Нұр-Сұлтан
Қазір
4
Ертең
-2
USD
449
-1.43
EUR
484
-3.48
RUB
4.86
0.00

Кейінге қалдырылған инфляция жарты жылдан кейін келеді – экономист

Фото: dknews.kz
Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің Twitter-дегі парақшасында жаңа Қазақстанның күн тәртібі азаматтардың әл-ауқатын арттыру, кірістердегі алшақтықты жою және жұмыс орындарын құрумен қатар инфляцияны тежеуге бағытталғанын атап өтті.

Инфляцияны қазірдің өзінде үйреншікті әдістермен бақылай бастадық – қалалардағы әкімдіктер бағаларға мониторинг жүргізуде

азық-түлік дүкендерінде әлеуметтік маңызы бар тауарларды бақылауда. Сондай-ақ, бағаны тұрақтандыру үшін сауда желілеріне түрлі тауарларды төмендетілген бағамен сату үшін “айналымдық” жеңілдікті қарыздар беріле бастады.

Өндірушілер мен бөлшек сауда жасаушылар арасындағы байланыстарды қысқарту үшін қажетті инфрақұрылымды құруға мүмкіндік беретін жаңа тарату орталықтарының құрылысы жалғасуда. Кәсіпорындармен нанның, күнбағыс майының, қарақұмықтың сату бағасын белгілеу бойынша меморандумдар жасалды. Базарларда арзан ет және азық-түлік дүкендері іске қосылды.

Жаһандық реформалар

Экономист Мағбат Спановтың айтуынша, әлеуметтік наразылықтар халықтың бағаның өсуіне және әлеуметтік жағдайдың нашарлауына бұдан әрі төзе алмайтындығын көрсетті. Ал

инфляцияны қазіргідей әкімшілік әдістермен тежеу бұл еш нәтиже бермейді

– Қазір Ұлттық банк теңге бағамын, сонымен бірге инфляцияны ұстап тұру үшін күн сайын 100-200 миллион доллар жұмсап жатқаны түсінікті.

Бірақ мұнда экономикалық әдістер қажет – оларды тек бір күн, ай немесе жыл ішінде жүзеге асыра алмайсың. Ол үшін уақыт қажет. Тұрақты жұмыс орындарын құру қажет, бизнес өзінің дамуын байыпты жоспарлауы үшін экономика экспортқа бағдарланған, ал кредит-қаржы жүйесі тұрақты болуы тиіс.

Өкінішке орай, әзірге бұл тек арман күйінде қалады. Сонымен қатар, әкімшіліктегі экономикалық команда әлі де өте әлсіз, жағдайды қазіргі аянышты күйге жеткізген солар.

Ол жерде бұрынғы қызметкерлер қалды, және олар әдемі сөздермен сөйлегеннен басқа жаңа нәрсе ұсынатынына сенімді емеспін. Президент қазір айтып отырған жаңа экономикалық саясатты 2021 жылы өзгерістер енгізіліп, қабылданған 2018-2025 жылдардағы стратегиялық жоспарға енгізу қажет болатын.

Сонымен қатар, мен тағы да қайталағым келеді, өмірді жақсарту үшін бізге тек экономикалық еркіндік қажет емес, оған саяси еркіндіксіз қол жеткізу мүмкін емес”, — дейді ол.

Мұның салдарынан қашып құтылмаймыз

Соған қарамастан, Спановтың Қазақстан үкіметінің елдегі әлеуметтік-экономикалық жағдайды тұрақтандыру жөніндегі іс-қимыл жоспарын қабылдауына қатысты кейбір жақс болжамдары бар. Себебі алдымен ол әлеуметтік шиеленісті азайтуға көмектеседі. Бірақ стратегиялық жоспарда қашанда “өрт сөндіру” шараларымен тұрақты мемлекет құру мүмкін емес.

– Ел басшыларының қазіргі буыны, ең болмағанда, проблеманың бар екенін түсінгені қуантады

Шешімдерде тек “сөз ” ғана емес, сонымен қатар шағын бизнес мәселелерін шешудің нақты шаралары, несие саясатын қайта қарау және салық саясатындағы мүмкін өзгерістер қарастырылған.

Коммуналдық қызметтердің қымбаттауын тоқтатып, жарты жылға ЖЖМ шекті бағасын белгілегені, бір жағынан, ағымдағы жағдайда жақсы әрекет. Бірақ кейіннен кейінге шегерілген инфляция белгіленген дәлізден асып кетуі мүмкін. Және ешқандай әкімшілік әрекет көмектеспейді.

Экономиканың өз заңдары бар. Цифрлар “өзгертуі” мүмкін бе. Инфляция – біздің ішкі “өніміміз” ғана емес, ол бізге сырттан келіп, қысым көрсетуі де мүмкін. Ал Қазақстан экономикасы өзін-өзі қамтамасыз ете алмайды, бұл оны одан сайын ақсатады.

Магбат Спанов

Мағбат Спанов

Біз ЕАЭО-мен электр энергиясы мен мұнай өнімдері нарығы бойынша бағаларды теңестіруді көздейтін көптеген құжаттарға қол қойғанымызды да ұмытпаған жөн. Тиісінше, бағаның өсуін болдырмау мүмкін емес. Содан кейін логистика, қоймада сақтау, сауда қызметтері қымбаттайды – ешкім шығынға батқысы келмейді ғой! Әрине, инфляцияны тыйым салу арқылы ұстап тұруға болады, бірақ бұл еш нәтиже бермейді, Себебі Ұлттық Банктің резервтері аса көп емес, – деп атап өтті ол.

Не істеуге болады?

Экономистің пікірінше, президент қиындықтарды атап қана қоймай, оларға тікелей қатысып, оларды шешу үшін қиындықтарды талдауы: бақылау және реттеуі керек. Тапсырма беру жеткіліксіз, жүйелі жұмыс қажет, ал бұл, өкінішке орай, 2019 жылдан бері жасалған жоқ. Үкімет негізінен өрт сөндіру тобы ретінде жұмыс істеді.

– Бұдан әрі азаматтардың әл-ауқатын арттыру туралы айтылды. Бірақ, шынымды айтсам, бұл іс жүзінде қалай жүзеге асырылатынын білмеймін.

Ең төменгі жалақының орташа деңгейінің өсірумен ештеңе өзгерте алмаймыз. Қолайлы экономикалық орта құру қажет. Бұл қиын, өйткені монополияға қарсы күрес пен бәсекеге қабілетті орта құру аясында шаралар кешенін жасауды қажет етеді

Мысалы, жаңа жұмыс орындарын құру жөніндегі өткен экономикалық саясат тиісті нәтижелер берген жоқ. Есептерге сәйкес, жыл сайын 30-40 мың орын құрылды, ал көптеген жұмыссыздар өзін-өзі жұмыспен қамтығандар ретінде жасырды. Бірақ жақын арада еңбек нарығына жыл сайын 350-400 мың жас маман шығатынын ұмытпаған жөн. Біз бұған дайын болуымыз керек”, — деп қорытындылады Спанов.

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз