Нұр-Сұлтан
Қазір
1
Ертең
2
USD
449
-1.43
EUR
484
-3.48
RUB
4.86
0.00

Елдегі бөлшек сауданың үштен бірі Алматыға тиесілі

Фото: lovepik.com

Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, 2021 жылдың бірінші жартыжылдығында Қазақстандағы бөлшек сауда көлемі 5 трлн 345,4 млрд теңгені құрады. Халық бұған дейін мұнша көп ақша жұмсамаған. 2020 жылдың қаңтар-маусымымен салыстырғанда сауда көлемі 15,9%-ға немесе 732,3 млрд теңгеге өсті. 2020 жылмен салыстырғанда – 8,1% – ға немесе 401,1 млрд.

Алайда, соңғы көрсеткіш алдыңғы жылдарға қарағанда әлдеқайда жоғары болғанына қарамастан, нақты көрсеткіштер төмендеді.

Соңғы екі жылда тауарлардың бағасы мәмілелер көлеміне қарағанда әлдеқайда көп (екі есе дерлік) өсті. Яғни

шын мәнінде, адамдар көп ақша жұмсап, аз тауар ала бастады

Өткен жылғы өсімге келетін болсақ, ол енгізілген қатал локдаун себеп болған 2020 жылғы көктемдегі оқиғаға байланысты.

Шығындар жаңа жыл қарсаңындағы шығынға жақындады

Ең ауыр ай маусым болды — дүкендер мен базарларда адамдар 1 трлн 246,5 млрд теңге жұмсаған. Тарихта тек екі рет айлық шығындар көлемі жоғары болды. Бұл екі рет те жаңа жылдық мерекелер қарсаңында — 2019 жылдың желтоқсанында (1 трлн 393,6 млрд) және 2020 жылы (1 трлн 469,8 млрд) орын алды.

Өткен айға қатысты шығындардың күрт өсуі де жаңа жылдық дүрбелеңге ұқсас. Соңғы жылдары желтоқсанда бөлшек сауда көрсеткіші қарашаға қарағанда шамамен 42%-ға жоғары. 2021 жылдың маусымында ол бір айда бірден 50,7%-ға өсті.

Кем дегенде, 2020 жылдың басынан бастап салыстырмалы түрде бір ғана серпіліс болды — маусым айында. Қатаң карантин алынып тасталғаннан кейін сату көлемі 58,7%-ға өсті. Ол кезде бұл кейінге қалдырылған сұранысқа байланысты орын алды делінді. Қазір себеп басқа.

Қазақстандықтар нашар тамақтана бастады

Бір нұсқасы – бағаның өсуі. Халық көп шығындала бастады, өйткені тауарлардың өзі әлдеқайда қымбаттап кетті. Бірақ бәрі бірдей емес. Иә, бағалар шынымен де, әсіресе азық-түлік тауарларына өсуде. Бұл адамдарға азық-түлік сатып алу үшін жұмсалатын шығындарын азайтуға тура келді.

Ресми статистика бойынша, бірінші жартыжылдықта азық-түлік тауарларының бөлшек сауда көлемі 1 трлн 854,2 млрд теңгені құрады. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңіндегі деңгейден 4,4%-ға аз.

Бұдан басқа, азық-түлік тауарларына шығындардың өсуі тек 6 өңірде: Алматы, Шымкент, Қарағанды, Қостанай, Солтүстік Қазақстан және Павлодар облыстарында ғана байқалады. Бұл ретте тек соңғысында көрсеткіштің өсуінің өзі (13,3%) өнім инфляциясының қарқынынан (10,6%) да асып түсті.

Яғни, барлық басқа аймақтарда азық-түлік іс жүзінде аз сатып ала бастады. Тіпті, бұл үшін көп ақша кетсе де.

Сонымен қатар, республиканың бірде-бір өңірінде бөлшек сауданың жалпы көлеміндегі азық-түлік тауарларының үлесі 50%-дан аспайтынын атап өткен жөн. Бұл межеге ең жақыны Ақтөбе облысы (49,2%), Маңғыстау (23,9%) облысының деңгейі бәрінен төмен. Орташа республикалық көрсеткіш – 34,7%.

Азық-түлік емес тауарларға жұмсалатын шығындарға келетін болсақ, бір жыл ішінде олар 14,7%-ға өсіп, 3 трлн 491,2 млрд теңгеге жетті. Бұл ретте көрсеткіш тек екі өңірде – Қарағанды (-0,3%) және Солтүстік Қазақстан (-4,9%) облыстарында ғана төмендеді. Ең жоғары өсім Ақтөбе облысында  (+25,3%).

Алматыға республикадағы сауданың үштен бірі тиесілі

Негізінен, мәмілелердің жалпы көлемі бойынша Алматы көшбасшы болып қала береді. 2021 жылғы қаңтар-маусымда бөлшек сауда көлемі 1 трлн 687,7 млрд теңгені құрады. Бұл жалпы республикалық көрсеткіштің 31,6%-ын құрайды. Сауданың ең төменгі ресми саны Түркістан облысында (79,7 млрд).

Алматы тағы бір көрсеткіш бойынша – сауданың жылдық өсуі бойынша көш бастап тұр. 2020 жылдың бірінші жартыжылдығымен салыстырғанда ол 15,9%-ды құрады. Маңғыстау облысында мәмілелер көлемі 10,1%-ға, Шымкентте – 9,6%-ға өсті. Өсу қарқыны ең төмені Қызылорда (+1%), Солтүстік Қазақстан және Қарағанды (+1,3%) облыстарында.

Серіктестер жаңалықтары
© «365 Info», 2014–2024 info@365info.kz, +7 (727) 350-61-36
050013, ҚР, Алматы қ., «Керемет» ықшамауданы, 7 үй, 39 корпус, 472 кеңсе
Қате байқасаңыз, оны белгілеп Ctrl+Enter басыңыз