Нұр-Сұлтан
Қазір
0
Ертең
-3
USD
450
+0.72
EUR
490
+1.14
RUB
4.89
+0.01

Қазақстанның “Сбермен” жобасы: орындаушылар егжей-тегжейлі айтып берді

848
Нұртай Әбілғалиев

Неліктен “Сбер”? Қазақстандықтардың дербес деректері Ресейге таралып кетпей ме? Бұрынғы Egov-тың тағдыры не болады? Экономикалық дағдарыс кезінде мұндай шығындар орынды ма? Осы және басқа да сұрақтар қыркүйек айының басынан бастап әр түрлі кезеңділікпен шенеуніктерге қойылуда. Дәл сол кезде Қазақстанның премьер-министрі Асқар Мамин мен “Сбер” корпорациясының басшысы Герман Греф электрондық үкіметті трансформациялау жөніндегі стратегиялық әріптестік туралы уағдаласқаны туралы біршама сараң ақпарат пайда болды.

Таңдау айқын ба?

Біраз уақыттан кейін “Сбердің” негізгі серіктесі ретінде жобаға салыстырмалы түрде жас қазақстандық BTS Digital IT-компаниясын таңдағаны белгілі болды. Бұл одан да көп сұрақтар туғызды. Әсіресе IT-қауымдастықта. 28 қыркүйекте BTS Digital басшысы Нұртай Әбілғалиев журналистермен пікірталасқа шықты.

Көптеген адамдар үшін қазақстандықтардың үйден шықпай-ақ қашықтықтан ала алатын электрондық цифрлық қолтаңбасының дәл осы BTS Digital әзірлемесі екендігі жаңалық болды. Көптеген маңызды қызметтерге онлайн режимде қол жеткізуге мүмкіндік беретін тегін мемлекеттік қызмет, логикаға салсақ, қазіргі заманғы цифрлық бизнес көздеген нәрсе емес сияқты.

Дәл осы әлеуметтік өнімді сәтті енгізу коммерциялық құрылымның кармасына қосылды деген болжам бар. Халыққа арналған қызметке үлес қосу назардан тыс қалған жоқ. Соңынан 500 миллион доллар тұратын керемет жоба түріндегі тамаша “бонус” берілді. Бұл болжам.

“Сбермен” жасалған мемлекет мәміледе қандай мақсаттар бар екенін азаматтар бәрібір біле алмайды. Бірақ бір нәрсе анықталды.

– Нұртай, “Сбермен” жасалған мәміленің өзі бастапқыда барлығын таң қалдырды. Соңынан сіздердің жобадағы негізгі серіктес екендіктеріңіз туралы белгілі болған кезде, одан да көп сұрақтар туындады. Сіздерді қалай таңдады? Шешімді кім қабылдады? Бұл конкурс па, әлде тендер өтті ме? Себебі өте көп мөлшердегі ақша туралы айтылуда. Бұл несие болса да, оны мемлекет қайтарады. Жалпы, цифрлық мемлекетті трансформациялауға 500 млн — бұл цифрландыру әлеміндегі технологиялар мен инвестициялардың өлшемдері бойынша көп пе, аз ба?

– Мен “Сбербанк” пен олардың платформасы қалай таңдалғаны туралы айта алмаймын. Дегенмен, маған таза техникалық қызметкер ретінде түсінікті. Бірақ менің ойымша, бұл сұрақтарды Үкіметке қойған дұрыс. 500 миллион доллар көп пе әлде аз ба, анықтау өте қиын. Бірақ бұл 500 миллион доллар төрт жылға бөлінгенін айта кеткім келеді. Яғни, егер соңғы және қазіргі жылдары бюджеттен басқа ақпараттық жүйелерді дамытуға және қолдауға бөлінетін қаражатпен салыстыратын болсақ, жылдарға бөлгендегі бұл қаражат мөлшері түсінікті болады. Жалпы айтқанда, осы жобаның ауқымын ескерсек, бұл қаражат қүлкен сома емес.

Қазақстан тарапының рөлі

– Бұл серіктестікте сіздердің рөлдеріңіз қандай болмақ?

– Қазақстандық компаниялардан тиімді сапалы консорциум ұйымдастыру. “Сберде” бар технологиялар мен өнімдерді пайдалана отырып, олар елде пайдалану үшін отандық платформа құрады.

Бұл серіктестіктегі біздің міндетіміз – ұйымдастыру, техникалық әзірленуі және технологиялық стандарттар тұрғысынан қажетті сараптама жүргізу

Қазақстанда мемлекеттік тапсырыс берушінің сенімді отандық серіктесі болуы үшін. Жобаны сәтті жүзеге асыру үшін ол барлық қажетті құзыреттерге, ресурстарға, сараптамаға ие болуы керек.

Платформа ресейлік, ал мамандар …

— Яғни “Сбер” әзірлемелерді береді, ал сіздер жаңа платформаны әзірлейтін команда бересіздер ме?

– Қысқаша айтатын болсақ солай, иә. Біз “Сберде” бар технологияларды, әзірлемелерді, өнімді пайдаланамыз. “Сберде” жұмыс істейтін платформаны.

Біз, әсіресе бастапқы кезеңдерде, “Сбердің” мамандары мен сарапшыларының көмегіне жүгінбейміз деп айта алмаймын, өйткені олар жоғары деңгейлі. Олар біздің отандық мамандарды дамытуға және оқытуға қатысатын болады.

Жобаның бір бөлігі ретінде біз өз алдымызға мыңнан аса жергілікті IT-мамандарды оқыту міндетін қоямыз

Олар “Сберде” қолданылатын қазіргі заманғы технологиялық стекте жұмыс істей алатын болады.

Жалпы алғанда – біз консорциум ретінде мұнда технологиялық сараптамасы бар қуатты жергілікті команда құруымыз керек.

– “Сбер” цифрлық үкіметтерге қызмет көрсетуде флагман емес. Ресейде олар айтарлықтай ешнәрсе енгізген жоқ. Олардың өздерінде сайтта тек екі мемлекеттік қызмет бар – зейнетақы алу және зейнетақы қорынан үзінді көшірме. Бізде ондай бұрыннан бар. “Сберде” қазақстандық айтишниктерде жоқ қандай артықшылық бар екені өте қызықты. Егер, мысалы, ең соңында сіздер сәттілікке жете алмасаңыздар, оған кім жауапты болады? Мысалы, “НИТ” АҚ 2013 жылы G-Cloud құруға 3 млрд теңге жұмсады. Нәтижесінде ақша да, сервис те жоқ. Бұл жоба да солай болмай ма? 

– Жобаның сәтті өтуі үшін не істеліп жатқаны тұрғысынан айтсақ, өз рөлім туралы айта аламын.

Үш компоненттің болуын сақтау керек. Біріншіден, құзыреттілік және сараптама. Қазақстанда олар бар. Екіншіден, ресурстар. Қалай болғанда да, олар кез-келген жоба үшін энергияны, қозғалысты қамтамасыз етеді. Менің ойымша, бүгінде Үкімет тарапынан бұл үшін қажетті міндеттемелер мен жобаны жасауға дайындық бар. Үшіншіден, адамдар. Бұл жобаны іске асыратындар. Кәсіби мамандар тобында жұмыс істеу маңызды. Яғни, бір адам ғана жауапты болмайды.

Сәтсіздік болған жағдайдағы жауапкершілік

— Ал егер болмаса ше? Біреу “қамауға алына”ма?

– Бұл болжамды сұрақ. Мен ештеңе айта алмаймын.

— Біз әрқашан бірінші құймақта кесектер болады деп айта аламыз. Жоғары лауазымды тұлғалардан кешірім сұрауға болады, біз енді Қазақстанда тұрмыз ғой. Ал егер сіздерде еш нәтиже шықпаса, ескі Egov қала ма?

– Мен Қазақстанда көптеген сервистердің жасалғанын еліміздің мақтанышы деп санаймын.

Біз олардың шашыраңқы екендігі туралы көп айтамыз, және бұл шынымен де солай. Бұл олқылық олардың әлеуетін толық іске асыруға мүмкіндік бермейді

Бірақ біз жүзеге асыратын платформалық тәсіл қолданыстағы қызметтерді пайдаланудан бас тартуды білдірмейді. Олар осы жаңа платформада жетілдіріледі және біріктіріледі.

– Жобада несие сомасы қалай бөлінеді?

– Шын мәнінде, бұл сұраққа Үкімет сауатты жауап бере алады. Мен Цифрлық даму министрі Бағдат Мусиннің айтқанын ғана қайталай аламын. Біріншіден, 500 миллион доллар — бұл несие желісінің шегі. Ал бұл ақшаның құрылымы жағынан шамамен үштен бірі инфрақұрылымды инвестициялауға жұмсалады. Тағы үштен бірі – лицензиялар мен бағдарламалық қамтамасыз ету үшін. Соңғы үштен бірі –қызметтер мен бағдарламалық шешімдерді әзірлеу. Жоба әлі меморандум күйінде тұрған кезде, министр бөліскен ақпарат барынша нақты болып табылады, оны бағытқа алуға болады.

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз