Қазақстандағы әрбір бесінші ата ана 4 жастан асқан балаларға жеке гаджет сатып алады

Күн сайын балалардың жартысынан көбі (56%) интернетте 1-ден 4 сағатқа дейін уақыт өткізеді, 23% – ы барлық бос уақыттарында онлайн режимінде болады. Бұл ретте ата-аналардың 80% – ы баласының интернеттегі әрекеттерін бақылайтынын, ал 65%-ы оның желіде болуын уақыт бойынша шектейтінін айтты. Өз кезегінде, ата-аналардың бір бөлігі балаларды интернетке кіруге жиі шақырады. Мысалы, сауалнамаға қатысқандардың 78%-ы сапарда 7 жасқа толмаған баланы бос ұстау үшін құрылғыларды қандай да бір жолмен пайдаланады.

«Бір жағынан, баланың жас кезінен бастап гаджеттерді қолдана бастағанында ештеңе жоқ: керісінше, бұл белгілі бір дәрежеде технология әлеміне бейімделудің және жаңа білім алудың сөзсіз процесіне ықпал етеді. Сонымен, біздің зерттеуімізге сәйкес, сауалнамаға қатысқандардың 81% – ы 7 жасқа дейінгі балаларды оқыту немесе дамыту үшін құрылғыларды пайдаланады. Екінші жағынан, желідегі цифрлық мінез-құлық ережелері туралы білімнің болмауы отбасындағы атмосфераға әсер етуі мүмкін. Ата-аналардың 36%-ы балалардың құрылғыларды қолдануы қақтығыстарға әкелетінін растады. 66% дау — дамайдың себебі ретінде баланың интернетте тым ұзақ болғанын, 42% — ойынға назар аударғанын, 20%-ы баласы бар әлеуметтік желілердегі контентке немесе топтарға наразы болғанын, 11%-ы балалардың желіде кіммен сөйлесетініне алаңдағанын атап өтті», — деп түсіндірді «Кaspersky»-дің онлайн-балалар қауіпсіздігі жобасының жетекшісі Андрей Сиденко.

«Балалардың алғашқы құрылғыларды алатын жасын емес, жалпы экран уақытын, сондай-ақ Интернетте жасалатын әрекеттерді ескеру маңызды: олар не істейді және әлеуметтік желілерде кіммен байланысады. Сондықтан, смартфонды немесе алғашқы ЖК-ны бермес бұрын, ата-аналар қауіпсіздіктің негізгі ережелері туралы негізгі нұсқаулар беруі керек. Контеттіі және желіде болу ұзақтығын реттеуге болатын ата-аналық бақылау шешімін орнату артық болмайды. Сауалнама деректері бойынша респонденттердің шамамен 50%-ы мұндай шешімді пайдаланбайды», — деді «Kaspersky»-дің Қазақстан, Орталық Азия және Моңғолиядағы басқарушы директоры Валерий Зубанов.

«Ата-аналар балаларға мінез-құлық үлгілерін таратады, сондықтан олардың гаджеттер туралы не айтатыны ғана емес, сонымен бірге оларға қалай қарайтыны да маңызды. Гаджетке қанша уақыт жұмсайды, отбасында гаджеттерсіз сөйлесуге орын бар ма, балалардан бірлескен немесе олардың фотосуреттерін жариялауға рұқсат сұралады ма. Гаджеттерге қатысты, кез – келген басқа тәрбие сияқты, ата-аналардың екі шектен шығуы бар – бәрін толығымен бақылау немесе толығымен еркіндік беру.  Екі стратегия да қиынға соғады – бала тұйықталады және ата-аналар оның желілік өмірі туралы ештеңе білмейтін болады немесе бала желілік сын-қатерлер мен тәуекелдерге ұшырайды. Сондықтан психологтар сенімді қарым – қатынастар және баламен бір реттік әңгіме ғана емес, желіде болып жатқан оқиғалардың әртүрлі жағдайларын мезгіл-мезгіл талқылау туралы айтады», — дейді психолог, Just Support ЖҚ  атқарушы директоры Светлана Богатырева.

Балалардың не істеп жатқанына — ойнауына, оқуына немесе достарымен қарым-қатынасына қарамастан онлайн режимінде қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін компания Kaspersky Safe Kidsшешімін әзірледі. Оның көмегімен ата-аналар баланың интернетте қанша уақыт болғанын біле алады, сонымен қатар оны қажетсіз контенттен қорғайды. Сонымен қатар, өнім геолокация функциясының арқасында баланың қазіргі орналасқан жерін анықтауға мүмкіндік береді, бұл егер бала мектептен үйге жалғыз оралатын болса, ыңғайлы болып табылады. Жақын арада компания өнімді жаңартуды жоспарлап отыр.

* Сауалнаманы OnIn агенттігі «Kaspersky»-дің тапсырысы бойынша 2022 жылғы желтоқсан — 2023 жылғы қаңтар айларында жүргізді. Оған Қазақстаннан 1000-нан астам респондент қатысты. Сауалнама 18 жасқа дейінгі балалардың ата-аналарына өткізілді.