Биржалық валюта нарығындағы жандану шетел валютасына деген үлкен сұранысқа ұласты.
Естеріңізге сала кетейік,
қараша айында доллар 1,7%-ға қымбаттады — Ұлттық банктің ресми бағамы бойынша ай басындағы 427,11 теңге белгісінен 1 желтоқсанға қарай 434,16 теңгеге дейін өсті
Алайда, Ұлттық банктің нарықтағы белсенді интервенцияларынан кейін қарашада көлемі $239,1 млн және желтоқсанда $252 млн құраған американдық валюта 0,6%-ға — 431,67 теңгеге дейін арзандады.
Дегенмен, Қазақстандық валюта биржасының (KASE) доллардың спот-нарығындағы шытырмандар азайған жоқ. Керісінше, қараша айындағы айналымдар қазан айына қарай 39,8%-ға немесе $1 млрд 82 млн-ға артқаннан кейін, желтоқсан айында олар рекордтық деңгейге 4 млрд 393,6 млн долларға жетті, қарашаға қарай 15,5%-ға, абсолюттік мәнде – $590 млн-ға өсті.
Салыстыру үшін: коронавирус пандемиясымен күресте ТЖ режимінің енгізілуіне және мұнайдың әлемдік бағасының бір мезгілде төмендеуіне байланысты 2020 жылы наурыздағы есеңгіреу кезінде KASE спот-нарығында доллар бойынша сауда-саттық көлемі $3 млрд 455,3 млн құрады
Ұлттық Банкте түсіндіргендей, халық пен бизнеске деген сұраныстың өсуінен басқа, теңгелік мемлекеттік бағалы қағаздар бойынша кэрри-позициядан өз қаражатын шығарған шетелдік инвесторлар да өз үлестерін қосты. Желтоқсан айында бұл “минус” 200 млрд теңгені немесе $452 млн құрады.
Сондай-ақ, желтоқсан айында осы валютадағы айналымдар қарашаға қарай 1,6 есе – 9 миллиард 25,1 миллион рубльге дейін, ал абсолютті түрде — 3 миллиард 240,0 миллион рубльге артқаннан кейін Ресей рублінің максималды белгісіне қол жеткізуді атап өтеміз.
Қытай валютасымен сауда-саттық көлемі де айтарлықтай өсті — 22,7%-ға (192,3 млн юаньға дейін). Ерекшелік бірыңғай еуропалық валюта болды, желтоқсан айналымы 8 есе — 0,2 млн еуроға дейін төмендеді.
Теңгелік баламада KASE спот-нарығында инвалютамен сауда-саттықтың жалпы көлемі қараша айында 17,3% өсіммен 1 трлн 974,4 млрд теңгені құрады. Жалпы, өткен жылы мұнда айналым 2020 жылмен салыстырғанда 34,1%- ға – 15 трлн 567,8 млрд-қа дейін, абсолюттік мәнде – 3 трлн 960,9 млрд-қа дейін өсті, бұл ретте сауда-саттықтың орташа күндік көлемі 63,5 млрд, мәмілелердің орташа күндік саны — 422, ал бір мәміленің орташа көлемі — 150,2 млн теңгені құрады.
KASE-де саудаланатын негізгі валюталар бөлінісінде өткен жылы айналымдардың ең көп өсуі ресейлік (2,6 есе — 46 млрд 703,7 млн рубльге дейін) және бірыңғай еуропалық (2 есе — 69,1 млн еуроға дейін) валюталар бойынша қалыптасты. Доллармен сауда-саттықтың жылдық көлемі 28,5%-ға ($35 млрд 472,9 млн дейін), юаньмен — 39,8%-ға (1 млрд 855,9 млн юаньға дейін) ұлғайды.
KASE валюталық своптар нарығы да өткен жылды белсенді аяқтады. Қараша айында айналымдар 29,7%-ға (немесе $599,2 млн) артқаннан кейін желтоқсан айында 2020 жылғы айлық максимум $3 млрд 282,2 млн-ға жетіп, 25,4%-ға, абсолюттік мәнде — $664,2 млн-ға өсті.
Жалпы, өткен жылы своп-нарықтағы мәмілелер көлемі 2020 жылмен салыстырғанда 5,9%-ға ($25 млрд 878,8 млн-ға дейін), теңге баламасында — 11,0%-ға (11 трлн 22,1 млрд теңгеге дейін) ұлғайды. Операциялардың орташа күндік көлемі 45 млрд теңгені құрады, мәмілелердің орташа күндік саны – 13, бір мәміленің орташа көлемі – 3,5 млрд.
Желтоқсан айында валюталық своп-нарықтың ең белсенді қатысушылары Kaspi Bank, “Ситибанк Қазақстан” және Altyn Bank болды. Өткен жылдың қорытындысы бойынша – “Қазақстан Халық банкі”, ForteBank және Kaspi Bank.