Энергетикалық дағдарыс бүкіл әлемде әлеуметтік дүмпуге әкелуі мүмкін

“Біз энергияның жетіспеушілігі алдында тұрмыз. Егер тауар тапшылығы болса, ол қымбатқа түседі. Жақында энергия біз ойлағаннан әлдеқайда қымбатқа түсетінін жоққа шығармаймын”, – деді тікелей инвестициялар саласында жұмыс істейтін миллиардер Ричард Квест.

Энергия тапшылығының нәтижесі қандай

Апта басында мұнай бағасы соңғы үш жылда алғаш рет барреліне 85 доллардан жоғары көтерілді. Табиғи газдың құны, әсіресе Еуропа мен Азияда күрт өсті. Бұл ондаған зауыттардың тоқтап қалуына әкелді, өйткені өнімнің өзіндік құны ақылға қонымды шектен асып түсті.

“Адамдар жұмыссыз қалды. Сонымен қатар, дамушы елдерде де, дамыған елдерде де. Энергия тасымалдағыштардың бағасының өсуіне байланысты жұмыссыздықтың өсуі жалғасуда. Нәтижесінде бүкіл әлемде бақытсыз адамдардың саны артады”, — деді Blackstone компаниясының бас директоры Стивен Шварцман.

“Көптеген адамдар елде өмір сүруге қажетті қаражатыз қалғанда не болады? Наразылықтар мен тәртіпсіздіктер басталады. Бұл саяси жүйелерге қарсы шығу. Мұндай жағдайда Инвестициялар негізсіз тәуекелге апарады”, – деді ол.

Шварцманның пікірінше, ішінара мәселе үкіметтердің жасыл энергетиканы дамытуға дұрыс көзқараста болмауы болып табылады. Атап айтқанда, қазбалы отынмен жұмыс істейтін компанияларға өз қызметін қаржыландыру үшін ақша алу қиынға соғуда.

Парниктік газдар шығарындыларын азайту мақсатында үкіметтер қолданыстағы қаржыландыруды күрт қысқартты және жаңа көмір шахталары мен мұнай ұңғымаларын ашудан бас тартуда. Бұл Азияда, атап айтқанда Қытайда, сондай-ақ Еуропа мен АҚШ-та да орын алуда.

Бұл жағдайда баламалы энергетика әлі айтылған күйде қалуда. Сонымен қатар, күн батареялары мен жел станцияларын салумен айналысатын барлық кәсіпорындар қазба отынымен жұмыс істейді. “Лас” энергия тасығыштарға бағаның өсуі күн батареяларының өзіндік құнының шамамен 4%-ға өсуіне алып келді.

Шварцман көмір мен мұнайды пайдалануды азайту арқылы жаһандық жылынуға қарсы күрес туралы мәлімдеген үкіметтер қоғамның энергетикалық алмасуды қалай аз шығынмен өткізетінін ойлауы керек екенін атап өтті.

“Әйтеуір бір шара қабылдануы тиіс деген бірауыздан келісім бар. Бірақ қазіргі жағдайдан жасыл әлемге қалай жетуге болатынын ешкім білмейді”, – деді ол.

Ұсыныс емес, сұраныс

Энергетикалық дағдарыс инфляциялық қысымды күшейтеді, өйткені әлемдік экономика коронавирустан кейін қалпына келуде. Газ тұтынушыларға қымбатқа түсуде, бірақ Еуропа мен Америка өз азаматтарына қыста жылудың да тарифтері көтерілетінін ескертті.

BlackRock компаниясының бас директоры Ларри Финк мәселенің бірі – саясаткерлердің қазба отыны ұсынысын шектеу үшін агрессивті әрекет етуі дейді. Алайда, балама энергияға сұраныстың өсуіне баса назар аудару керек.

“Көмірсутектерді жеткізуді шектеу тұрғысынан қоршаған ортаны қорғауға қатысты қысқа мерзімді саясат энергияның инфляциясына әкелді. Біз онымен біраз уақыт өмір сүруіміз керек”, – деді Финк.

Энергетикалық дағдарыс – оның инфляцияны уақытша қиындық деп санамау себептерінің бірі, әлемдік үкіметтер жылдың көп уақытында осылай ойлайды.

“Біз мұны қаламасақ та, инфляция ұзаққа созылады. Біз бұдан былай әлем жаңа режимде өмір сүретінін мойындауымыз керек”, – деді ол.