15 трлн 334,0 млрд теңгеге дейін) күтілуде – олар 1 трлн 277,7 млрд теңгеге ұлғаяды.

Ұлттық қордың активтері төмендей береді

Ұлттық қор қаражатының күтілетін серпіні осындай жағымды жағдайда өте қайғылы көрінеді. Ағымдағы жылы оған түсімдердің нақтыланған болжамы 235 млрд теңгеге (1 трлн 721 млрд теңгеге дейін) төмендеді. Себебі, кіріс баптарының бір бөлігінің өсуі басқа баптар бойынша табыстың төмендеуін жаппайды.

Мәселен, мұнайдың әлемдік бағасының өсуі арқасында 515,7 млрд-қа арту күтілуде, бұл 395,4 млрд теңге береді, мұнда қазақстандық валютаның америкалық валютаға 420-дан 425 теңгеге (17,4 млрд) дейін әлсіреуі күтілуде. Қашаған бойынша қосымша төлем (66,3 млрд) және мемлекеттің қаржы активтерін сатудан қосымша түсімдер (36,6 млрд теңге) бар.

Бірақ теріс факторлар есебінен Қордың кірістері бір мезгілде көп дәрежеде — 750,7 млрд теңгеге азаяды. Өткен жылдың фактісі бойынша есептеулерді нақтылауға байланысты (КТС, ПҚӨС, роялти бойынша тиімді мөлшерлеменің төмендеуі, жыл қорытындысы бойынша өнімді бөлу бойынша ҚР үлесі пропорциясының өзгеруі және басқалар) төмендеу 510,6 млрд теңгені, шегерімге жататын ЭСА бойынша түсімдердің ұлғаюы 181,6 млрд теңгені құрайды. Сондай-ақ үстеме пайдаға салынатын салық бойынша түсімдер (өткен жылдың қорытындысы бойынша төленеді) – 50,4 млрд теңге және ішкі нарыққа өндіруді ұлғайту нәтижесінде мұнай экспортынан түсетін түсімдер (16,1 млн тоннадан 17 млн тоннаға дейін мұнай) 8,1 млрд теңгеге төмендейді.

Үкіметтік есептеулердің негізінде мұнайдың әлемдік бағасы барреліне $50 болды, ағымдағы жылы оны Қазақстанда өндіру көлемі 86 млн тонна және қазақстандық валютаның америкалыққа шаққандағы бағамы 425 теңге болған кезде, әрине,

осы түйінді параметрлер мәндерінің өсуі кезінде Ұлттық қордың кірістері ағымдағы нақтыланған болжаммен салыстырғанда едәуір дәрежеде ұлғаяды

Brent маркасының орташа айлық мұнай бағасы ақпан айында $60 белгісінен асты, ал ұлттық валютаның айырбас бағамы үшін бір доллар үшін 430 теңге үйреншікті межеге айналды.

Шамасы, осы себепті қордан берілетін трансферттерді едәуір ұлғайту жоспарланған 850 млрд (5 трлн 201,4 млрд теңгеге дейін). Бұл билеуші Nur Otan партиясы платформасының іс-шараларын қаржыландыру үшін нысаналы трансферт тарту себебінен болады.

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз